7 Mayıs 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

Türkiye Türk Film Festivali S inemamızın kırk yıllık geçmişine rağmen, birçok noktalarda bancıları taklit eden sinemacıları- mızın festival tertibine yanaşmaları epey yenıcedır Bunu da tabii gör- mek lâzım, zira ortada festival ter- tibine yarıyacak eser bulunmamak- taydı. Hakkıyla yapılacak bir festi- de. ancak bu neticeyi gürültülü bir şekilde halkoyuna ilân etmekten başka birşeye yaramazdı. — Bundan dolayı böyle bir teşebbüs yapılsa bi- le, bu, rhalde sinemacıların ken- disinden gelemezdı 1947 de "Yerli Film Yapanlar Cemiyeti", daha sonraki yıllarda da "Turk Film Dostları Derneği", başka bir hal ça- resi düşünerek festivaller tertıpledı— ler. Bu hal çaresi şu idi: Filmler tek Bu taşıdıkları değerler ele alınırsa, hiçbirinin mükâfat almaması gere kirdi; o halde, festıvale katılan f'ılm— lerin bırbırlerıne göre değeri göz ö- nunde tutulmak gerekiyordu. O va- kit, şu filmin rejisil — öbürlerinden iyice", “bunun fotoğrafları den duzgunce" deyip, — her mükâfat verilecek bir eser bulmak ,mümkündü. Mümkündü ama, bu N Şekılde mukafatlandırılan film- ler, a piyasamızın bildiğimiz sevıyesınden bir parmak yukarı bile çıkmış eserler değildi Bundan dolayı gerek "Yerli — Film Yapanlar Cemiyet'nin, gerekse Türk Film Dostları Derneği"nin ter- tipledikleri festivaller, sadece seyir- cileri yanıltmaktan ve bu çeşit fes- tivallere olan itimadı daha ilk de- nemelerde sarsmaktan başka sonuç doğurmadı. Bu yılın başında yeni bir çalış- ma programı ile ortaya çıkan "Türk Film Sanatçıları Derneği"' şimdi ay- nı festival denemesini tekrarlamak için çalışmaktadır. Aynı zamanda, bundan önceki festivallerde düşülen hatalardan mümkün okluğu — kadar kaçınmak hususunda gayret sarfet- mektedir. Bunun 1ç1n de "Türk Film Sanatçıları Derneği", ilk ağızda iki önemli esası kabul etmıştır Birin- çisi, festival bu dernek adına değil, İstanbul Gazeteciler Cemiyeti adı- na tertiplenecek, mükâfatlar da "Gazeteciler Sinema Mükâfatı" adı- nı taşıyacaktır. İkincisi-, filmleri e- leyecek olan Jüri, sinema endüstrisi dışında kalan kimselerden meydana getirilecektir. Böylelikle gerek jüri- nin tarafsızlığı, gerekse festival or- ganizasyonunun arafsız — kimseler elinde kalması sağlanmıştır. Bu ilk festival için kabul edilen esaslara göre. müsabaka, 1958 - 1959 sinema mevsiminde gosterılen yerli filmler arasında yapılacaktır. Bu- nun için, mevsimin bütün filmleri müsabakaya davet edilmiştir. Film ler arasında 14 tanesi, — bir kuçuk jüri tarafından elenecek, daha son- 32 E MA ra, asıl jüri bu 14 film arasında yı- lin en başarılı filmini, en iyi rejisö- rü, en iyi kadın ve 'erkek oyuncu- ları en iyi orijinal fon — müziğini, en iyi fotoğraf dırektorunu seçecek- tir. Ayrıca, bir de "Jüri Özel Mü- bulunmaktadır Bu da. jüri- nin her hangi bir yönden — başarılı gördüğü bir filme Verılebilecektir. 14 filmi seçecek olan jüri geçen hafta çalışmalarına başladığı vakit, karşısında sadece 21 film buldu. Jü- rinin işini kolaylaştıracak olan bu durum, bir yandan da hayli düşün- dürücüdür. Zira, bu mevsim — yerli filmlerin yüzü aştığı bilinmektedir. Bundan dolayı, ya — sinemacılarımız bu çeşit festivallerden hoşlanmamak- ta -halbuki festival usülünü çıkaran hiçbir milletlerarası film festivali yoktur ki, orada, başında — Franco Cristaldi'nin bulunduğu "Vides" ketinin filmleri yer almasın. Venedik — Festivalinde — Visconti'nin "Le notti bianehe - Beyaz geceler"i, 1958 de yine Venedik Festivalinde ve ayrıca aynı yılın San Sebastıan Festivalinde Mario Monicelli'nin "I solisti ignoti ,, Alışılmış meçhuller"!. 1958 Bruxelles Festıvalinde Augla- uco Casadio'nun "Un ettaro di cıelo Bir hektarlık gök"ü, aynı yılın Cannes Festıvahnde Pietro Germi'- nin "L'uomo di paglia - Hasır şap- kalı adamı 1958 Venedık Festiva- linde Francesco Rosi'nin "La Sfida - Meydan okuma"sı hep "Vides" markası taşıyordu. Üstelik bunlar- an "“Beyaz geceler" bır gümüş as- lan, "Meydan okuma" ise. Louis Malle'ın — "Les Amants - Aşıklar"ı ile birlikte jüri özel armağanı ka- zanmıştı. " Beyaz geceler"den bir sahne Cesur kendileridir-, yahut da nasıl olsa ilk ağızda elenecek eserler meydana ge- tirdiklerini bildiklerinden jüriyi zah- mete sokmak istememektedirler. İtalya Bir prodüktör Bir yandan büyük mizansenli film- ler, bir yandan da Amerikadan do- larlarına dayanılarak meydana geti— rilen ortak - yapımlar İtalya sine- masının savaştan sonrakı kendine has canlı havasını, "milli" karakte- rini bozarken, en iyi rejisörleri çe- şitli ticari kombinezonlar içinde bu- naltırken, genç bir. prodüktör, sağ- lam bir produksıyon siyaseti 1le son yılların en dikkate değer talyan filmlerinden bazılarının ortaya çık- masını sağlamaktadır. Son yıllarda prodüktörlerin 1925 doğumlu olan Cristaldi, pro- düktörlüğe 1954 de yani yaşın- dayken başladı. Halbuki umumiyet- le sinemanın en geç başlanan mes- leklerinden prodüktörlüktür. Bundan başka, Hollywood'ta Stan- ley Kramer yahut Dore Schary gibi örneklerle bazan — rastlanan — genç prodüktörler ile Cristaldi — arasında fark vardır, Kramer ve Schary tam mânasiyle müstakil prodüktörler de- ğildir. Bundan başka — prodüksiyon sistemlerini önce kazanç — üzerinde kurmuşlardır. Cristaldi ise kazanca ancak, asıl prodüksiyon anlayışının yanında arada bir yer vermekte, her şeyden önce filmin kalitesi üzerinde durmaktadır. Meydana getirilecek filmler ile bunları meydana getire- cek rejisörlere olan güveni ise he- men hidgbir produktorde rastlanma- yacak kadar büyüktü Franco Crıstaldının daha — çok AKİS, 7 MAYIS 1959