30 Temmuz 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

tıkları ihzari toplantılarda Batılı Dev- let adamları Rusya'nın karşısına müt- tehıt bir cephe ile çıkacaklarına dair karara varmış bulunuyorlardı Hal- buki bu teklifi ile Fransa safında yer almıştı. şal Bulganin de aynı gün verdıği be- yanatında. "Kuzey Atlantik anlaşma- sı teşkilâtı, Batı Almanyanın tekrar silâhlanmasına yol açan Parıs anlaş- maları ve Doğu Avrupadaki komünist memleketler arasında NATO tipinde bir teşkilât kurulmasını — sağlayan Varşova anlaşmasının iptali ve bu anlaşmalarm yerını alacak ve Av- m umu a şamil yeni bir kol lektıf guvenlık sıstemının kurulması nı teklif etmişti. Kolayca anlaşılacagı gibi, bu teklif kabul edildiği takdir- de Rusya, önce Almanyanın silâhlan- masına mani olacak, sonra d?, - böyle bir Paktın azaları arasında Rus nüfu- zu altındaki memleketler çoğunluğu teşkıl edecegı için - Avrupada duru- etlendırmış olacaktı. Bu- nun ıçmdır ki Fisenhower kollektif bir güvenlik sistemine yanaşmadan ve Avrupa güvenliği konusu ile ilgi- H muayyen teklifler serdetmeden, sa- dece, Rusya kendisini Almanyanm ye- niden birleşmesinden dolayı tehlikede hıssettığı takdirde Sovyetlere bir A- garantisi teklif etmekle ye- tinmıştı Eden'e gelince; İngiliz Başvekili Avrupa güvenliğini teminat altına al- mak için Büyük Britanyanın "A. B Sovyetler Birliği, Fransa ve yenıden birleşmiş bir Almanyayı ihtiva ede- cek ebir güvenlik paktına iştirake ha- zır" olduğunu belirten bir teklıfte bu- lunmuştu Bundan başka ük Bri- a Doğu ile Batı arasında asker- lıkten tecrit edilmiş bir bölge ı imkân ve ihtimallerini tetkıke de hazırdı Almanya ve Avrupanın güvenliği İ gün yapılan konuşmalardan da I anlaşılabileceği gibi, Dört Büyük- leri ılgılendıren ilk mesele iki Alman- yüksek kademedeki temsilcilerine re- fakat eden dört Dışişleri Bakanının yaptıkları bir toplantıda hasırlanan gündemin ılk maddesını Almanyanın birleştirilme iki maddesini ise vrupa guvenlıgı teşkıl edıyoı'du Di- ğer iki madde ise sırasıyla silâhsız- lanma meselesı ve Batı ile .Doğu ara- sındaki münasebetlerin sıklaştırılma- sı idi. Dört Büyükler Almanya meselesi- ni görüşmeye salı günü' öğleden son- ra başlamışlardı. Bu goruşm eler es- nasında söz alan Sovyet Başbakanı iki Almanyanın birleştirilmesi ile Av- rupanın güvenliği meseleleri arasın- da sıkı bir bağ olduğunu işaret et- mişti. Bulganin'e göre, Almanya cak'Avrupada müşterek bir guvenlık sistemi kuruduktan sonra birleştiri lebilirdi. Bu sistem de bizzat Batı Almanyanm dahil bulunduğu ve te- AKİS, 30 TEMMUZ 1955 avüzi bir mahiyet taşıyan Nato'nun ıptal edılmesmden son! labilir- di. Nato'nun lağvını duşunmek ise bugün için mevsimsizdi. Şu halde Al- manyanın bir leştırılmesını duşunme için daha önümüzde zaman dı. Başkan Eısenhower Bulganının bu beyanatını cevapsız bırakmıştı Baş- kan Nato'nun tec. tedafüi bir teşkılat oldugu hususunda İsrarla durmuş, aksi takdirde Birle- şık Ameı'ıka ona iştirak etmezdi, de- mişti. Ameri halkının harp ıste— medıgını belirten Eisenhower, konuş- masının bir yerınde toplantıda bulu- nan Maı'eş Zukof'un gözleri içine bakarak " anda aramızda bulunan Mareşal Zukof da bilir ki, bir asker ruhte ettimse, bunu teşkilâtın harpten zıyade sulhe hızmet edeceği- inandığım i ıçın yaptı harpten, bir yenısıne başlamak kuvve tini kendim de gör emi yecek kadar bıkmış bulunu- yorum." demişti oyle anlaşılıyor ki bizzat Bulga- ninin bile "Size inanıyoruz" diyerek' karşıladığı bu sözler de Sovyet ıdare- cilerini ikna etmeye ve Sovy tler Almanyanın bırleştırıl- mesi meselesinin halli için gerekil za- manın gelmediğini ileri sürmekte İs- rar etmişlerdi. Avrupanın güvenliği meselesi de ayni fasit dairenin İçine sıkışıp kal: mıştı. Konferansın sonunda yayınla- nan tebliğde de anlaşıldığı gibi, Dört- ler, Almanyanın birleşmesinin mi Av- rupa guvenlıgını doguracagına, yoksa Avrupanın güvenliğinin mi anya- nın birleşmesine yol açacagına bir DÜNYÂDA OLUP BİTENLER tü rlü karar verememişlerdi. Gene ay- 1 tebliğden anlaşıldığına göre, bu i- kı dâva da Ekim ayında Cenevrede toplanması derpiş edılen Dört Dışiş- eri anlarına devredilmişti. Dört- lerin dırektıllenne göre, Dışışlerı Ba- kanları Almanya ve Avrupa güven- liği meselelerinde Konferansa teklif edilmiş olan muhtelif tasarıları ince- liyerek bir hâl çaresi bulacaklardı. Tek bir cümle ile, iki Almanyanın vuslatı başka bahara kalmıştı. ya silâhsızlanma? Silâhsızlanma meselesıne gelince bu konuda bütün dünyada genış akisler yaratan bir teklifte bulunma şerefi Eisenhowere aıttı Başkan, per- şembe günü yapılan' oturumda söz a- larak Birleşik Amerika Devletlerı ve yet Rusyanın, birbirlerine, askeri tesıslerının tam bir plânım vermele- rini er iki memleketteki bütün askerı tesislerin havadan teftişine karşılıklı olarak müsaade etmelerini teklif etmişti. Başkan, böylece, iki Devletın de kendısını baskın şeklin- a karşı daima emni- yette hıssedeceğını ve böyle bir ge- lişmenin dünya ge rginliğinin gevşe- ini ileri sürmüş- ü. Ancak Eisenhower plânları verile- cek ve havadan teftiş edilecek tesis- ler arasında atom tesislerinin bulu- nup bulunmayacagını zikretmemişti. Bütün dünyada müsait karşılanan bu teklıf nihai teblıgde bahis konusu Ibile edilmemekte idi. Tebliğde kay- dedildiğine göre, Dört Buyukler, Sİ- lâhsızlanma meselesinde, büyük dev- letlerin silâhlanma mlarında Vi e kalmış memleketlerin inkişafıma sar- EFisenhower ve ailesi Cenevre'de Amerikan kilisesi önünde Duası kabul olundu mu?