26 Haziran 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

KİTAPLAR Sosyalizm Nedir? (Derleyen: Attila Tokatlı. Düşün Yayınevi, İstanbul Tan Matbaası, 1961, 136 sayfa 300 kuruş) Y ayınları arasında daha çok güldü- rücü eserlere yer veren Düşün Yayınevi, bu kere ciddi bir konuya el atmış. Son yıllarda hemen herkesin adını ettiği, ama tam olarak ne oldu- ğunu bu memlekette pek az insanın bildiği bir siyasi doktrini, sosyaliz- mi, okuyucularına anlatmak istemiş. Bunun için de Attilâ Tokatlı adlı ya- zarım seferber etmiş. Attila Tokatlı işini son derece ciddi tutmuş. Bir hayli kitap karış- tırmış. Dünya literatüründe sosya- lizme ait ne kadar ünlü eser varsa incelemiş-, sonra Oturup bunlardan bir senteze varmış ve ortaya "Sosya- lizm Nedir?" adlı eseri çıkarmış. Doğrusu, insan kitabı görüp, adım okuyunca seviniyor. Sosyalizm, sos- yalizm... Bu, muz gibi, ne niyetine yenirse O tadı veren kelimenin ardın- da yatan gerçek nedir? Kitabın adı, okuyucuya, bu sorunun büyük bir açıklıkla cevaplandırılacağı kanısını veriyor. Öyle ya, en aşırısından fa- şisti de, başı sıkıştığında "ben sos- yalistim" deyip oçıkıyor, komünisti de... Ama biri nasyonal sosyalistmiş, biri materyalist sosyalist. Her iki ta- raf da aslında sosyalizm kelimesinin arkasına saklanmıyor mu? Bu keli- menin memleketimizde faşist keli- mesinden de, komünist kelimesinden de daha az tehlikeli olduğunu bilmi- yorlar mı? O halde, "Sosyalizm Ne- dir?" adlı kitapta gerçek sosyaliz- min tam bir tanımı yapılırsa, kita- bın oyucuları bundan böyle sosyaliz- min ardına gizlenmek isteyen başka- larının niyetlerini hemen anlayabi- lirler demektir. İnsan, Tokatlının ki- tabını bu niyetle okumaya başlıyor. Düşün Yayınevi daha çok halka, ço- ğunluğa hitap eden bir yayınevi. O- kuyucularından ne çok âlim olmala- rım, ne de çok kalifiye olmalarını is- tiyor. Herhalde, Attilâ Tokatlının ha- zırladığı eser de bu ölçü içinde ha- zırlanmıştır odiye (düşünüyorsunuz. Nitekim, kitabın başındaki önsöz de bu umudu uyandırıyor. Açık, samimi bir dil. Herkesin anlayabileceği bir tanıtma. Ama gelin de bundan sonra kitabın aslına bir girin. Sökebilene aşkolsun! Bir kere Attilâ Tokatlı öz türkçe meraklısın. Öz türkçesi olmak, 32 artık günümüz için kaçınılmaz bir zorunluluk. Elbette ki "okul" varken "mektep" diye yazmıyacağız. Elbette ki "üçgen" dururken "müselles"i kullanmayacağız. oOHatta "toplum" varken "cemiyet" lafını etmiyeceğiz. Ama bir kitabevinin, halka hitap et- tiğini iddia eden bir kitabevinin va o kitabevine göre eser hazırlayan bir insanın da dikkat etmesi gereken bir takım şeyler vardır. Eğer öz türkçe- cilik diye, zaten aslında çetin olan bir konuyu anlatırken, bir takım alışıl- mamış zorlama kelimeler kullanılır, hattâ bunlar da yerli yerinde, tatlı bir şekilde kullanılmazsa, yazılan ki- tabı kimse okumaz. Okusa anlamaz. Belki okuyanların içinde üç-beş kişi kendini sıkar ve anlar ama, bütün bir okuyucu ei aynı şekilde yokuşa koşmak n Düşün Yayınevinin niyeti gayet yerinde. Sosyalizmin e olup ne olmadığım artık bu memilekelip her- kese anlatmak gerek. Orta öğretimini şöyle böyle yapmış bir insan bile sosyalizmin ne mene şey olduğunu bilmeli, bu doktrin hakkında fikir sahibi olmalıdır. Politikacılar sosya- lizmin lâfın- eder, ilim amı S0S- yalizmin lâfım eder, devlet adamı sosyalizmin lafını eder okulda Öğret- menler sosyalizmin lâfını ederlerken, bütün dünya sosyalizme doğru kayar- ken, elbette ki sosyalizmin ne oldu- gunu, ana hatları ile ve doğru bir şekilde orta seviyeli bir vatandaş da bilmeli, öğrenmelidir. Bu bakımdan, Düşün. Yayınevini kutlamak gerek. Kutlamak gerek' ama, Düşün Yayı- nevinin çıkardığı kitaptan bunu öğ- renmek mümkün değil. Bir defa me- seleler, bu kitapta basit, kolay anla- şılır hale getirilmemiş. Dünyanın sa- yılı toplumcularının sosyalizm konu- sözlüğünden bir takım karşılıklar aranıp konulmuş. Dolayısıyla ortaya, öz olarak ağır değilse bile, orta se- viyeli vatandaş için anlaşılması güç, biçim olarak da, zavallı bir türkçe ile yazılmış, meselâ bir Ataç türkçesi, bir Sabahattin Eyüboğlu, hattâ, bir Nadir Nadi türkçesiyle bile karşı- laştırılması mümkün olmıyacak ka- dar kötü dilli bir eser çıkmış. Üste- lik eserin adına da "Sosyalizm Ne- dir?" denmiş. İnsaf edilsin, bu kita- bı kim okuyacak ve ne anlıyacak da, sosyalizmi Öğrenecek?.. Velhasıl, Düşün Yayınevinin ça- basına da, parasına da, emeğine de yazik olmuş. AKİS - Reklâm — 32 AKİS, 26 HAZİRAN 1961