15 Nisan 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

SOSYAL Dernekler Doğum kontrolü gönüllüleri yn Gürsoy, dinleyicilerini se- lâmladı ve sözlerine şöyle baş- ladı: "— Aile plânlamasını, kuruldu- gumuz günden, yani 1959'danberi benimsemiş ve bunun için, o Za- manlar kanun çıkmadığı halde, mü- cadeleye başlamıştık. Bugün, Nüfus Plânlaması Kanunu çıkmış olduğu halde, gönüllülere, nüfus plânlama- sının "gerçek yüzünü anlatmak ba- kımından büyük görev düşmekte- dir. Derneğimizin, bu konuyla ilgili olarak, Haziran ayında, Hacettepe Tıp Fakültesi ile müştereken hazır- layacağı seminerde gönüllülere dü- şen bu görevin belirtilmesine bir ön hazırlık olarak ve bu konuda dünya- nın diğer memleketlerinde gönüllü- lerin ne gibi çalışmalar yaptıklarını anlamak el burada toplan- mış bulunuyoru Olay, geride Belen hafta içinde, Çarşamba akşamı, Washing- ton Restorandaki toplantı salonun- da geçti. O gün, Üniversiteli Kadın- lar Derneği Ankara Şubesine men- sup 120'ye yakın üye, başka ülkeler- deki gönüllü çalışmalarını dinlemek üzere biraraya gelmişti. Pakistan- daki denemelerle ilgili (çalışmayı Pakistan Elçiliği Basın ataşesi Be- şir El Hasan, Amerika ile ilgili ko- nuşmayı Mrs. Dawes, Seylan ile il- gili konuşmayı da, Seylanda bulun- duğu sürece bu alanda çalışmış o- lan Mrs. Grant yapacaktı. Mısır Bü- yük Elçiliği, Mısırdaki çalışmaların resmi bir özetini Üniversiteli Ka- dınlar Derneği Aile Plânlaması Ko- mitesi Başkanı Lemis Akurgala ver- mişti. Mısırdaki durumu da Akur- gal anlatacaktı. Beşir El Hasan, top- lantının tek erkek üyesiydi. Dernek Başkanı Ferihan Gürsoy yerine otu- rurken, amerikâlı Mrs. Dawes, Bir- leşik Amerikadaki ilginç tecrübesi - ni anlatmak üzere söz almış bulu- nuyordu. 42 yıllık mücadele 1 yılında, Birleşik Amerikanın Connecticut eyaletinde, gebeliği önleyici metodların kullanılmasını yasaklayan bir kanun kabul edil- mişti. 1923 yılında, bazı aydın ka- dınlar ,bu kanunla mücadele etmek için biraraya (geldiler ve nihayet 1965 Haziranında e ulaştı- lar. Amerika Oyüksek mahkemesi, kadınların, istedikleri zaman çocuk 15 Nisan 1967 HAYAT sahibi olma veya olmama özgürlük- lerini kısıtlama kanununun anaya- saya aykırı olduğunu nihayet ilân etmişti. Mrs. Dawes, Washington Resto- randa, kendisini omerakla izleyen dinleyicilerine bir süre baktı, sonra, oldukça eski yıllara dönerek, sözle- rine devam etti: "— 1959 yılında ben de bu mo- dası geçmiş kanunla savaşan kadın- lara katıldım. Çünkü, şuna dikkat etmiştim ki, zengin ve imkânı bol olan kadınlar, nasıl olsa doktorla- rına başvurarak veya kendi kendi- lerine bazı tedbirler alarak, az ço- cuk yapmanın yolunu buluyorlardı. Oysa ki bu imkânlardan yoksun ka- dınlar, bakamıyacakları çocukları doğurmağa mahkümdular. Düşükler ve annelerin ölüm miktarı, fakirle- rin arasında çok daha yüksekti. O zamanlar, doğum kontrolü yasak ol- duğu için, üstüste 6 tane geri zekâ- lı çocuk doğuran bir anne ile tanış- tım. Yine, 25 yaşına varmamış 8 ço- cuklu çok genç bir kadın