17 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 12

DÜNYADA OLUP BİTENLER birlerinin hayatına kıyamıyacak — ka- dar iyi arkadaş ve hiçbiri, yalnız başı- ze alamıyorlar. bakı- mından iyi şeyler ama, ihtilâl metodla- rı değil. Hariçte aranan hal tarzı: J htilâl subayları, ne iktisadi, ne dip- omatik vasıtalarına — sahip bulun- madıkları bir itiyat siyaseti yürütmek istiyorlar. Maksat, Mısırı, Doğu ile ba- tı arasında hakem rolü oynayabılecek bir blokun başına geçirmek. Milli isti- Salim için Arap başkentleri arasında mekik do- kuyor. Faka t Arap memleketlerinin bir kısm Mısırı bu liderliğe lâyık gormedıklerı için, diğer bir kısmı batı ile ıhmal edilemiyecek münasebetleri veya münasebet ümitleri bulunduğu için, bu ışe yanaşmıyorl Bir ara, bir Kahiri Rıad mihveri- nin kumlmasına teşebbus edildi. Bu da olmadı. Mısır Arap memleketlerdi, bir Ankara . Karaşi mihverine baglanmak— tan alıkoymaga çalışıyor. Orta Doğu- nun ve hassaten Süveyşin Araplarara— sı kollektif savunma — sistemi ile mü- dafaa edilebileceği ne kani görünüyor. akat han i ordu ve hangi silâhla? Arapla savaş gücü, İsraile karşı duyula korkuyu tahfif edebile- cek dereceyi bile bulmamıştır. "Silâhı istediğim yerden tedarik e- debilirim" sözü bir zamanlar bir san- taj tesiri yaptı. Şimdi açığa vurulan bir blöf olarak ortada duruyor. İhti- lâl subayları, bu blöfün tutmadıgım gördükten sonradır ki. memlekette bir komünizm — mücadelesine başladılar. Bu mevzuda ne kadar çok kimseyi, kadar ağır cezaya çarparlarsa Ameri- kadan o kadar çok silâh alacaklarına ve o derece büyük müzaheret görecek- lerine kanidirier. Halbuki, gorunuş öre, Amerikanın Orta Doğudan iste- diği, kaynaşan istikrarsız rejimler de- ğil, müstakar ve istediğini bilen hükü- kümetler ve milletlerdir. İhtilâl subayları, bu.tereddüt ve bo- çalama içinde Süveyş ihtilâfının yeni- den müzakere edilmesine yanaşmış bu- lunuyorlar. Kuzey Afrika Ayaklanma ve suikast devresi unusta Ve Fasta karışrklık istifa yaklan ve suikast haftalar ıçınde bütün şıddetıyle tek rar başlamıştır. Nisbi bir sükünetten onra yeniden tehlikeli bir huzursuz- luga giriş Mendes.France'in iş başına gelmesi tarıhıne tesaduf edıyor Hal- buki yeni il mentodan hükümeti teşkıl için salahıyet isterken ve daha sonra hatiplerin suallerine evaben y Afrikada neler yapmak nıyetınde oldugunu anlattığı Zzaman, elvvelki hükümetlerin yânda bı- zorunda kaldıkları veya hıç teşebbüs etmedikleri görüşmeleri niden başlayacagını ve Kuzey Afrıka— lılarla en kısa zamanda a geçe- rek onlarla anlaşacagını soylemışt Yeni Başvekil lıberal fikirli bir a- damdır. Onun kan; göre, Kuzey Afrikada milliyetçi cereyan ve 1stekle— ri temsilen ortaya çıkan herkes mut- laka Fransanın düşmanı değildir. Ken- di kendilerini idare etmek isteyen Tu- ne nushalara ve Faslılara düşman göziyle Mısır Kabinesi erkanı silah bakımında Barışsever bir. hükümet Sultan Fransız vali - Görünüşe aldanmayınız bakılam Halbukı eskiden böyle mi olmuştu? Eskı Fransa hükümetlerinin goruşlerı— gore her mıllıyetçı Faslı veya nusl a koyu bir Fransız duşmanıdır yahut da komünist aja Kendi hürriyetlerine bu derece has- sasiyeile bağlı olan Fransızların, baş- kalarının hürriyet ve istiklâl bahis mevzuu olunca bu kadar hasas davranmaları kolay anlaşılır bir değildir. Fakat, şu son Fransada zaten anlaşılamıyan o kadar az şey kalmıştır ki. Hani biran İi bu büyük milletin tarihi, geleneği ve kültürü zihninden tecrit edılecek olsa, görülen manzara hodbin bir barbarlık manzarasıdır.. Teminat yolunda M endes - France'e göre, Tunuslulara ve Faslılara kendi kendilerni ida- re etmek hakkının bahşedileceğine da- ir teminat ve girilen taahhütler mut- lak yerine getirilmeli ve bu memleket- ve sabotaj yoluna sapmaları önlenme- lidir. Yeni Başvekilin umumiyetle Fran- sız birliği ve hususiyle Kuzey Afrika- daki mahmi devletler hakkındaki ka- naatleri —esasen bilinmekte ve Men- des-France'in yalnız Hindicini mesele- sinde değil aynı zamanda Tunus dâ vala da da realist bir siyaset takip ed n müsa ıt netıceye dahil olma- sı beklenmekte idi. at bu en azdan bugün için tahakkuk edememiştir. Bir bakıma bunun böyle olmasının sebebi, Mendes - Farnce'in iş başına gelırken birinci plâna Hindicini mese- AKİS. 17 TEMMUZ 1954