30 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA sonra bir Kefalet Kooperatifi kurdu ralarında bir federasyon teşkil etti- ler. Bugün esnaf kredisi mekanizma - sı Halk Bankasına ve bu kooperatif- lere dayanmaktadır. Fakat, Caner esnafın kredi davasını tamamen hal— gerektiğine kaanidir ancak 89u mekanizma sayesınde murabahacının elınd n tulmuş- tur. Geri kalan B 91 i hâlâ tefecile- rin elindedir. Öte yan kredi imkânlarından ist fa len esnafın saglıyabıldıgı lirayı geçmemektedir. Bu krediler ekseriya 6-9 aylık olup B 7 faizlidir Ancak, bu 2.500 Jliranın 500 lir: kooperatifte bloke — ortaklık hıssesı— dir. Böyle olunca fîılen alınan kredi 2.000 liradan fazla değildir. Bu du- çim münasebetiyle- Bankaya bütçeden yapmamıştır. fi gereken yardımı anere göre, esnaf kâfi kredi im- kânlarına — kavuşt vergıden kaçması bahis konusu ol- uamele Vergısının kalk— ması sayesınde küçük me Zarureti artık ortadan kalkmış- tır. Hâttâ Adana gibi bazı illerde es- naf kendi imkânlarını birleştirip kü- çük işletmelerini büyük i çok küçük esnaf — vergiden muaftır Ancak, — esnafıin asıl açtığı — vergi- nin kendisi değil formalitesidır Bu nun esnafın dan kaçtığı da doğru degildır. sna- rasisidir. ütün bu —mükellefiyetler gotüru usüllere bağlansa, esnaf, seve seve i de verir, işçisinin sigorta- sını da o er. nerin dâva edindiği meseleler- den bırı de bir Küçük San'atlar Ka- nununun çıkarılmasıdır. Caner halen bu konuda Ticaret Bakanlığında ku- ruluş komisyonun bellibaşlı üyelerin- den biridir. Caner bu tasarı üzerinde 22 dokuz aydır. çalışmaktadır. Alman, Macar ve İsviçre mevzuatını tetkik etmiş ve ortaya bazı teklifler atmış- tır. İhtiyaçlardan biri, çıraklık, kal- falık ve ustalığı — tanzi etmektir Bu iş imtihana bağlı tutulmalı ve böylece — esnaflık ehil ellerde olma- lıdır. İkinci ihtiyaç, müstehlike esna- fin münasebet ve ihtilâflarını tan- zim etmektir. Esnafa birçok şikâyetler, Kanunu çerçevesi, içinde takipsiz kal- makta, takipsiz kalınca dürüst es- naf dahi yersiz bir itham ve şüphe altında bırakılmaktadır. Bu maksat- la çabuk karar verecek hakem hey- etleri teşkil olunmalıdır. Caner, es- naf yanında çalışan işçinin, işverenle bazı hâllerde arasında mevcut baba- evlââ münasebetine Trağmen, esnaf yanındaki işçinin işçi sendikası kur- A. Caner kredi dondurulması neticesinde esna- fin büyük kısmının elindeki malı ma- liyetinden aşağı satmak zorunda kal- dığından ve umumi talebin kısılması sonunda iş hacminin azalmış olma- sından şikâyetçidir. Meselâ, Türk- San Şirketi 17 bin oto lâmbası getir- fakat, bunların yağıyla dükkânını kapatmamış ve ha tta Za- rara dahi katlanarak ölçüde yol vermekten sigortayı yapmakta, fakat, henüz ih- Floransada meslekdaşlarıyla birlikte Başarının sırrı: Çalışmak masına ve grev hakkından — istifade etmesine de taraftardır. Caner, ayrı- ca, Türkiyede esnafın çoğunun işçisi- nin grev yapmasına meydan verme- yecek kadar, onun taleplerıne uydu— ğuna da kaanidir. Canı göre, ku- ulacak esnaf teşekkullerı, oda ma- hiyetinde olacak ve sadece — mesleki hususları tanzim edecektir r Milli Korunma tahditle- riyle Beledıyelerm narh — tatbikatı- nın sun'i mal kıtlığı yarattığı ve ka- liteyi düşürdüğü kanaatine çok hak- l1 olarak bağlanmıştır. Lüzumsuz bu tarz tatbikatın kaldırılmasının öte- den beri mudafılıgım yapmaktadır. er, 58 istikrar programından sonra tatbikine başla nan ithâl kotaları sisteminin esna- fin karşılaştığı ham madde ve yedek parça darlığı meselesinde bir ferah- lık getirdiğini kabul etmekle beraber, tiyarlık — sigortası yapmamaktadır. Fakat, kooperatıf'ın kârları birikti- rilecek ve geri astahane gibi- sosyal yardım tesıslerıyle birlikte ih- tiyarlık sigortasının işlemesi için lü- zumlu fon kurulacaktır İ ner, devrinin Türk esnafı- na getırdıklerı bunlardır, Fakat, Ca- gibi teşebbis ınsanların asıl faydalı olacakları devır hen elme- miştir. Cane kıncı msanların asıl verimli olabileceklerı devir, mes- ürk teşkilâtlanma zümre olarak duyurma işi halledilmiş olacaktır. Bunun en iyi misâli de şudur: Toplantı ve Gös- teri Yürüyüşleri Kanunu D. P. li Ca- nerin haftalık eğlentili umumi hey'et toplantılarına bile mâni olmaktadır! AKİS, 29 MART 1960