1 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DÜNYADA OLUP — BİTENLER Fransa Devran gene ol devran... z Parlamento- nhuriyetin en hü etini alaşağı ediyordu. Mollet, bundan iki niel'e “ idi. Biri gi- der, diğeri gelir, fakat siyaset değiş- ezdi. Mollet'nin düşmesi de bi bir kabine buhranıydı. Hatta bun- da, diğer zamanlarda görülen elek- trikli havadan bile eser yoktu. Birçok mMmütehassısa göre bu, sadece teknik bir krizdi. Komünistler ve France taraftarları har diğerleri gi- bütün partiler HGM politikasını tasvip ediy lâf sadece mllşterek gayeye varmak için kullanılan vasıtalara taallük e- diyordu. Harhi yapmak ve devam et- tirmek için zaruri veni vergiler, şim- diye kadar Mollet'yi destekliyen bir takım sağcıların hoşuna gitmemişti. Mütedillerin Aaleyhte rey — vermesi, Mollet hükümetini düşürüyordu. Mol- let ekalliyete dayanan bir hükümetin başında kalmakta ısrar etmeyip hü- kümetini sağa doğru genişletmeyi ka- bul etseydi, her halde kabinesinin u- zun ömüÜr rekorunu çok daha uzat- mak fırsatına kavuşacaktı. Bu, Fran- sada sık sık görünen siyasi paradoks lardan biriydi. Diğer paradoks, basit Mendes - Francâ İşi kolaylaştıran istifa Guy Mollet İpin ucu elinde bir parlamento aritmetiğine dayanı- yordu. Sağ ve sol cenahlar -Komlü- nistler ve Poujade'cılar - oyun bırakıldığına göre, sosyalistlerin işti- rakı olmaksızın hükümet için gere- ken ekseriyeti temin etmek mümkün değildi. Yeni hükümet gene aynı ek- seriyete dayanacaktı. Mend&âs-Fran- ce'ın Radıkal Partisi şefliğinden is- tifası, durumu daha da kolaylaştırı- yordu. Radikaller daha kolaylıkla Mollet'ye yaklaşabileceklerdi. Kısaca- sı Sosyalistler, Radikaller, Halkçı Cumhuriyetçiler ve mutedillerin bir kısmı bir arada yaşamaya mahküm- dular. Sosyalistler ellerindeki 100 kol- tukla Parlamentoya hâkimdiler. Par- tisinin dizginlerini gıkı sıkıya elinde tutan Mollet, devrilmiş bile olsa, ge- ne de buhranın iplerini elinde tutan . Fransız tarihinde belki bu görülmemişti. ncü devre Meclisin en mühim a- damı, sabık İngilizce öğretmeni mü- tevazi görünüşlü, fakat son derece inatçı Mollet idi, Hal şekilleri u durum karşısında kriz, ancak a So de desteklediği dıter bır parti hükü- metin başına geçerdi. Sosyalistlerin hükümete girmeyi ka- bul edip etmiyecekleri henüz bilinme- mekle beraber, ikinci hal şekli şimdi- lik daha kuvvetli görülmektedir. Par- getirenler, şimdiden ortaya bazı isimler atıyor- lardı. İlk akla gelen isim U. D.R. partisi ileri gelenlerinden Pleven 1dl Cumhurbaşkanı Coty, şimdiden Ple- ven'i durumu aydmlutmak için isti- şarelerde bulunmakla vazifelendir- mişti. Pleven, Dördüncü Cumhuriyetin hayatına sıkı sıkıya karışmış sima- lardandı. Harp sonu nflasyonunun başlıca mesulüydü Hindi Çini mağlübi yeti sırasında Savunma Bakanıydı. Sağcılar Pleven'in başbakanlığını her halde sevinçle karşılıyacaklardı. Av- rupa Birliğine taraftar olması Sosya- listlerin hoşuna gidecekti. Fakat bir- cok Sosyalist, Pleven'in Dien-Bien- Phu faciasındaki rolünü henüz unut- mamışlardı. Diğer bir U.D.R.S. men- subunun da adı başbakanlık için sık sık söyleniyordu: Mollet'nin Adalet Bakanı Mitterand.. Mitterand, Sos- yalistlerin kolayca kKabul edebile- cekleri bir adamdı. Fakat Mitte- rand'ın Cezayir hakkındaki olduk- ça liberal fikirleri mutedilleri korku- tuyordu. Mollet'nin diğer bir bakanı nın, Cezayir politikasına hararetle taraftar radikal Billeres'in adı da fa- voriler arasındaydı. Fakat Bill&âres'in endi partisi içindeki durumu pek kuvvetli değildi. Hiç değilse Mendâs- France taraftarı redikaller reylerini ondan esirgiyeceklerdi. Halkçı Cum- hürriyetçilerin şeflerinden Pflimlin'in hükümeti kurma şansı oldukça kuv- vetli gözüküyordu. Edgare Faure'un Maliye Bakanı, sağcıların malt mese- Pflimlimn Biçilmiş kaftan AKİS, 1 HAZİRAN 19657