13 Ağustos 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28
Gazeteciler Truva harabelerinde Yerli turistler Becerikli bir iş adamı bulunan En- ver Muratoğlunun ön ayak olduğu Turizm Sanayi A. O. hemen paçaları sıvadı. Tusan şirketi, 8 ortaklı bir şirket- tir. Şirkete en büyük hisse ile gene Enver Muratoğlunun sahibi bulundu- gu Yapı Yol şirketi de katıldı. Yapı Yol Ltd. TUSANa & 50 hisse ile gir- di. Enver Muratoğlu ise 9 12 ye rıza gösterdi. Böylece gene hisselerin bü- yük kısmı aynı elde toplanmış oluyor- du. Müteşebbis iş adamı ihaleyi kaza- nınca şirketini kıymetli elemanlar ve avrupa kafasıyla teçhiz etti. Becerik- li bir muavin olan Kemal Okan evve- lâ tesislere el attı sonra işin mali cep- hesi üzerine eğildi. İhale yapılır yapılmaz TUSAN 4,5 milyon liralık krediyi son derece mü- sait şartlarla aldı. Kredinin 4 milyo- nu 20 sene vadelidir ve geriye kalan yarım milyonu ise 96 4 gibi küçük bir faizle 10 sene vadeli olarak verilmiş- tir. Krediyi veren devlet baba işi pek sıkı tuttu. Hemen Emlâk Kredi Bankasıyla işbirliğine gidildi ve pro- jelerin Bankanın kendi normlarına Bankası bir nevi kontrolör rolünde- dir. Şirket 4,5 milyon kredinin üze- rine daha da ilâve ederek Pilot Pro- je zincirine giren sahada belli yer- lerde Oteller ve Moteller inşa etmeğe başladı. 2 Temmuz 1962 de sona e- ren Kuşadası Oteli, TUSAN'a 4 mil- yon 52 bin liraya mal oldu. Otelde her türlü konfor vardır. Sıcak ve soğuk su daima bulunmaktadır. Tek 28 eksiği ise havalandırma tertibatıdır. Tusanın Kuşadasındaki oteli 105 ya- taklıdır, 150 kişilik servis yapabilir. Çanakkalede Truva yakınında in- şa edilen TUSAN Motel 1 milyon 400 bin liraya çıktı. Motel 52 yataklıdır. Bergamaya yakın yapılan Motel ise 1 milyon 450 bin liraya mal oldu. Mo- tel 48 yataklıdır. 2 Nisan 1962 de açılan Efes moteli ise I milyon 135 bin lira ile TUSAN'ın masraflarına yeni bir yük oldu! Ama 24 yatağıyla ilgi çekti. Pamukkalede açıkan -Ara- lık 1962 -1 milyon 300 bin liraya çık- tı. Motelin 48 yatağı bulunmaktadır. Bütün bu tesislerin tefriş ve tes- hin bedeli olarak da 2 milyon lira sar- fedildi. Paçaları cidden büyük bir idea- lizm içinde sıvayan özel teşebbüsün bu tipik örneği daha başlangıçta sı- kıntı ile burun buruna geliverdi. Zi- ra son derece lüks otel ve motellerde istihdam edilecek eleman sıkıntısı ba- his konusuydu. Bereket Basın - Yayın ve Turizm Bakanlığı onu da ihmal etmemişti. Ankarada faaliyete geçen Otelcilik Okulu bir ümit kapısı oldu. Ne var ki Otelcilik Okulu üç yıllık tedrisattan sonra mezun verebiliyordu. Bu mese- le de halledildi. Bir teksif sınıfı oha- zırlanarak, yetiştirildi ve 45 lise me- zunu genç okuldan mezun edilerek turistik tesislerin ihtiyacına sunuldu. Halen TUSAN tesislerinde bu 45 genç otelcinin 19'u çalışmaktadır. Ufak ufak hesaplar 'TUSAN cidden taktire değer bir cid- diyetle işe sarılırken Basın " Ya- yın ve Turizm Bakanlığı tatbikine gi- riştiği Pilot Projenin mali portesini hesaplamağa çalıştı. Yapılan hesap- lara güre Pilot tura bir yılda 20 bin turist getirilebilecek ve vasati beş gece kalmaları temin edilecektir. Her Turistin vasati 5 dolar bırakacağı ka- bul edilirse yılda 20 bin x5x10 — milyon dolarlık bir gelir sağlanabile- cektir. Bunun turizm hasılatı olarak bilançosu ise 6,5 milyon liradır. Bu rakam turizm gelirinin üçte biri ola- rak hesaplanmaktadır. Rakam pek ü- mit vericidir. Pilot Projenin kuvveden fiile in- tikalini, müteakip Brıthıs Petrolün temsilcisinin temasları da projeye ye- ni bir imkân hazırladı. Umumiyetle edinilen kanaat bir gelişme planının yapılması ve pilot tura yeni halkala- rın eklenmesidir. B. P. bu arada Pilot tura bir "Touring Service" ile katıldı. B. P. bununla da kalmadı ve İngiltere, İsveç, Danimarka, Hollanda, Belçika, Fransa, Almanyada turizm teşekkül- leriyle temasa geçerek Türkiyenin pilot projesinin propagandasını yap- ti. Bir İnceleme gezisi Birliğimiz haftanın başında ise Ankara ve İstanbulda yayınlanan gazete ve mecmuaların temsilcileri Turizm Sanayi A. O. tarafından tesis- leri gezmeğe davet edildi. Basın men- supları Pilot turun, Truva, Efes, Ku- şadası ve Uludağ zincirini gördüler. İzahat aldılar. Şimdi beklenen devlet teşekküle- rinin de bu altın yumurtlayan tavu- ğa gereken ilgiyi göstermeleridir. gerekli teminatı verebilir, itimat his- sini perçinleyebilirse bir finansman kaynağı olarak bu turizm Kalkınma- sına iştiraki düşündü. Haftanın ba- şındaki geziye (gazetecilerle birlikte iştirak eden İşçi Sigortaları Genel Müdür yardımcısı Bekir Kıraç bu ko- nuda pek heyecanlı fakat çok tem- kinli göründü. Turizm kalkınması için teşkilatının hazır okluğunu fakat teminata ihtiyacı bulunduğunu ifade etti. Şimdi Güney sahilinde tatbikine girişilecek ikinci Pilot zar edilmektedir. Mali portesi (25 milyon lirayı bulan ikinci tur için ha- zırlıklara başlanmıştır. İş artık özel teşebbüse düşmektedir. AKİS, 13 AĞUSTOS 1962
