Edebiyat: ÂArtist ve Politikacı. Fransa'da kırallık taraftarı, koyu mürteci bir gazetenin sahibi, Cııurır—s Mhurraıs: «— Her şeyden önce politika!... der, Son defa iştirak ettiğimiz Sosialist Sovietler İttihadı muharrir- leri kongresinde, dünyanın en sol gazetesi Karl Radek'de uzun bir nutuk ile, artisti, politikanm emrine vermek istedi. Ve Radek bu arzusunda hiç te yalnız değildi. Kongre azasının mühim bir kısmından başka hemen bütün yığınlar onunla beraberdi. Lâkin herhangi bir politikacıdan daha az düğüşken olmayan ar- tist, boynuna geçirilmek istenen boyunduruk önünde, hemen bir cins küheylân gibi şaha kalktı ve dimdik kafasını o kadar yuka- rıya uzattı ki, hiç bir el ona yetişmek imkânmı bulamadı. Ve yuaratıcı ve başıboş irade, bir kerre daha sosiyal nizamın dışına fırladı. Başka türlü olabilir miydi? Başka türlü olsaydı, artist, tabiattan aldığı yüksek misyona ihanet elmiş olurdu. Bu misyon nedir? Bu, her şeyden önce, haileli, tehlikeli bir tarzda ve kahraman- ca yaşamak misyonudur. Artist, bize, mevcut olan şeyleri ka- bul ve tasdik ettiğini söylemeğe gelmiyor; —Eeğer böyle olsaydı, kürsüdeki demagoga ne lüzum kalırdı?— hayır, artist, bize, hiç, bir şeyi beğenmediğini, bu dünyayı kendi kafasındaki âlemden pek aşağı bulduğunu ve yeryüzünde bu âleme benzer bir yeni dünya yaratmak için her şeyi altüst etmek ıstırarında kaldığını izaha geliyor. Su halde, onun dediklerini, kabul, tasdik veya reddetmek vazi- fesi bize düsüyor demektir. Eger bu artist, kötü bir artist ise bize, istediğini söyleyemiyecek ve bir köşede mırıldana mırıl- dana unutulup gidecektir. Eğer bu artist, geri kafalı ve kör ruh- lu bir artist ise, devrin kanuniyetleri onu ölülerim arasına ite- cektir, onun yaşayanlarla hiç bir rabıtası kalmıyacaktır. Eger bu artist, olmuşu kabul ve taşdika gelmişse, ömrü bu şeylerin ömrü kadar sürecek ve fethetmeğe çabaladığı ebediyete erişe- miyecektir. 24