21 Şubat 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

K A D Sosyal Hayat Esir kadınlar illetvekilteri büyük bir, hayret içinde. Meclis kürsüsü arkasın- da âdeta kaybolan bir ufacık tefecik kadını dinliyorlardı. Mühim meselele rin görüşüldüğü günlerdeki gibi bü- tün sıralar dolmuştu, ve bakanlar yer- lerini almışlardı. Hadise, hakikater ilgi çekiciydi. FFransa Cumhurıyet Kuruldu kurulalı, hükümet ilk defa olmak Üzere, bır rahıbeyı bir kanun teklifini savunmak üzere, parlâmen- toya davet etmiş bulunuyordu Hem bu kânun teklifi seon derece mo- dern bir teklifti. Hemşire Marie-And- r& Afrikâda izdivacı zaptırapta ala- cak olan" bu teklifte, izdivacın mu- teber olabilmesi için gene kızın mu- vafakatinin alınmasını şart — koşu- yordu. Görünüşte pek basit olân bu teklıf aslında Afrikadaki sosyal ha- yati ve geleneklerı kökünden değiş- tiriyordu Hemşire — Marie-Andre — Büyük Meclise en ufak bir heyecan duyman dan fakat zel belirtip anatıyor'du ki kim- se en ufak bir itirazda buluna- mamaş ve teklıf ıttıfakla kabul edil- ti. Bundan böyle Afrikalı genç demeden daha beşikte iken babasından kendisini satın alan evleridirilemiyecekti. Tabii bu yalnızca Fransız müstemlekele- rine ait bir karardı. Ama akislerinin diğer memleketlerde — görüleceği de aşikârdı. Fransa Meclisinin kabul ettiği tasarı bu gözlüklü ve 1.52 bo- yundaki kadının otuz yıllık gayret- lerinin bir neticesi ve gayesinin an- cak bir parçasıydı. Hemşire Marie - andre hayatını Afrikalı kadını, er- -ek esaretinden kurtarmaya ona in- şan haklarını tanıtıp vermeye vak- fetmişti. İşte bu gaye uğruna manas- --rından çıkmış, uçakla dünyayı do- laşmıştı. O bu mevzu ile alâkalı hiç- bir milletlerarası toplantıyı kaçırma- mıştı. "Geri — cemiyetlerde kadın" dünyanın kanayan yaralarından bi- riydi. Bu, insanlığa olduğu gibi dine de aykırıydı - Bu tezı hiçbir kimse hemşire Marie-. Andre" gibi kuvvetle Savunamazdı.New Yorkta Birleşmiş Milletler komisyonlarından birine ve- ya Pariste-Büyük Meclise girdiği za- man, erkeklerin onu sonsuz bir saygı ile selâmlamalarının sebebi buydu. Bir memleketin mukadderatı I şte Afrikalı bırçok aşiret reisle- rini tir tir titrete u mini mini kadındı. Kuvvetlerını ispat etmek için birbiri pesti sıra es satın alan munis bakışlı hesabını adamlar hareketlerinin vermek zorunda kalıyorlardı. Gene onüç, ondört yaşındaki küçük genç kızlara- ümit veren ve onları sevdik- AKİS ,21 ŞUBAT 1959 hemşireye | N leri erkeğe kavuşturan da bu kendi halindeki rahibeydi. Genç kızlar on- dan aldıklan kuvvetle mukadderat dedikleri şeye karşı koymasını, ka- nun sayesinde haklarını aramasını öğrenmişler d €'nin bu Hemşir - Andrı husustaki fıkrı kafıdır Genç kızla- rin mukadderatını — değiştirmedikçe Afrikanin 'mukadderatını — değiştir- mek imkânsızdır. Memlekette aile müessesesi şeklinden kurta- rılmadıkça ve sosyal bir reform ya- pılmadıkça ne ecnebi sermaye, ne de ecnebi mühendis onu kalkındıramı- yacak ve gayretler boşa gidecektir. Hemşire bilhassa Brezilyada bir mil- letlerarası toplantıda "iptidat cemi- yetlerde Aaile" İsimli konferansıyla sayılır bir şahsiyet olmuştur. Afrikada kadın H emşire Mari'eye göre bazı cemi- yetlerde kadının durumu cidden insanlığı isyan ettirecek mahiyette- dir. Mesela Afrikada, genç kız aile için bir gelir kaynağı ve bir kazanç