30 Kasım 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

Haftalık İçinden 'Tanzim Devri izim İktidar, her yeni seçimden sonra kendisine bir yeni leitmotiv bulur. 1050 yi takip eden yıllarda "Görülmemış Kalkınma" idi. 1954 ü müteakip "Görül- i ' oldu. Şimdi, İktidar sözcüsü gazeteler, mustakbel temanın işaretini vermiş bulunuyorlar: "Ta B müzdeki günlerde, bunun başına da me h sıfatın eklenıp karşımıza “Görülmemiş Tanzim" çıkılması hiç kimseyi şaşırtmamalıdır. 1957 seçimleri, Zafer a h- © ikametgâha raptetmek imkânını vermiştir. Şimdi D "Görülme- mi i önümü i seçimlere kadar, kendi- si aleyhinde rey kullanılmasına amil olan faktörleri ker teker berta tmek sevdasındadır Muhalefet tanzim edilecektir zira memlekette C.H.P. nin kökleş- miş bulunduğa anlaşılmıştır-, serbest basın tanzim edile- cektir -zira bütün baskılara rağmen bu basının D. P. aleyhinde vaziyet alabildiği görülmüştür-, piyasa tan- zim edilecektir "Hayat pahalılığı vardır diyenin veya "Ispanağı alan da Türk, satan da" pahalılık ve darlığın seçmene unuttu- rularaladıgı ortaya çıkmıştır- Zafer kısaca demektedır Demokrasimiz tanzim edilecektir! Yeni hükümet programının ana ruhunu bu görüş teşkil edeceğe ben- Bir noktayı münakaşasız kabul etmek — lâzımdır: Yirminci asır medeniyeti tanzim görmüş bir medeni- yettir. Hakikaten bizim Muhalefetımız de, Basınımız , Piyasamız da, mokrasimiz de tanzime ihtiyaç gostermektedır Yalııız, bütün bunlarııı başında, bütün mevcudiyetini, reyini Muhalefete vermek suretile gös- termiştir. Şimdi, maalesef bu dersten bir ibret almak yoluna gidilmek istenmediği seziliyor. Doğrudur, D.P. tutumunu değiştirmediği — takdirde ilk seçimlerde bir tatlı hatıra haline gelecektir. Doğudan Orta Anado- luya kadar üç buçuk sene içinde gelen memnuniyet- sizlik dalgası çok kısa bir müddet ıçınde Ege, Marma- ra ye Trakya gibi nisbeten zengin, dolayısıyla — da enflasyonun tesirini hissetmekte daha ağır bölgeleri pençesi içine alacaktır. Ama İktidarın kendisini tanzim edecek yerde eski kafayla gidip Muhalefeti, — Basını, Piyasayı ve Demokrasiyi 1957 seçimlerinde mahküm edilmiş usullerle tanzime kalkışması kendisini — asla, asla, asla kurtaramayacaktır. Olsa olsa, hüsran saati- ni çabuklaştıracaktır. Zira bu millet, en ufak şüpheye mahal bırakmaya- cak şekilde ispat etmiştir İd Rejime sahiptir. Münevver ekalliyettir, köylü anlamaz, esnaf memnundur, büyük şehirli kütlesinin gözü "Gorulmemış İmar'la kamaş- mıştır... Bütün bunların bir kendini aldatmadan başka şey almadıgı, lâftan ibaret bulunduğu eğer D. P. me- sulleri tarafından anlaşılmamışsa, bilinmez bu, kendi- lerine nasıl anlatılacaktır Demokratık rejim memle- ketin rejimi olmuştu anzim, ancak o çerçeve içinde müsbet netıce verir. Muhalefetten şikâyet eden, sadece İktidar değildir. Onun 1950-54 metodlarını tasvip 1954 seçimlerinde belirtmedi mi? 1954-57 daha başardı olduğundan reyler 1957 seçımlerıııde ıstıkamete daha buyuk teveccüh gösterdi. Bugün mil- let, umumt efkâr gözünü Muhalefete de dikmiş vazi- yettedir. Onıimuzdekı seçimlerde onun 1957 deh sonra- AKİS, 30 KASIM 1957 Metin TOKER ki çalışma tarzına bakıp sandık başına gidecektir. Muhalefet kendisine çeki düzen verirse, daha çok mu- vaffak