21 Ocak 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

YURTTA OLUP BİTENLER Dış Yardım Clarence Randall Amerikan tebalı Hızır Açılan yeni kapı Bu haftanın ortasında iktidarın or- ganı Zafer bir haberi mümkün ol- duğu nisbette gozlere sokmaya çalı- şırken, muhalefet sözcüsü Ulus, oku- yucularının görmiyecekleri bir yere aynı havadisi sıkıştırmaya gayret e- diyordu. r arada ve Vaşing- ton'da müştereken yapılmış bir teb- liğin Anadolu Ajansı tarafından ve- rılen metnıydı Bu tebliğe göre Tür. erika arasındakı ıktısadı meseleleri görüşmek üzere yenilen müzakereler başlayacak ve bir Ame- rikan heyeti memleketimize gelecek- ti. Heyetin başında bulunan zatın adı Randall idi. dall... Bu isim. bizim yaban- cımız degıldır Randall Turkıyeye bir defa daha gelmiş, bir defa daha tet- ve müzakerelerde bulunmuş, son- ra Amerikaya dönmüş, raporunu ver- miş ve hiç bir şey çıkmamıştı. Şimdi aynı zat bir defa daha davet edilmiş bulunuyor. İlk seyahatinden bu yana mali ve iktisadi vaziyetimiz biraz da- ha bozulmuştur. Buna mukabil bir ih- timal D.P. hükümetinin gözlerini ni- hayet yere eğmiş olmasıdır. Hakika- ten bundan bir kaç ay evvel Ameri- kanın meşhur Time mecmuası 300 milyon dolarlık kredi meselesinden bahsederken Washington hükümeti- nin bazı şartlar altında bu yardımı yapacağım bildiriyor, fakat koşulan şartların Menderes tarafından kabul edilmediğini söyliyerek: “—Şimdi, diyordu, Amerika hü- 4 kümeti ve Menderes göz göze bakış- maktadırlar. Bakalım, başını evvelâ kim eğecek?" andan bu yana Amerikanın nazarında ümid uyandıran tek hâdi- se iktisadi ve mali işlerimizin Ame- rikalılara son derece antipatik ge- len Fatin Rüştü Zorlunun inhisarın- dan alınıp Fahreddin Ulaş - Nedim Ökmen kombinezonuna verilmesidir. Bunun yanında, karşılıklı heyetleri- miz arasında bir müddetten beri ce- reyan eden müzakereler sırasında hü- kümet, Amerikanın şartlarım kabule daha zıyade hazır olduğumuzu ihsas etmiştir. Diğer taraftan Sovyet Rus- yanın giriştiği yardım taarruzu da ashington hükümetini dürtmüştür. Turkıye gibi kilit noktası işgal eden bir memlekete ve onun, Amerikan po- Titikasını yüzde yüz destekleyen hü- kümetine el uzatmamak imkânsız gö- rünmüştür. Nitekim aynı politikayı tıpkı bizim gibi kayıtsız şartsız dene- cek kadar hararetle destekleyen Formozaya, Pakistana, Güney Koreye erikan askeri ve iktisadi yar- dımı arttırılacaktır.. AKİS'in hususi surette öğrendi- ğine göre Randall heyetinin vazifesi Amerikan yardımının veya kredisinin ne şekilde harcanacağı hususunda Türk Hükümetinin görüşünü öğren- mektir. Eğer Randall raporunu müs- bet olarak verirse, yani Menderesin bugüne kadar takip ettiği enflasyo- nist iktisadi politikadan ve "iktisadi istiklal savaşı” lâflarından vaz geçip daha rasyonel bir yol tutacağına i- nandığını bildirirse bizi bugünkü teh- Tikeli vaziyetten kurtaracak tek ça- reyi teşkil eden Amerikan yardımı yapılacaktır. Böylece anlaşılmakta- dır ki Amerikanın vaziyetinde — bir değişiklik yoktur. Bundan aylarca evvel ileri sürdüğü şartlarda israr etmektedir. Amerikanın bu şartlarla bize elini uzatacağı ise, Kasım Gülek dahil, herkes tarafından müteaddit defalar hükümete hatırlatılmış ve Menderes ikaz edilmek istenmişti. mid ve temenni edilir ki sevgili başbakanımız o hatasından da dön- sün. Aksi halde Randall heyetinin ye- ni ziyareti, eski ziyaretinden farklı ir netice vermiyecektir. Şimdi, kar- şımızda açılan bir kapıdır. Fakat i- tiraf etmeli ki çok dar bir kapı. Zira Amerikalılar esaslı teminat istemek niyetiyle memleketimize gelmekte- dirler. İstedikleri, yapacakları yardı— mın Menderesi değil Türkiyeyi güç durumdan kurtarmasıdır. İstanbul İklimli tahkikat Doğrusu istenilirse Vehbi Koç, bu kadar büyük bir şerefi beklemi- yordu. Gergi iyi bir iş yapmıştı, altı milyon lıra masraf etmek ve ondan da mühimi türlü zorlukları yenmek suretiyle Istanbulun en mutena bir semtine her turisti tatmin edebıle- cek bir otel dikmişti. Divan, Emi Sandıgının güzel binasına açıktan ko- Hilton ile rekab edecek ve Turklerın de pek ala otelcilik yapa- bileceklerini gösterecek bir işletme olacaktı. Ama Vehbi Koç gene de, bu kadar büyük bir şerefi beklemi- yordu. Açılış merasimine davetli bu- lunan Başbaka nan enderes türlü işi bir kenara itip yanına Dev- let Bakam Emin Kalafat ile Başba- kanlık Musteşarı Ahmed Salih Koru- ru aldı ve cuma gecesi Çıftlık istas- yonundan trene bindi, cumartesi sa- bahı Pendikte indi, o akşam Divan Otelıne gıttı, zıyafette bulundu, pa- ar günü saat 20,30 da da gene Pen- dıkten eksprese atlayıp Çiftlikte in- di. Hakikaten, uzaktan bakılınca, se- yahate başka bir sebep yok gibi ge- liyordu. Yalnız Adnan Menderes Pen- dıkte İstanbul Valisi Fahreddin Ke- rim Gökay - yılın esrarengiz adamı - tarafından karşılandı, Pendikten İs- tanbul Valisi Fahreddin Kerim Gö- kay - yılın esrarengız adamı - tara- fından uğurlandı. Bu sırada 6-7 ey- lül hadıselerının Meclıstekı müzake- resinin akisleri "vatan sathı" na ya- yılıyor, Danıştay ise aynı hadiseler hakkında valiyi alâkadar eden tahki- katın tevsiine karar veriyordu. Vali- nin ne o müzakerelerden ve ne de tev- sii tahkikat talebinden zerrece hoş- lanmıyacağı gün gibi aşikârdı. Zira havadaki mesuliyetler yavaş yavaş onun omuzlarına doğru iniyordu. Halbuki bu mesuliyetlerden kurtula- bilmesi için konuşması şarttı. Baş- bakan İstanbula gidince konuştu. Konuştu ama, Adnan Menderesle ko- nuştu Şem'i Ergin Haksızlığı tamir etti AKİS, 21 OCAK 1956