13 Ağustos 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER Ancak Plâncılar, vergi yükünün iyi dağıtılması omeselesinde hassas davranmakta ve bu konuda fikirle- rinden fazla fedakârlık yapmama ka- rarındadırlar. Vergi yükünün iyi da- gıtılmasıyla Türkiyede sosyal ada- dır. Buna mukabil, vasıtasız vergile- rin ancak 9 8 ini ödemektedir. Vası- talı vergi ödeme işlemine fazla ihti- yacı olmayan bu sektörün, bu tip vergi oranında yeri 90 20 yi geçme- mektedir. Böylece Milli Gelirin obü- yük bir kısmını teşkil eden sektörün vergi ödeme gücüne nazaran, ödedi- 8i vergi oranı çok düşüktür. Kaldı ki, Plânın hedefe varması reform kanunlarını Türkiyenin ger- çeklerini gözönünde tutarak hazırla- masını talep etmektedir. Bunun için gösterilen yol, verginin kolay alın- masını da sağlıyacak, üstelik istihsa- li arttıracaktır Plâncılar tarım vergisinin oarazi- nin genişliği, kalitesi ve birim başına ortalama verimi üzerinden alınması- na taraftardırlar. Böylelikle müstah- sil fazla güçlükle karşıkarşıya okal- mayacak, defter tutma hikâyelerinin büyük bir kısmı bertaraf edilecek, ay- rıca istihsal arttıkça ödeyeceği vergi oranı azaldığından, fazla istihsale teşvik edilmiş olacaktır. Plâncılar, Maliye Bakanının a- çıklamasından sonra bir hayli şaşır- dılar. Haftanın içinde zihinlerden hep Plâncılar çalışıyor Yüzdeler, yüzdeler, yüzdeler... için, 1963 yılında gerekli iç finans- manın para olarak miktarı 9 milyar olarak hesaplanmıştır. Bu paranın etmek zarureti vardır de ise iç finansman için bir yıllık ihtiyaç 12 milyar liraya baliğ olacaktır. İş- te bu sebepler, Plâncıları tarım saha- sında geniş vergi alma yoluna sev- ketmektedir. Bu fikrin savunucula- rına göre, tarım müstahsilinden alı- nacak vereiyle, vergi adaleti teessüs edecektir Plânlama Teşkilâtı böylece 5 yıl- lık plânın vergiler kısmına tarım vergisini genişçe (yerleştirmiştir. 5. ciltte bulunan bu kısımda Plânlama, bakanlıklararası bir kurulun, vergi 9 aynı düşünce geçti: "Bakan vergileri indireceğini, muafiyetleri (o arttıraca- ğını ve gene de fazla hasılat temin e- deceğini söylüyor. Bunu acaba nasıl yapacaktır? Acaba ne gibi bir for- mül bulmuştur?" Haftanın sonunda Melenin sabır tavsiye eden ümit verici sözleri yü- reklere su serpti. Şimdi o Plâncılar merakla, bulunan formülün açıklan- masını beklemektedirler. Hükümet Hoş seda aftanın ortasında Sanayi Bakan- lığının geniş toplantı salonunda işçi mümessilleriyle Hükümet üyele- rinin karşılıklı masa başına oturma- sı, haftalardır devam eden sızıltıla- rın birden kesilmesine sebep oldu. Hükümetin özel sektörle yaptığı top- lantıların ardından yükselen sesler, işçi mümessillerinin, işçi dertleriyle ilgili masa başına oturmasıyla mes- net bulamadığından bir müddet için kısıldı. Alicanın başkanlık ettiği toplan- tıya, ilgili bakanların hemen hepsi iş- tirak ettiler. Sanayi Bakanı Çelik- baş, Çalışma Bakanı Ecevit, Başba- kan yardımcılarından Feyzioğlu, Ma- liye Bakanı Melen, Ticaret Bakanı Muhlis Ete, Ulaştırma Bakanı Rifat Öçten, Gümrük Tekel Bakanı Orhan Öztrak Hükümet temsilcileri olarak katıldılar. İşçileri ise Türk - İş konfederas- yonu başkanı Seyfi Demirsoyun baş- kanlığındaki Oomuhtelif işçi federas- yonları başkanlarından müteşekkil bir grup temsi Yardımcısı (o Alicanın, kısa bir konuşmayla açtığı toplantı şimdiye kadar yapılanların en uzunu oldu. İşçi ve Hükümet Temsilcileri aralıksız sekizbuçuk saat müzakere- lere devam ettiler. Bütün bunlara rağmen gene de tamamen bütün is- tek ve talepler, bütün dertler ortaya atılamadı ve Hükümet 8 Eylülde bir kere daha toplanmayı uygun buldu. Dilekler ve cevaplar nayi Bakanlığında düzenlenen toplantının bir başka bakıma öne- mi -işçiler bakımından- büyüktü. Bir- kaç gün sonra Ereğlide büyük bir iş- çi mitingi hazırlanmıştı. Ereğli mi- tinginin hazırlanmasıyla uğraşan işçi liderlerinin bu arada Hükümet üyele- riyle yapacağı sohbet, dert söyleme ve meselelerin tartışması bir bakıma büyük fayda temin edecekti Nitekim işçi temsilcileri toplantı ya oldukça büyük bir dilek istesiy- le iştirak ettiler. Çeşitli Bakanlıkla- rı ilgilendiren 50'yi aşkın türlü işçi konusu Hükümet temsilcileriyle tar- tışıldı. İşçi temsilcilerinin birinci dere- cede önemle üzerinde durdukları ko- nu, Hür sendikacılığın gelişmesi me- selesi oldu. Sendikacılar kendilerini kısıtlıyan birçok li bulun- duğunu, Hükümetin bu konuda dü- şüncelerini sordular, Konuyu Ecevit, rahatlıkla cevap- landırdı. “Yeni hazırlanan sendikalar kanunu sendikaların büyük çapta çalışmalarını kolaylaştıracak durum- daydı. sendikaların iti- met görme- İşçi temsilcileri, barının artmasını ve sini de talep ediyorlardı. Bu hususta Hükümeti temsilen Alican meseleyi izah etti. Sendikala- AKİS, 13 AĞUSTOS 1962