3 Mart 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

YURTTA Kıbrıs Meselesi Laflar ve hadiseler B u hafta içinde Anadolu — Ajansı Dış İşleri bakanı Prof. Fuad Köp- rülüye yaman bir oyun ynadı üs- tad ile İngilterenin en meşhur ga- zetesi olan Daily Express gazetesi muhabirlerinden biri tarafından ya— pılıp yayınlanan mülakatı aynen vı di. Mülakat Kıbrıs meselesiyle ala— kalıydı ve hakikaten İngiliz basım için yeni bir görüsü ihtiva ediyordu. Fakat Anadolu Ajansı tara tam metni verilen yazıda öyle gayrı ciddi -kısımlar vardı ki insanın içine gayrı ıhtıyarı bir kurt düşüyordu. Muharrir "zeki ve olgun Dış İşleri Bakanı Fuad Köprülü" ile konuştu-' gunu, Bakanın kendisine Kıbrıs üze- rindeki hükümranlık hakkının İngil- Fuad Kopruluyu anlamak son dere- ce zordu; zira Kurucular arasında, şıklığıyla meşhur İngiliz Beau Brum mel'i hatırlatan her halde Dış İşlerı Bakanı değildi. Fakat Kıbrıs meselesini haftanın meselesi haline getiren hadise, baş- kaydı. Bir yandan Dış İşleri Bakanlı- ğı bütçesi vesilesiyle hükümetimiz bu mevzudaki Türk politikasını ifa- de ederken diğer taraftan adada son derece mühim bazı müzakereler de- vam ediyordu ve dünya hadiselerini takip edenler vaziyeti D. P. sözcüle- türlü buluyorlardı. Daily Express'in Anadolu Ajansı tarafından tafsilatı- na varıncaya kadar neşredilen garip röportajı bu karışık durumun taşırı- cı damlası oldu. Hakikaten son geliş melerden Türk umumi efkârının tam bir bilgi edinmesi lâzımdı. Kıbrıs'ta talebe nümayişi Bir Yunan taktiği tereden Yunanistana devredılmesını hiç bir Türk hükümetinin kabul meyeceğini bildirdikten sonra nazık bir tebessümle" şöyle dediğini kay- dediyordu: "- Belki beni İngilizden ziyade İngıltere taraftarı olmakla it- ham edeceksin İşte bunun arkasındandır ki mu- harrir şu mütaleayı ekliyordu: "Bu sözün hakikate pek aykırı olmadığı- nı itiraf ederim. Konuştugu Fransız- cadan, giydiği tveed spor ceket ve süvetere kadar her halıyle Ingılızı ha- tırlatan Dış İşleri kanı..." Prof. Fuad Köprülüyü tanıyanlar yazının burasında tebessümden kendilerini alamadılar. Her haliyle ve bilhas- sa giyimiyle - Ingılızı hatırlatan Dış İşleri Bakamnı!.. Bu tariften Prof. 4 Menderes IV. hükümetinin tezi Bütçe muzakerelerı sırasında Kıb rıs mevzuunda ürk tezi Başba kan tarafından bu işin takibine ve tedvirine memur edilen zat tarafın- dan hükümete resmen — dahil olma- makla beraber bir hükümet sözcüsü edasıyla bildirildi. Bu tez, Dış İşleri ı Prof. Fuad Köprülünün nut- kuııda da ifade edılıyordu eğer İn- giltere Kıbrıstan çekilirse, adayı Türkler alacaklardır. Bunun için ge- rekirse asker sevkedileceği hususu da konuşmalardan ve kullanılan ta- vırdan meydana çıkıyordu. Yuna- nıstan adanın — mukadderatıyla u- attan yakından hiç bir alâkası yok- tu Söz sahibi de degildi. İngiltere OLUP BİTENLER Kıbrısı Türklerden muayyen bazı şartlar altında devralmıştı. Bu şart- lar ortadan kalktıysa ada eski sa- hıbme devredilmeliydi. a şık tanımı; mak İsteyenler, İngıltere ortadan çe dahi kildiği takdirı u serbestçe yapamayacaklardı Karşılarında a- zimli Türkiyeyi acaklarım şimiı den bilmeliydiler. Kıbrıs İngiltereden başka hiç kim şeye, hele Yunanistana vermemek ve Ingıltere çekılırse oraya Türk bay- k rkün en sami- mı arzus udur. Bunun için gerekli fe- dakarlığı göze almayacak vatandaş da düşünülemez. Ancak milletler is- terler, hükümetler bu istekleri yeri- ne getıre ek, gerçekleştirecek im kanları polıtıkalarıyla temin ederler. Arzular milletin, imkânlar hüküme- indir. Hükümetler ise bu imkânları gunluk değil, uzun vadeli hareket tarzlarıyla yaratırlar Beynelmilel siyaset kulislerinde, hatta sahnesin-, rıs meselesi senelerden beri vardır. Fakat Türkiyenin sesini, res- mi ağızlar vasıtasıyla bu kadar acık ve kati şekilde belirtmesinin üzerin- den bir yıl dahı geçmemiştir. O yan- dan bu yana geçen zaman zarfında hükümet İngıltere adadan çekildiği takdirde Kıbrısa diplomasi veya as- keri hareket yoluyla Türk bayrağım ekmemize elverışlı imkânları ger- çekleştirmiş midir Fatin Rüştü Zorlu Mecliste alkışlanan ve hakikaten Türk mille- tinin samimi arzusunu ifade eden o sözleri söylerken adada olup biten- ler, bahis mevzuu imkânların sağ- lanmış olduğunu göstermiyordu. Makarios'la temaslar Hakikaten geçen haftanın sonun- da Kibrisin çok iyi muhafaza al- tına alınmış hava meydanına büyük uçak iniyordu. Uçakta Britanya 'kralıçesının Mustemlekeler bakam Alan Lennox-Boyd vardı. Len- nox-Boyd vaziyeti yerinde görmesi, vali Sir John Harding ile görüşmesi ve bilhassa — Makarios'la müzakere etmesi için bizzat Başbakan Eden ta- rafından gonderılıyordu Şimdiye ka- dar Makarios doğrudan doğruya İn- giltere hükümetiyle masa basına 0- turmamış, piskoposla temas vali va- sıtasıyla olmuştu. Fakat artık mese- le ir kabine azasının müdahale- sini gerektırecek kıvama gelmişti. Nitekim Mr. Lennox-Boyd — adada Makariosu gördü. ürkiyede ifade edilmek istenme- yen Ur hususun artık bilinmesi za- manı gelmiştir. Bizim mütemadiyen hücum ettiğimiz, tenkidlerimize he- def tuttuğumuz, nutuklanmızda ve- ya — yaslarımızda umsedığımız Makarios İngilizler nezdinde Kıbrıs- taki müfritlerin değil, mutedillerin basıdır ve ifrata karşı — koymasıyla tanınmıştır. Londra hükümetinin o- nunla müzakerey'e girişmesi de bun- d: Müstemlekeler nazın biz- zat başbakan tarafından bu "kasta- AKİS , 3 MART 1956