10 Mart 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

DÜNYADA OLUP BİTENLER n karşısında, konferansın açılmasın- an sekiz dakika sonra baklayı ağ- sından çıkarmaya mecbur olmuştur. Yeni anın sonunda yanaşan EFi- senhower, şunu söylemiştir. — Cevabım, evet olacaktır. Sozlerıne devam eden Eisenhower, Amerikalıların ve Cumhuriyetçi Par ikinci bir dört yıllık tinin kendini devre için işbaşında tutmak isteyip istemeyeceklerini dikten sonra, televizyon gerçekleri olduğu gibi açıklayacagı- kongrede Partisinin güvenini alma- yı başardığı takdirde adaylığı red- detmiyeceğini açıklamıştır. Başkanın Adlai Stevenson Baş pehlivan bu kongrede tekrar Cumhuriyetçi Partinin Başkan adayı seçılecegıne şüphe yoktur. Bu bakımdan, hower'in bu sözleri adaylığım bır emrivaki yapmamak için söylediği kabul edilmektedir. 20 Ağustosta toplanacak kongrede — adaylığı tar- tışma konusu olacak tek aday, Baş- kan Yardımcısı Nixon olacaktır. Baş- kan yardımcılığı adayı konusunda, Cumhuriyetçi Parti satlarında gerçek bir görüş ayrılığı v. zı Cum huriyetçi liderler, Nıxon un tekrar Başkan yardımcısı adayı gösterilme- sini istememektedirler. Ancak bu hu- susta son kararı vermek hakkı Baş- kan Eisenhower'indir. Basın toplan- tısında, yeni seçim — kampanyasında kendisine yardımcı olarak tekrar Nixon'u seçip seçmeyeceğini açıkla- maktan kaçınan Eisenhower, Nixon'u hararetle överek onun hayatını A- merika ve Amerikalılara vakfetmiş 18 seçimlerde — adaylığını koyup llîıoymayacagı bahsine tartışmaya se- bu ko uda ilk söz olarak bilmediğini söyle- ve radyo ile yayınlanacak bir konuşmada da Kapaktaki Politikacı Selwyn Geçen yılın son ayı ıçınde, İngiliz kabinesinde bir değişiklik ya- pılması bahis konusu oldııgıı gün- lerde, Harold MacMillan'ın Dışiş- leri Bakanlığından alınarak geniş tenkidlere hedef olan Maliye Ba- kanı Butler'in koltuğuna oturtııla- cağı tahmin ediliyordu ama, doğ rusu MacMillan'dan boşalan koltu- a da o zamana kadar çelebi polıtıkacı olmaktan öteye gıdeme- miş Mr. Selwyn Lloyd'un oturtula- cağı kimsenin aklına gelmiyordu. Kabine değişikliğinin yapılıp, Dış- işleri Bakanlığına Selwyn Lloyd'- un getirilmiş olduğunun açıklan- ması, bütün dünya sıyaset çevre- lerinde, tek bir şekilde ml: mıştır: Bıından böyle, Başbakan Sir Eden, — İngiltere'nin dış polıtıkasını kendı eliyle çizmek . Bunun için de, Dışiş- lerı Bakanlığı, Başbakana bağlılı- ği ve saygısı ile tanınmış Selwyn Hloyd'un ellerine teslim edilmiştir. Gerçekten, şu satırların yazıl- makta olduğu sıralarda Türkiye' ye gelmesi beklenen İngiliz Dışiş- leri Bakanı Mr. Selwyn Lloyd kısa siyasi hayatı içinde, en ziyade E- den'e bağlılığı ile tanınmış bır po- litika adamıdır. 