1 Eylül 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 13

çevirdi, yordu! kemerii e içind miz gibi zir takım ile gibi nin keş- ırdu. Fa- yaslarının a başla: ıda 1600 yu yak Galile de ıhkemeye ek şartile "giriyordu. celbedin olmuştu. etrafında MEZAT, devrettikleri malüm değildi, ondansonra Üranüis 781 tarihinde Harşil tarafından bulundu. Bir müddet sonra astronomlardan Galle 1846 de meşhur tiy riye' nin Mei da teleskobile t unla enbe güneş ve ziyayı şems altında erin a ihtimali vardı, h , ME nları teharri etmekte idi. Galile 1610 saki nde bir yaz günü kendi dürbinini Zuhal yıldızına tevcih yıldızı azi Fransız Lüve- Neptonu $ kalmış “DE etti, orada şayanı hayret manzaraya şahit oldu, çünkü a ki diğer 5 yyarat, kamer, güneş, parlak ve küre şeklinde yekpare görül dükle ri halde mdan ibaretti: Fil- kısmı bir 2 bu seyyare üç kıs sım hakika bunun da esas şeklinde e isede Galileye gör unda birer Ai * ürle Bunlar insanın kulağı mevkiinde idiler. Bu e uzun yolculuğu esnasındı Zuhalın sıyahatı idiler. İşe bu ime büyük bir musmma idi 1612 sen e Galile nin yaptığı ikinci yi kiki bu ku e hiç bir görmedi. Zuhal de ale gibi di bir küre seklinde al Galile asıl şimdi hakiki bir muamm nın karşısında mephut kalmıştı. Bişar Galile Si sonuna kadar bu acip muammayı halletmeğe muvaffak e e Dz ln başka ulema da bu enğiz muammayi Gi çarlar. Gazatti namında Fransız heyetişinası her gün halde yeni ye eba Ke 1630 tarihinde yani ? u ku- laklar yine zül lee 1696 ii hey- eti umumiy iki kuluplu bir kâseye benz mişti. Bir kaç Sia sonra bu kulaklar yine keybeolda. Fakat 1656 da yeniden meydana Çi- iyordu. bu şayanı merak iii halletmek kime nesip olacaktır ? Sabit aları rasıdiyenin daha ziyade tekemmül ettiği 1656 tariblerinde rokkaslı saatin mucidi OFelemenkli Üy ens bu bilmeceyi a Mu lakların key ihata eden ve bun ırafında itemadiyen rakse- den serbest bir balladan ibaret oldu- gunu meydana çıkarmışur. Zühalin, Arza ve Güneşe razaran aldığı vazi- yetler icabı ve halkanın hareketi ile hususi safhalar Zuhalde zaman zaman nhtelif manzaraların huşulüne sebbiyet verizordu. Bu halkanın safahatını bir misal ile izah edelim; Meselâ elinize bir elm elmadan daha büy bir mukavva alınız. bu mukvva mer- kezine elmanın kolaylıkla geçebileceri kadar bir delik açınız. Şimdi elmayı bir iplik'e odanızın tavana asınız; elinizde kalan dairevi mukavvanın iki nihayetine birer tel raptettikten sonra biraz bunu elmanın hatı üstüya hizasina kadar kaldırınız. İşte suni Zuhal m dana gelmişti imdi raptolunan tele. rin müşterek mihveri etrafında halkayı tedvir ederseniz tedricen elde ettiğiniz salhalar Zuhalin halkasının teli ettiği safhaların aynı olur. HAYAT,I3. renkte bulutlardan müteşekkil kurdele daireleri vardır ki ngine böyanmış üzerinde sincabi bunları uzaktan gül re örürler. Bazı mıntakalarda açık esmer renkli ke bulunur. heyeti umumi: yesi henüz soğmamış ve İwli teşek- külde bulunduğunu irae eder. zan daima dalgalanmakta İliği bir har denizi mevcuttur. Zuhalin cesg- meti Arzdan takriben on defa büy üvtür, miyesi 105 saattır. Buka sürata mukabil senevi hare- ketide o Kadar uzundur. Bir seneviyi ancak 20,5 senenede eder. Yani 20,5 Arz senesi devri ikmal zarfında Zuhalin iki peyki ile beraber gurup edişi. Öyle vir zaman gelecektir ki, dai- renin kenarları uzaktan bakıldığı vakit elma.ın ortası: dan geçilen bir çubu ga benzeyecektir. İşte hal gayip e ve bir İ Bu tecrübe bize tabii n hare- kâtı “hakikiyesini irme eder, Asri teles- koplar Zunal aleminin omersk aver safahatını kaydeder. Hiç bir yıldız yokturki bunun kadar insanları teshir edebilsin. Geceleri Zuhalin üzerinde sema - sını tezyin eden on adet peyki var- dır. Semanın en süslü yıldızı ve di- ger yıldızların da en sevimli yoldaşı Zuhaldir. Zuhalin sathı üzerinede merakı mucip ye yektur, Fakat onu muhit olan müzeyyen halkanın etrafı gönderdiği aniateliğın tahlifi ona daha büyük bir reynak vermiştir. Yalnız kürrenin Güneşin etrafını bir defa devreder. Zuhain halkası bazı ulemaya göre milyarlarca küçük peyiklerin heyeti mecınuasından addolunur. Fakat haki- katta henüz kati surette nasıl ve neden teşekkül emriği hallolun- muş değildir. Yalnız halkanın mevzu ve renkle inin tehalüfü ile ko- layca: tefrik edilen bir çok halkaların ibare bir biri üzerine Ey sından ri duğu tahakkuk etmiştir. Zuhalin süslü görünen halkasının Arzımızda mevcu- diveti şayanı srzu değildir. Teşekkür olunur ki Arzımız böyle süsten mah- rumdur. Çünkü halka, Şesten verit şugatı zaruriye ve Zziyaiyeyi belede rek bizi ziyadan ve hararetten mah- rum bırakacaktı. Hulusi Mehmet p