le muharebeleri genç subayın haya- tı boyuma unutamıyacağı hatıralar- laf doludur. Türk askerinin' cesareti ni dayanıklılığını, en güç şartlar içe- risinde dahi neler yapabileceğini genç subay Çannakkale muharebele- rinde gördü ve küçüklükten bari düş- kün olduğu askerliğe karşı sevgisi burada adeta aşk derecesine vardı Muharebeler genç askeri o yavaş yavaş olgunlaştırıyor, yavaş yavaş mesleğinin ince taraflarına vâkıf ki- liyor ve hergün yeni bir şey"öğreti- yordu Çanakkale muharebelerinden sonra Gürsel Anadoluda Milli Müca- deleye iştirak etti. Yaşı ilerlemiş, ar tık olgun bir subay olmuş harplerde pişmişti. İkinci İnönü muharebesine bilfiil katıldı ve cephenin ön safla- rında birliğine kumanda eden bir yüzbaşı olarak zaferi ne ön saflarda,, elinde tabanca işti- rak etti. Yüzbaşı Cemal son olarak Büyük Taarruzda bulundu. Böylece Türk milletinin büyük mücadelesinde bilfiil çarpışan askerlerden biri ola rakyeni Türk devletinin kuruluşun- da hizmetleri'oldu. İstiklâl'harbi so- nunda. genç- subay 'İstiklâl ve Harp madalyasıyla taltif edildi. Cumhuriyet Subayı Gençsubayı şimdi yeni hizmetler bek liyordu. Türkiye Cumhuryeti Hü- kümeti ordusunda senelerce türlü vazifelerde" bulundu. Tabur, Alay, Tümen kumandanlıkları yaptı. Ku- mandanı bulunduğu birliklerde arka- selin vazife ve arkadaşlığı. birbirin- den gayet iyi ayırabilmeğiydi. o Ya- nında çalışan arkadaşları okendisini bir kumandandan ziyade bir ağabey, bir baba gibi sayıyor ve vazifelerini. bu duygular içinde yapıyorlardı.- Hep sinin, Gürselin emirlerini kusursuz ye- rina getirmesi, daha ziyade kendisi- ne olan bu aşırı sevgiden ileri geli- yordu. Kore-harbi başladığında o Cemal Paşa İzmir Yurtiçi Bölge- uman- Ya" dan ve- Ordunun "Cemal Ağa" sıy- dı.Kendisine "Cemal Ağa, denilme- si Orduda en küçüğünden en büyü güne kadar bütün subaylara "Ağa" diye hitap etmesindendir."Bu tabiri, Cemal. Gürseli.Türk Silâhlı Kuvvet- leri içinde' Cemal Ağa olarak tanıt- mış ve vazife dışında en küçük su- baydan en büyüğüne kadar herkes Gürsele "Cemal Ağa" demeğe başla- mıştır, Koreye giden ve gelen o birliklerin karşılanması ve uğurlanması tören- AKİS. 5 HAZİRAN 1960. leri her Türk askerinin gönlüne "Ce- mal Ağa" yı iyi bir kumandan, İyi bir asker ve eşi bulunmaz bir ağa- bey olarak yerleştirdi. Koreye giden- ler Kereden dönenlere "Cemal Aga" dan bahsetmeden olamıyordu. Cemal Paşa 1954, 1905, 1956 senelerinde İz- mir Yurtiçi - Bölge (Kumandanlığını yaptı. Buradan 18. Kolordu Kuman danlığına tayin edildi ve seneler son- ra, tahsilini yaptığı baba memleke- ti Erzincana gitti. Erzincanda bulu- nan birlikler adı dillerde dolasan "Cemal Aga"'yı son derece sevinçle karşıladılar: Bir yıllık Kolordu ku- mandanlığı sırasında Gürsel Erzân- candaki bütün askerin gönlünü bir kere daha kazandı. Çalışkandı.! İyiy di. Arkadaş ve kardeş gibiydi. Gürsel bir yıl sonra-Orgenerallige terfi etti ve merkezi Erzurumda bu- lunan 3. Ordu Kumandanlığına ge- tirildi. Talih "Cemal Aga" yı doğdu- gu memlekete getirmişti. 3, Ordu, kumandanım diğer birlikler. gibi çok benimsedi. Birkaç ay içinde "Cemal Ağa" 3. Ordunun da sevgili- si oldu. Bir senelik Ordu kumandan- lığı sırasında Cemal - Gürsele 3. Or- du içinde tapmayan" bir tek asker kalmadı. Kara Kuvvetleri Kumandanı 3. Ordu Kumandanı Cemal Paşa ni- hayet Demokrat iktidar tarafın- dan Kara Kuvvetleri Kumandanlığı- na getirildi. Gürselin bugünkü Dev- let* Ve Hükümet Başkanlığından ev- velki'son vazifesi" Kara (Kuvvetleri Kumandanlığıdır. Gürseli Kara Kuvvetleri o Kumandanlığı ooldukça maceralı ve eğlenceli geçti Ömrünü harb meydanlarında geçirdi tehtid- beli asker sabık hükümet erkânıyla bir türlü bağdaşamadı ve zaman za- man kendilerine başlarına gelecek- leri söyledi, onları ikaz etti. Ordusunun ruhunu çok iyi bilen Ce- mal Paşa devrin Milli Savunma Ba- kanı Ethem Menderese Türk Ordu- sunun yapılan hareketlerden hoşlan madiğını, hükümetin gidişini ve or- duya karşı hareket tarzını tasvip et- mediğini . samimiyet ve açık kalpli likle anlattı. Son zamanlarda bu tav siye ve ikazlarını sıklaştıran Orgene ral Cemal Gürsel bunların kaale alınmadığını görünce sabık hükümet erkânını kaderiyle başbaşa baraktı. Cemal Pi: Kara Kuvvetleri Kumandanı olduğu sıralarda sabık Genel' Kurmay Başkanıyla çekişme- si meşhurdur. Oportünist General Türkumla hiç sevişmediği dâ bütün Ordusunca malümdur. Hela kendisini emekliye sevketmege kalk- tıklarında Cemal Gürselin tebessü- mü Ordu içinde şöhret' yapmıştır. Son günlerde Cemal Paşa sabık Baş- bakan Menderesin ve onun Milli Sa- vunma B davetlerine İcabet etmekten, hele Erdelhunla yanyana gelmekten bucak bucak kaçınır ol muştu. Kara Kuvvetleri Kumandanı Cemal Gürsel nihayet sabık hükü- met erkânından iki ay izin istedi e iznini li üzere İzmire git- d. Bu arada Orduya' bir tamim ya- parak durumu anlattı. Gürselin tamirden gelişi ve Türk Ordusunun Hürriyet ve demeokrasi- mizin kurtuluşu yolunda yaptığı ha- rekâtın lideri olduğunun meydana çıkışı sanık hükümet erkanım elbet- te ki şaşırtmamıştır Cemal Gürsel Bâsın toplantısında. Kalemler hür