13 Ağustos 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

YURTTA OLUP BİTENLER teşkil eden pilot projenin tatbik mev- kiine konacağı Muş bölgesi ( teşkil ediyordu. Muş pilot bö Sağlık Bm senelerdir uza- yıp giden ve devamlı mücadeleyi gerektiren meseleleri arasında birisi vardı ki, sandalyeye oturan her Ba- kanı kıpır kıpır kıpırdandırır ve ge- ce - uykusunda bile bazı konuları dü- şünme itiyadında olanları - uykuları- nı kaçırırdı. Türkiyenin hekim ihtiya- cı bir türlü giderilemiyordu. İstanbul ve Ankara Tıp fakültelerinin yıllar- dır verdiği mezunlar, halâ Türkiyenin tabib ihtiyacını okarşılamamaktaydı. Bu gün için Türkiyede 6 ilâ 7 bin civarında hekim bulunmaktadır. Tür- kiyenin hekim ihtiyacı ise 25 bin ci- dır. Elde bulunanlara gelince muhte- lif sebeplerden ötürü büyük şehirler- de yığılmış durumdadır. Sel T. di en fazla hekime ihtiyaç bulunan bölgelerde Doktorun fe- nerle aranmasının sebepleri muhte- lifti. Ancak bunların başında mahru- miyet bölgeleri denilebilecek evsafta plan yerlere doktorun gitmemesi ha- yat şartlarından ve kazanç yüzdesin- den ileri geliyordu. Bir parça isim ya- pan, ün kazanan doktorun büyük şe- hirlerdeki lüksü bırakıp Anadolunun ücra köşelerinde icrai sanat eylemesi doğrusu beklenemezdi. Böylece iş za- valı Hükümet o Tabiblerinin sırtına yükleniyor, memur olmaktan ileri gi- demiyen bu kişiler de değil doktor Sağlık Bakanlığı binası Dert kapısı varındadır. Türkiye 25 bin hekime malik olsa dahi ikinci bir meseleyle karşı karşıya kalacaktır. Hekimlerin yoğunluğu Batıda, Doğu illerine na- zaran beş - on misli fazladır ve Doğu illerinde hekimlik yapmak adeta bü- yük vatanseverlik sayılmaktadır. Büyük şehirlerde vatandaş başına düşen doktor sayısıyla Doğu illerimizde de vatandaş başına düşen hekim sayı- sı insanın dudaklarını uçuklatacak kadar büyük farklar göstermekte- dir Şimdi bu iki meseleyi oyanyana getirince Türkiyedeki Hekim hikâye- sinin ne derece çıkmaza girdiği açık- ça ortaya çıkmaktadır. Bir kere elde yeteri kadar hekim bulunmamakta- 18 ihtiyacını karşılamak, vatandaşa yar- dım etmek, aksine bulundukları yer- lerde vatandaşın antipatisini topla- yan kişiler haline geliyorlardı. Hükü- met tabiblerini bu hale getiren sebep- lere gelince, yoğun hastalık ve has- ta vatandaşın hepsine yetişememe, eldeki imkânların azlığı (dolayısıyla gereği kadar vatandaşa yardım ede- memesiydi. Hal böyle olunca Türkiye bir prob- lemle karşıkarşıya bulunuyor, acı bir gerçek daha ortaya çıkıyordu. "Tabiblik mesleğini sosyalize (o et- mek, tedavi imkânlarını böylelikle va- tandaşın ayağına kadar götürmek" İhtilâl Hükümetinin Sağlık Baka- nı Dr. Ragıp Üner tarafından hassa- siyetle ele alınan ve üzerine büyük bir önemle eğilinen konu, Türkiyenin geçirdiği intikal devri sırasında fazla gelişemedi. Gerçi bu konuda hazırlık- lar yapıldı. Kanun tasarısı hazırlan- dı ve yetkililer konuyu önemsedi. A- ma karmakarışık politikanın, istikra- ra bir türlü kavuşamamanın ve olay- ların bir araya getirmesiyle kurulan 1. Koalisyon almağa meseleyi eni- boyuna ele alm kendi içindeki meseleleri halledemediğinden, fırsat , doktorluğun sosyalize edil- mesiyle “ilgili çalışmalara obaşlan- mıştır. Devlet Plânlama Teşkilâtının gerekli o bulduğu bu husus, 5 yıllık kalkınma plânının çerçevesi içine de alınmış ve konunun ilk çalışmaları i- çin gerekli hazırlığa girişilmiştir. Evvelâ, Sosyalizasyon meselesinin incelenmesi, tecrübe edilmesi ve gere- ği kadar faydalı olup olmadığının an- laşılması için bir Pilot Bölgede o ça- lışmalara başlanacaktır. Pilot Bölge olarak Muş ili seçilmiştir. Muş tecrü- be için en müsait bölgedir. Teşkilâtlı bir İl hastahanesi bulunmaktadır. Do- guda, mahrumiyet bölgesi olarak va- sıflandırılabilecek bütün evsafa haiz- Proje M“ ilinde tatbik edilecek sosyali- zasyon projesi için bakanlığın a- yırdığı tahsisat 10 milyon TL. dır. Programa göre, Muşilinin 3 ilçe- sinde birer sağlık merkezi kurula- cak, daha doğrusu bu ilçelerde hali- hazırda bulunan Sağlık (o merkezleri tevsii edilip mükemmel hale getirile- cektir. Bundan başka, nüfusu 5-10 bin a- rasında bulunan kasabalarda birer Sağlık Ocağı açılacaktır. Pilot Pro- jeye göre bu ocakların sayısı 20 dir. sis edileceği köyler itina ile seçilmiş- tir. Bu köylerde kurulacak (o Sağlık Evlerinden civarda bulunan köyler de faydalanabilecektir. Böylelikle merkezden muhite doğ- ru bir sağlık teşkilâtı Pilot Bölgede ihdas edilmeğe başlanmıştır. Projenin en önemli meselesi, per- sonel meselesidir. Bu proje için ge- rekli hekim bulunması konusunda ve- rilen ilânlar Sağlık Bakanlığı | ilgili- lerini büyük hüsrana uğratmıştır. Mü- tehassıs Hekim olarak müracaat e- den bir tek fert şimdiye kadar çık- mamıştır. Bu ilgisizliğin muhtelif o sebepleri mevcuttur. Herşeyden evvel Muş pi- lot bölgesinde vazife görecek hekim- lerin birkaç noktadan çekindikleri