Sanayide çalışacak mühendirs, Sanayii organize edecek yüksek mühendis. Bunun da üzerinde gelen ve geniş tetkiklerile hakkında yeni yollar açacak olan kâşif, profesör tipini ben şu beş on sene için bizde biraz da süs telâkki edenlerdenim. Çünkü biz bugün ilim veya fenni yeniden kuracak vaziyetten ziyade kurulmuş ve bi- linmiş olanları en kısa yoldan kendi memleketimize getirip tat- bik etmek zaruretindeyiz. Şurası da var ki zaten sanayi gittikçe inkişaf cder ve yüksek mühendis gittikçe tekemmül ederse za- ten memleketimizde de o âlim tipi kendiliğinden husul: bulmuş olur. Şimdi bu beş katagari için beş çeşit müesseseye olan ihtiyaç kendiliğinden meydana çıkar: Şanat kursları, Sanat mektepleri, Sırf sanayi mühendisi yetiştirmek için fen mücsseseleri, Yüksek mühendis mektepleri, Esasen yabancı memleketlerde mevcut olan bu kademeleri say- maktan maksadımız kimseye yeni bir şey öğretmek olmayıp bi- zim kendi hususi vaziyelimizin bu hale nasıl inkilâp edebilece- ğgini göstermektir. Birinci çeşişt kurslar kurulacak büyük devlet sanayi müesseselerinde ve alelümum sanayi mekteplerinde der- hal açılmalıdır. Fakat bunlardan maksat şimdiye kadar olduğu gibi nasihatla işçiyi ıslah değildir. Devlet ve hususi sanayi mü- esseselerinde çalışacak amele, maden ocağında çalışacak işçi, elektrik santralında çalışacak möonitör muayyen bir fenni ka- biliyat göstermeğe ve bunu bir vesika ile ispata mecbur olma- lıdır. Meselâ iş saatlerinin haricinde yapılacak böyle bir tedris ne müesseseye ne de işçiye bir külfet almıyacağı için iki taraflı bir kâr temin eder. Bir devlet mücssesesinin kıymetli müdiri mü- esseseyi ilk ele aldığı gün her şeyden evvel bir kurs açtığını ve kendisinin tasavyur ettiği sistematik cçalışmayı ancak bu kurs sayesinde kurabildiğini iftiharla ifade etmişti. Bidayatte hususi ve küçük sanayi için biraz güç görünecek bu iş devlet sanayüinde ve alelümum şehirlerde pek âlâ tatbik oluna- bilir. Bir otomobil şoforünden muayyen bir fenni iktidar talep 82