ağlıyarak bize başvurmuş ve eşinin yarım gün çalışabildiğini, kazandığı para ile, çocuklarını iyi (o yetiştirmek şöyle emişi onları besliyemediğini söy- lemişti." Dawes bundan sonra, hapse girdiği takdirde kendisini ziyarete geleceğini (o söyliyerek ona cesaret veren eşinin de teşviki ile bir der- nek kurmuş ve aktif mücadeleye ko- yulmuştur. Dernek, bir yandan ka- nun adamlarım iknaa çalışırken, bir yandan da, en büyük hastahanenin yanında küçük bir danışma bürosu açmış ve burada, çocuk istemiyen annelere tavsiyelerde bulunmak su- retiyle bilfiil (mücadeleye atılmış- HER ÇEŞİT ESKİ ve YENİ KİTAP ALINIR — SATILIR KİTAP İHTİYAÇLARINIZ İÇİN BİR TELEFON KAFİDİR. 123847 ADRES: BÜTÜNDÜNYA KİTAP SARAYI Selanik Caddesi No: 6/2 Kızılay — Ankara (AKİS: 134) tır. O zamanlar Rhodes İsland' da doğum kontrolü yasağı için, Dernek, bazı annelerin korun- masını sağlamak amacıyla, bu an- neleri Rhodes İsland'a kadar götü- rüyordu. Ortak bir dert akistan Büyük Elçiliği Basın ata- şesi Beşir El Hasan ise, dünya nüfusunun, bu gidişle, 40 yılda iki misline çıkacağını ve 3 milyar 500 milyondan 6 milyar 267 milyona yükseleceğini; o Pakistanın 1951 yı- lında 75.8 milyon olan nüfusunun 10 yıl sonra 1961 de 93.7 milyona çıktı- ğım belirttikten sonra, Türkiye ve Iranın da aynı dertten mustarip bu- lunduğunu, bunun ekonomik sonuç- larını izah ederek anlattı. Pakistan- da, 196065 beş yıllık plân uygula- masında, aile plânlamasına birinci derecede önem verilmiş ve son ola- rak bu iş için bütçeden 518 milyon ayrılmıştır. Bugün, Pakistan devle- ti, aile plânlaması konusunda tama- miyle örgütlenmiş durumdadır ve gönüllüler sayesinde de aile plânla- masının önemi ütün anlamı ile ortaya çıktığı gibi, bunun islâm di- nine karşı olmadığı da artık Pakis- tanda iyice bilinmektedir. Beşir El Hasan, üç kardeş mem- leketin, birbirlerinin o tecrübelerin- den yararlanabilmelerinin büyük ö- nem taşıdığını belirtti ve Pakis- tanın, bu konuda Türkiye ve İrana gerekli malzeme yardımı yaptığım da açıkladı. Seylandaki doğum kontrolü ça- lışmaları, oPakistandakinin tersine, devlet değil, gönüllüler tarafından, büyük mücadelelerle ele alınmış ve yüzde 20'yi bulan katolik nüfusun tepkisi ile karşılaşmıştır. Seylanda bulunduğu sürece Mrs. Grant'ın da katıldığı bu dernek, üyelerin yardı- mıyla işe başladığı halde, bugün hü- kümetten büyük yardım görmekte- dir. Hattâ, bu konuda hükümeti ha- rekete geçirmede de başarı kazan- mış, ülke çapında örgütlenmiştir. Hükümet, bütün direnmeleri kırdık- tan sonra İsveçle bir anlaşma yap- mış ve uzatılan bu anlaşmaya uy- gun olarak, Seylanda doğum kont- rolünü yürüten pilot bölgeler mey- dana getirmiştir. Fakat, Mrs. Grant'a göre, gönüllülerin işi bugün daha hafiflemiş değildir. Çünkü do- gum kontrolü, herşeyden önce, an- lamı bakımından iyice anlaşılması gereken, sürekli bir eğitim sorunu- dur ve devletle gönüllülerin elele vermesiyle daha başardı sonuç ver- mektedir. Üniversiteli oOKadınlar Derneği Ankara Şubesi Aile Plânlaması Baş- 21