vasıtasıdır. Baba, kızını bazan beşik- teyken zengin bir adama satar, bu- nunla vaziyetini — düzeltir veya yeni bir karı satın alır. Kız onüç, onbeş yaşına gelince böylece sahibine gider. Sahibi umumiyetle babaya en fazla parayı verebilen zengindir ve çoğu zaman bir ihtiyardır. Genç kız böy- lece doğuştan bedbahtlığa ve cemıyet iptidailiğe mahküm- edilmekt mşire Marie - Andre Fransız Meclisinde ilk zaferini 1938 senesin- de kazanmıştır. — Afrikalı — kadının haklariniı korumak için çıkarılan bir- çok kanunlar -onun gayretleri saye- sinde Meclise gelmiş ve bu sayede kabul edılmıştır Böylece bu küçük rahibe siyasi hayata da uzak kalma- mıştır. Çünkü şurasını kabul etmek lâzımdır ki sosyal meselelerin halh daima sıyasetle ilgili olmuş, den geri kalmıştır. Bahis mevzuu memleket bir müstemleke olduğu takdirde ise, bu bahisteki siyasi taz- yiklerin çok daha fazla olacağı aşi- kârdır. Müstemleke zihniyeti olsun, diktatorya zihniyeti olsun bir mem- lekete istediği kadar yol ve fabrika Verir, fakat insanları fikir esaretin- en kurtaracak olan yeniliklerden mak için kadını dır. kaçar. Birçok müstemlekelerin idare sistemi de zaten bu siyâsete dayan- mış ve dünyanın en medeni milletle- ri idare etikleri diğer milletleri ma- nevi bir gerginlik içinde tutmayı ade- ta gaye edinmişlerdir. Hemşire; Ma- rie'inin büyük başarısı böyle bir ze- min üzerinde çalışmasıdır, Marie bir rahibeden ümit, dı]meyecek kadar genış fıkırlı ve serbest duşuncehdır "Hayatımın en büyük zevkini bana bır Afrıkalı genç kız Vermıştır der. u genç kız onaltı yaşında idi ve ba- bası onu 85 bin frank mukabilinde ellibeşlik bir ıhtıyara satmıştı. Hal- buki ğerç kız yirmi üç yaşındaki bir delıkanlıya âşıkti. O zaman, izdivaç- a genç kızın muvafakatının alınma- sını şart koşan kanun yürürlüğe mişti. Ama henüz hiçbir genç kız geleneklere, karşı kanunu kullana— mıyordu. İşte ilk defa bu gene kız mahkemeye müracaat etti ve sevdı— ği adamla evlendi. Hâdise bir skan- dal yarattı. Ama bundan sonra bir- çok genç kızlar ayni yolda yürüme- ye başladılar ve boyl ce htıyar ho- vardalar, babalarla ticari alışverişle- kadınla erkek arasında eşıtlık sev- gi ve saygı şart Afrikada dul kadının durumu genç kızın durumundan da beterdir. Çunku birçok mıntakalarda dul ka- ın, kocadan kalan mirasa dahil ola- rak başkalarına intikal etmektedir., Bugün hemşire Marie'nin üzerinde durduğu- en mühim meselelerden bi- ri de budur. Bir memleketi kurtar- kurtarmak lâzım- Bir hukuk doktora Hemışire Marie' - Andre'yi, gören- ve bilhassa onu dinleyenler bu kendi halinde, sakin rahibenin yaşa— dıgı aktif politik ve _sosyal hay: a sı sınamaktadırlar. İkin ü Harbinde gene aynı faalıyetlerle meş şul iken Almanlara esir düşmüş, fa- kat bir rahıbeden ziyade bir sahne artistine yakışan bir oyunla onları atlatmasını becermişti. O zaman oy- nadığı aptal rolüne kendısı de şaşı- ordu. Fakat düşmanın elinden kur- tulup 'bir an evvel Vazıfe başına don— mesi için yapılacak başka şey yoktu. Cemıyete yardımcı olabılm Ev Ekonomisi Kulüpleri MUTFAK ÖNLÜĞÜ MÜSABAKASI 1 inciye ailesiyle birlikte İzmir Fuarını ziyaret 2 nciye büyük halı 3 üncüye elektrik sobası 4 Üncüden 10 uncuya kadar muhtelif çeşitli cazip hediyeler Fazla tavsilât için: Sabahları 8 den 12.ye kadar Tel: 29945 Son önlük gönderme tarihi: 15 Mart 1959 25