1 Temmuz 1936 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 15

: Yazan! HABİL ADEM PELİSTER KİMLERİ SEVİYORUZ? beşeri kıymetti. Bu sanatkârların eserleri, her devri idare eden bir felsefeden çıkarılmıştı: Bir şair, bir romancı v bir bikâyeci, bir fılezofun ortaya attığı nazariyeyi alır, kendi. riyeye göre yaşatır. Cemiyettede o nazariye” dana çıkarır. Şimdi, aşk nas zariyesini kurabili- riz: Mademki, üç asırlık Avrupa ede biyatı, bir aşk ma- cerasıdır. O halde, Avrupanın üç yüz senelik felsefesi de bu aşktan başka bir şey olabilir mi? sırrına ermek ga; sini tetkik ediror. du. ncı, bu felsefeyi yaşatınca, de getiriyor, de bu sevgilinin bir işvesini bildiriyordu, Demek ki, kup kuru bir fikir gibi görünen felsefe de, bu aşk kaynağından fışkırıyordu. Avrupa, bu aşk deryasına dalmıştı. Beşeri romanlardan anlıyoruz ki, “normal aşk. yoktur. Çünkü, hiç kimse “aile” mefhumu içinde aşkı yaşatamamıştır. Şüphesiz, her aşkın gayesi de bir ailedir. Fakat, bu mabede giden yol başkadır: Ya bir hiyasnet veya bir aldatma yolundan geçilerek mabe- de giriliyor. Bu yol, pek sarp, çok üzücü ve tahammülün sonuna kadar ezici de. Dünya edebiyatının hangi İs ster Fomatiklerini, ister e si ister ollarından mektebini alırsanız, alınız. ve geçiniz, Bepsini de ayni Si lan ayni mabede gider. görür sünüz. Yalnız, estetiğin, Plâton, Dekart, Kant, Wundt, Comp- te, Cousin, Hegel, Freud gibi üstatlar tarafından, çizilen dekorunu taşırlar. Bazıları, velidir, bazıları delidir, dedikleri gibi bir şey! Bunların da bazıları, estetiği tarihidir; mane bazıları da fiziko - psiko- vidir, ni psikolojiktir; e cinsidir, demişlerdi. Ve lojiktir, içtimai nihayet onun için bu aşk ee açılmıştı. Biz, bu mektepler arasında bir “aşk” ayrılığı görmüya.uz. Yalnız, altı millet arasında böyle bir ayrılıkla karşılaşıyo- ruz: İnsan gibi aşk ta millileşiyor. Belki de ırk cazibesi içinde fertleşiyor, galiba. Beşeri edebiyat ei ki, pe Fransiz, bir İspa nyol, us bir İngiliz, bir İtalya r Alm ve bir Ru ai var” dır. Şüphesiz, bir Türk e da lak Fakat, henüz bu aşkın beşeri eseri yazılmamıştı kei anlamak müm” kün olabilsin! Bu altı büyük aşk,beşerin hayat akışındaki çağlayışlarında işitiliyor Verdi'nin EM eieri de bile seviştir- kiyantir şarabi gibi içen diği sevgilileri, ıstırabı bir «eski kabramanlardır. o İtalyan aşkı, ezelden gelir, ebede kadar ( Arkası 3I inci sayfada |) 13