1 Mart 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 28

Türkiyede ticari faaliyetlerin pek kesif olduğu ticari mah- üuulât mıntakalarında mübadele nizamı Türk köylüsünün içti- maf vaziyeti üzerinde de müessir olmuştur. Buralarda köylü sınıfının bir tarafta müteşebbis köy müstahsılı, diğer tarafta da kol kuvvetini satan köy amelesi olmak üzere içtimat bir farklılaşma (differansiyasyon) seyrine tabi olduğunu müşahede ederiz. Bu farklılaşma seyri, piyasının buhranlı zamanlarında şiddetlenir, iyi zamanlarında hafifler. Bugün bu seyir şiddetli safhasını yaşamaktadır. Buhranın tesirile birçok tütün, hubu- bat v. s. müstahsilleri artık kâr bırakmıyan tarlalarını elle- rinden çıkararak iktisadi fonksiyolarından tecerrüt etmekte, tarlaları, yahut diğer gayri menkulleri iktisaden daha muka- vim unsurların ellerinde toplanmaktadır. Ticari mahsulât mıntakalarının müstahsilleri ile meselâ Bitlis veya Gerede'nin köylüsü arasında esaslı içtimat tip farkları vardir. Yukarda gördüğümüz gibi geri mahallerin müstahsili iktisadi rüiyet ufku mahalli hudutları aşamıyan kurunu vusta- nın bize miras bıraktığı ve kendi kendine yeten köylü tipi olduğu — halde iktisaden ileri — mmtakaların müstahsili arlık “Köylülük vasfını kaybetmiş,, - istihsal Faaliyetlerini geniş pazarlar için organize etmiş, bütün ihtiyaçlarını pazardan tedarik eden sermaye sahibi müteşebbis bir iktısat unsurudur. Bu müstahsilleri aşağı yukarı şöyle bir misalle de anlatabiliriz: nasıl bir aspirin fabrikatörü, aspirinlerini ken- disinin yahut ailesinin başağrıları için istihsal etmiyorsa, mese- İâ paozar için istihsalde bulunan Aydının incir, İzmirin üzüm müstahsilleri de mahsullerini kendileri için yetiştirmiyorlar. Türkiye köy iktısadiyatındaki içtimat farklılaşma hakkında bir iki misal verelim: Mevcut malümata nazaran|'| Edremitte zeytinlikleri keşif olan mahallerde 100 ağaçtan fazla zeytin ağacı olan (100 ağaçtan aşağısı küçük zeytincilik addolunur| 1.702 kişi arasında yapılan hususi bir tahrirde 100 ağaçtan 700 ağaca kadar ağacı olanların 1.602 ve 700 ağaçtan yukarı ağacı bulunanların da 130 kişi olduğu görülmüştür.. 700 ağaçtan yukarı ağacı olanlar arasında 2 binden fazla ağacı olan 28 kişidir. Konya Hububat mıntakasında küçük çiftçinin vasati tarla vüsati [mös Ihtsadiyatı hakkımda Tazla malümar almak isteyenler Milli İktasai ve tasurrul cemiyetinin 1031 senesl Ziraat köngresi caporları tle zabıtlarına müracaar edehilirler. 28