olur. Vermezse bizzat bileceği iştir. İşte Hür P. ve C.M.P. Onlar da muhalif partilerdi. Fakat siyasi tu- tumları tasvip edilmedi, politikaları hatalı görüldü. Ne oldu? Ufalanıp, gittiler. PDemokratik rejim — budur, Partiler kendilerini - tanzim ederlerse, rağbet görürler. Etmezlerse, tasfıyeolunurlaı' Ama Muhalefetın İktıdar tarafından ta sulün adı Demokra d Basın da oyl Okuyucu bir okur, beğenmezse okumaz. Basın hudutlar içine alan kanunlar her yerde vardır. tatbik olunur. Bir de dikkat edılır, yabancı parasıyla beslenen bir basın teşekkul â etmesin. O kadar. Ama kâ- ğıtla oynam ma mürekkeple oynamak, hele husust ilân sahiplerini istedikleri değil, İktidarın istediği gaze- telere ilân vermeğe mecbur etmek ne tasvip olunacak, ne de muvaffakiyet ihtimali bulunan tedbirlerdir. Gaze- telerin tirajını tanzim edersek, yazdıkları ©o Bu aklın sahiplerine gülmek lâzımdır. kati yazmazsa, hakikatleri kimse görmez! Bırakınız ahkaha atalım. Bunlar Orta Doğunun bir kısım mem- leketlerinde kollanılan Orta Çağdan kalma — tedbirler- dir. Bir millet ki 1957 seçimlerini yapacak kadar olgun- luk göstermiştir, bir millet ki şehirlisiyle ve köylüsüy- le Bejim diye Demokrasiyi seçmiştir,,ona bir muayyen partiye rey verdirtmek için başka, bambaşka — usuller kullanmak icap eder. Gazete yazmaz. Ama siz, ağızla- ra, hele idrake sansür koyabilir misiniz? Hayat pahalılığnın nihayet kabulü çok memnuni- yet vericidir Hayat pahalılığının izalesi hakikaten i kendisini bekler görünen akıbetten kurtarabi- lecek bır faktordur Reyler büyük nisbette Muhalefete aktıysa, D. P. iktidarda bir ekalliyet partisi olarak kaldıysa bunda başlıca rol vatandaşı ezen pahalılık ve darlıktır. Teşhis çok doğrudur. Ama tedbir? Onun için aynı şeyi söylemek son derece zord Piyasanın tanzimi elzemdir. Ötekilerin aksine, bu vazıfenm doğ- rudan dogruya İktidara düştüğü de bir hakikattir. Ne var ki D. P. mesullerinin, hazin Milli Korunma Kanu nundan ibret olmaları gerekirdi. Yazdık; leri iktisadi tedbirlerle desteklenmediği — takdirde, du- raklayan ıatlar bır kat daha hızlanır, mallar piyasa- ir. Halbuki bugüne kadar gördüğü- müz, hep polis tedbiridir. Faturası ne olursa olsun bir mal hükümetin arzuladıgı fiata satılacaktır; En koyu devletçılık bunun yanında liberal ekonominin baş ta- cıdır. Piyasayı tanzım için sert tedbire ihtiyaç var- dır; büyük haksızlıklara değil.. Servet düşmanlığını, mal emniyetsizliğini teşvik etmek, bu topraklar üzerin- de hiç kimseye fayda vermez. Tanzim edilmiş piyasa, emniyete sahip piyasadır. polis tedbır- “Görülmemiş Tanzim" nereye kadar gider? Gönül çok ister ki George Orwell'in "Bin Dokuz Yüz Seksen Dört" diye kitabı bu Tanzim hayranları tarafından bir kere okunsun. Tanzime kalktıktan sonra, Orwell'in hayal ettiği gibi sadakat de ayarlanır -Sadakat sadece Partiyedir-, aşk da ayarlanır -aşk sadece Şefedir-, kah- kaha da ayarlanır -sadece zafer kahkahasına cevaz vardır-, nihayet fikirler de tanzim görüp ortaya "Hür- riyet Esarettir" gibi sloganlar çıkarılır. “Bunlara boşuna pala sallanacak yerde, İktidarın şöyle bir oturup kendi kendisini tanzime girişmesi ah ne kadar faydalı, nasıl kolay, ne tehlikesiz ve emin bir yoldur. D. P. bunu görebilecek midir ?