21 Aralık 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER Rusyada toprak işleten ikinci kuru- luş da, ortak çiftlikler diye adlandırı- labilecek " Kolkhoz" lardır. Kolkhoz- ları Sovkhozlardan ayıran başlıca özel lik, burada çalışan işçilerin durumu- dur. Devlet çiftliklerinde tarım işçisi tıpkı endüstri işçisi gibi belli bir üc- ret alırken, ortak çiftliklerde çalışan- lar, devletin payı, üretim ve bakım masrafları çıktıktan sonra kalan çift- lik gelirini paylaşırlar. o Gene devlet çiftliklerinde çalışanlardan farklı ola- rak, ortak çiftliklerde çalışanlar di- ger Sovyet işçilerinin ücret ve emek- lilik haklarından da faydalanamazlar. bir deyişle, ortak çiftliklerde çalışanlar tıpkı amerikalı, ya da av- rupalı tarımcılar gibi geçimlerini ha- va şartlarına, toprağın verimine ve €- meğe bağlarlar, fakat buna karşılık işlerin yürütülmesinde söz sahibi de- gildirler. Devlet çiftliklerinde çalışanlar, ha- va durumu ve toprağın verimi ne olur- sa olsun, ücretlerini alacakları için geçim sıkıntısı çekmezler. Fakat ortak çiftliklerde (o yaşayanlar için durum böyle değildir. Krutçefin 1959 Aralı- ğında yaptığı bir konuşmada söyledi- gine göre, Orta Asya, ya da Kafkasya- daki bir çiftçi günde 40-50 ruble kaza- nırken, fakir bir ortak çiftlikte çalışan- lar günde 10 rubleyi zor doğrult- maktadırlar. Bunun için ortak çift- liklerde o çalışan köylülerin bütün gayretlerini çiftlik işlerine verecekle- rine .devletin kendilerini özel ihtiyaç- larını karşılamak Ooüzere ayırdığı 15 dönümlük arazinin üzerine eğildikleri ve oradan aldıkları ürünle yaşamaya çalıştıkları görülmektedir. Tedbirler, tedbirler» arım işletmeleri, , dolayısıyla tarım T işçileri arasında bu ayırımdan doğan sakıncaları mi için, Krut- çef çeşitli yolları denemeyi düşünmüş- tür. Bunların birincisi, hemen akla geldiği gibi, bütün toprakları devlet çiftlikleri (olarak işletmektir. (Fakat bütçeye ağır yükler binmeden bu yola gidilemeyeceği açıklar. Fakir kolkhoz- lar kendilerini kurtaracak duruma gel- meden devlet çiftlikleri haline sokulur- liklerin veriminden pek fazla yüksek değildir Bu durum karşısında Krutçef, önce ortak çiftlikleri kendi aralarında bir leştirerek hem verimi çoğaltmayı, hem de fakir kolkhozları kendilerini besler birimler yapmayı denemiştir. | Fakat toprak işletmelerini bir düzene sok- mak için alınan bütün tedbirlerin Sov- AKİS/22 yet tarımını istenen düzeye yükselte- mediği anlaşılıyor, çünkü Krutçef bu- günlerde gene bütün gücüyle bu sorun üzerinde durmaktadır. Yüksek Sovyet Meclisi toplantıları- na başlamadan uzun bir süre öncesin- den, Krutçef, kimya endüstrisini geliş- tirmek zorunluğunu öne sürmeye Baş- lamıştır. e Krutçefe göre, sun'i gübre ve benzeri kimyasal üretimler tarımı kalkındırmak için en gerekli maddeler- dir. Ekim ayında yaptığı bir konuşma- da, Sovyet Başbakanı, önümüzdeki alt; yıl içinde kimya endüstrisine 30 milyar rüblelik yatırım yapmak gerektiğini söylemişti. Oysa bu rakamı, son günler- de, 42 milyara yükseltmiştir. Değirmenin suyu nereden gelecek? imya üretimlerine (yatırılacak bu K kadar para nereden bulunacaktır? Bu sorunun cevabı bütün yorumcular tarafından merakla aranıyor. Bazıla- rına göre bu para ağır endüstriye ayı- rılan fonlardan aktarılacak, bazıları- na göre de savunma giderlerinde kı- sıntılar yapılacaktır. Hatırlanacağı gi- bi Krutçef, bundan bir süre önce, Sov- yetler Birliğinin uzay yarışmasını ya- vaşlattığım anlatan sözler söylemiş, A- merikalılara aya ilk gidenler olmak konusunda başarılar dilemişti. Bu söz- ler, Sovyet Başbakanının yeni kimya endüstrisi politikasının ışığında şimdi d iyi m kazanmaktadır. Bununla beraber Sovyetler Birli- ğinde ağır endüstrinin önemine ina- nan idareciler olmadığını söylemek de mümkün değildir. Tüketim malların- dan çok üretim mallarına önem veren- ler, bugün bile seslerini duyuracak du- rumdadırlar. Bu bakımdan, Krutçefin kimya üretimleri politikasını kolaylık- la yürüteceği sanılmamalıdır. Nitekim Sovyet Başbakanı (o önümüzdeki yılın bütçesine, bu iş için istediği 6 milyar rublenin ancak 2.1 milyarını koydurta- bilmiştir. Bu kısmı Krutçef için hiç de iç açıcı bir başarı olmasa gerektir. Diğer yandan. Yüksek Sovyet Mec- lisinin onayına Sunulan yeni yıl büt- çesinde savunma giderlerinde de bü- yük bir değişiklik görülmüyor. o Gerçi bu giderlerde geçen yıla bakarak 600 milyon rublelik bir azalma vardır ama, savunmaya harcanan toplam paranın 13 milyarın üstünde olduğu gözönün- de tutulunca bu azalmanın önemsiz olduğu kendiliğinden ortaya çıkmak- tadır. Anlaşılan Sovyet idarecileri a- rasında yalnız ağır endüstri taraflıla- rı değil, ayni zamanda Doğu-Batı gev- şemesine inanmayanlar da vardır ve bunlar hâlâ kendi seslerini kuvvetle duyuracak durumdadırlar.