6 Nisan 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19
Dag Hammarskijoeld İsrailin gördüğü kâbus kanı Sabri el Asali, Birleşik Ameri- hü ti kafiyen müsaade etmıyecegını soylu yordu. Moskova Radyo kararın A- merikan mustemlekecılıgının yenı bir tezahürü olduğu — temini — şimdiden İşlemeyi başlamıştı. Askıdaki meseleler u sırada Orta Doğu meselelerin- den hiçbiri henüz halledilmiş de- ğildi. Süveyş, Gazze, Akabe meselesi hâlâ halledilmeyi iyordu. Ham- marskjoeld'ün Nasırla Örü melerın neticeleri henüz açıklanma- ama, sevınıl cek netıceler alın- madıgı pek âlâ biliniyordu. YŞ meselesi, Nasır için hâlâ sıyası bir antaj mevzu uydu. Kanaldan geçiş cretlerının tamamının Mısıra aıt ol- u iddia ediliyordu. Gazze bölge- asker gondermıyeceğıne inanmak bile çok güçtü. Fakat İsrail 1947 hudutlarına çekilmedikçe, Aka- beden İsrail gemilerinin Mısır müsaade etmiyecekti. Zi sır, İsraıll harp halinin devam etti- ğini söylüyordu. İsrail, başarısızlığı— nı gizlemek maksadıyla Mr. H'ın rındekı Birleşmiş Mılletler kuvvetle— rini kendi topraklarına da gönderme- ye kalkışmasından endişe ediyordu Böyle bir hareket, hudut tashılıatının başlangıcı olacaktı. Diğer taraftan küçük ailin bır karış toprak ver- miyeceği ve her ne pahasına olursa İsun gemılerini Akabe'den geçirece- ği biliniyordu. Fra hava kuvvet- lerinin İsraıl' ımdadına koşacağını resmen açıklamıştı. Amerikanın yeni dostu Kral Suud da Hacı yolunun İs- rail tarafından kullanılmasına mü- samaha edemiyeceğini ilân etmişti. Kısacası, Orta Doğuda henüz bir AKİS, 6 NİSAN 1957 GERÇEK BİR aris - Nisan... Fransa bu hafta büyük evlâtla- rından bırını toprag Verdi. Baş- kan Herriot'nun mi Fransadan, Cunılıurıyetten ayrılamaz Bu dev- adamı ör! hayatı ve şahsiyeti 0e bütün dün ya Cumlıurıyetlerının tarihine girecek dev bir mücahittir siyasi ömründe engin hürriyet ve cömert ve ufuklu fîkırlerıyle bütün beşerıyete hizmet miş iştir. Dâvasın Cumhur Cumhurıyetçılık davasını Fran dan ve beşerıyetten ayırmaınakta namuslu bir aydın inadı gösteren Herriot, Fransız ılıtılalıne ve İnsan Hakları Beyannamesine kutsal bir saygıyla bağlıydı. Edouard Herrıo t,- atın hayatının her , her yılı ıyet ve - terildiği takdirde" DÜNYADA OLUP BİTENLER CUMHURİYETÇİ Aydemir BALKAN Buhranlı anlarda ona hükümet şef olarak "fevkalâde selâhiyetler" i güvenl anca yet geleneklerine tam sadakat gös- kabul edebılece- ğini bildirmiştir. Başbakanın Mec- lisin Güvenlik oyunu reddetmesi hâdisesi yeni Cumhurbaşkanı seçi- miyle neticelenmiştir. aya Laik ve parasız okullar dâvasını kazandıran Herriot, bütün ibret hadiseleriyle dolud kli h knişti rım asırlık siyast hay ta, Herrıot Fıîentın I—ıIîı"[ı! ıoı:ıı.ıî;:ıne Cıîînl:?ıl'şi;ı;t iri ve heybetli siluetiyle F ransa idealinin karşısında yeni engeller Cumhurıyetlerının gerisinde eşsiz 4. vardı. R kuvvetler, iktisad bir sembol o k, kalmıştır. Onun gruplar her g k Cu riyetçi mayası, Condurcet yi, Jaures'i, Cl.e- ibi Herriot için de tehlikeli varlık- menceau'yu yoğuran hak v Tİ- Jardı. "Cumh et bü vari- ki, halk efkâ yüce bir yere varmış, Fransızlara da "Meclisin başında Herriot ol- dukça Cumhuriyete halel gelmez" inancı kuvvetle yerleşmiştir. "Cum huriyetin bekçisi Herriot" tâbiri bu mistik guvenden.dugmuşt İ C ihan Savaşının buhranlı yılları aş arasındaki çalkan tılı ve telılıkelı devre Edouard Her riot'yu senatör, mılletvekılı bakan ve başbakan olarak görmüştür. Şe- reflerin en ulusuna, Meclis başkan- lıgına ve Fransa Akademısı uyelıgı- n aydın huriyet geleneklerine vakfetmiştir a a zaman sallayan a- şırı cereyanlar Meclıste onu daima aşılmaz bir ya gibi karşılarında bulmuştur 1934 Ş hatındakı isyan- larda H ephesi baka- mdır ais Bourb on'a yuruy mılısler "Seıne nehrine!..." zele- riyle hükümet kapılarına yüklen- dıklerı zaman Herriot: — Bir Lyon'lu için Bhone'dan baş can Ü” diyecek serinkanlılığı bulmuş, Cum- huriyeti gen lâmete türmüş- tür 1905 ten heri Lyon lediye aşka Heri herşeyini Cunıhurıyet İdealının lıızm e ver- miş, en yuce şereflere rağmen "fa- kir" olm üştü Fakat onun asıl en yüce şerefleri, reddettıklerıdır ngilizlerin — hışmı sebeb oldu Onun i nelerce ra Nazi- ler Fransa ı işgal ettikleri za- Her İngilt ereye f'ıkrını reddederek olduğu yerde a- kıbetini beklemeğe lıaşladı Alman lar bu 70'lik Meclis başkan “ra- hat bırakmağı" istediler. Fakat Her rıot Vichy hukumetıne gıderek ejyondonör" ü i şanlarını — oldu di ve duşunduğunu ziler ertesi günü kif ettiler. Genç Truhlu bu ihti- cumhu, ryetçı tam — dört yıl çıle doldurmak ere Nazi temer- küz amplarının yolunu tuttu. Kur- tuluştan sonra, sev ılı cumhuriyeti- ne dönen Herri isi Cumhurbaşkanlıgı sini reddetti kalm nın ve Cumhuriyetin bekçiliği" an- cak bu şekilde kabil olacaktı.. Nite- kim sonradan beliren ve dikta reji-, mine hasret çeken De Gaulle'cü ce- reyanları ve aşırı sol eğilimlerin i taşkınlığını,önledi.. İdeallerine da- ma sadık kaldı. İsminin engin prestı_ıı ve dâvasının Zzaferi ile bu hafta toprağa verılen Başkan Her- riot beşer idealinin en seçkin bir si- ması olarak kalacaktır. 19