1945 seçimlerinde irral seçim bölgesinden milletve- kili seçilmeden önce, aynı bölgede avukatlık yapıyordu. Hayatının bundan önceki safhası da her İngi- lizin ıftıhar edebıleceğı olağan ve şerefli bi takip etmişti. Kembriç Unıversıtesını bıtırdıkten sonra baroya intisap etmiş, bir yandan avukatlık yaparken diğer yandan mahalli politika ile uğraş- mış ve daha 32 yaşında iken Hoy- lake şehir meclisi başkanı olmuş- tu. İkinci Cihan Savaşı, onu, Hoy- lake şehir meclisi başkam iken ya- kalamıştır. Harbin patlak verme- si üzerine askere alınan Selwyn Lloyd bu harp sırasında İngiliz or- dusunda hizmet görerek Tuğgene- ral rütbesine kadar yükselecek, 194S ten Almanların teslim olduğu 1945 yılma kadar İkinci Orduda genel kurmay subaylığı yapacak ve Fransa'ya çıkarma yapıldığı gün General Dempsey ile birlikte Manş'ı geçecek Selwyn Lloyd 1945 ten 1951 e kadar Avam Kamarasının muhale- fete ayrılan sıralarında oturmuş- ur. Bu sıralarda bir taraftan da avukattık yapmağa devam ediyor- du. 1951 de Muhafazakâr Parti ik- tidarı tekrar eline geçırdıgı zaman, kısa siyasi tecrübesine rağmen, Dı İşleri Bakan Yardımcılığına geti- rilmiş ve bu sıfatla geçirdiği üç yıl içinde Birleşmiş Milletler Genel Lloyd Kurulunda İngiltereyi temsil et- miştir. Gene aynı üç yıl içinde Sa- vunma Bakanı Lord Alexander'le birlikte Kora ve Japonyayı dola- san Selwyn Lloyd, 1955 Nisanında, Churcehill çekıldıkten sonra kuru- an Eden kabinesinde Lord Alexan- er'in yerini almış ve Savunma 3akanlığını deruhte etmişti. 1955 Aralık ayında yapılan kabine de- rışıklıgınden sonra, Selwyn Lloyd, gdenin “"sağ kolu" olmak üzere Dışişleri Bakanlığına getirilmiştir. Ancak bir siyaset adamı olarak efendilik ve olgunluğuyla İngiliz Parlamentosunun sevgisini topla- yan Selwyn Lloyd'un dış politika- sı bugüne kadar tenkidlerden kur- tulamamıştır. İngiliz hariciyesini meşgul eden en önemli konu olan Kıbrıs dâvasında takip edılen siya- set kadar, müstemleke imparator- luğunun günden güne tereddiye doğru yol almasının önüne ge- çilememiş — olması da Selwyn Hloyd'u her gün biraz daha hırpa- lamaktadır. Ayrıca İngiliz dış si- yasetinin en şanssız devresine rast- layan Mr. Lloyd, Orta Doğu üze- rindeki İngiliz ve Amerikan görüş ayrılığını gidermek konusunda da başarı kazanamamakla itham e- dilmektedir. Hele Glubb Paşanın Ürdünden uzaklaştırılmasına ka- dar varan Orta Doğu politikası ba- şarısızlığı, muhaliflerine, şu gün- lerde Mr. Lloyd'a yuklenmek için emsalsiz bir fırsat vermiştir. An- cak, bütün bu konularda Selwyn Lloyd a yapılan hücumlardan Baş- bakana isabet eden payın da olduk- ça önemli olduğu unutulmamalıdır. Zira Harold MacMillan'ın Dışişleri Bakanlığı devrinde Başbakan ile Dışişleri Bakanı arasında kurul- ması gerekli sıkı ışbırlıgının kuru- ı—ıı—ırmıxı—ın_'—' şarı çıkmadığını bilmektedirler. A- zami bağımsızlık isteyen Mac lan ile Başbakan arasında çıkan anlaşmazlıklara, Eden'e bağlı bu- lunan Selwyn Llody'un devrinde rastlanmamaktadır. Bu ise İngiliz dış politikasında tek söz sahibi ol- mak isteyen Eden'in bu politikayı şimdi istediği gibi çizmek imkâ- nına kavuştuğunu açıkça göster- mektedir. Bu bakımdan. Avam Ka marasında Dışişleri Bakanına ten- kidler yapanlar, yüzlerini Mr. Lıody'dan ziyade Eden'e çevirmiş olarak konuşmaktadırlar. — İngiliz Dışişleri Bakanı ile temas edecek Türk devlet adamlarının da, Sel- -yn Lloyd'un şahsında İngiliz Baş- bakanı ile karşılaşmış olacakları- nı unutmamaları gerekmektedir. AKİS, 19 MART 1956