5 Ağustos 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

AKİS Ekimin sonunda oynadı. 29 Ekimde Lenin, büyük, hare- kâttan evvelki son genel toplantıyı yapmak kararını verdi. Toplantı ma- halli olarak bir belediye binası se- çildi. O belediyeye. Kalinin hâkimdi ve binanın anahtarları ondaydı. Res- mi binadaki gizli toplantıya, 9 tane- si Merkez Komitesi üyesi olmak ü 'zere 23 bolşevik lider davet edilmiş- ti. Lenin, saat 19'da, Rahja ile be- Başında gene perüğü Onu çıkartıp cebine soktu. Ona mukabil, cebinden çıkardığı notlarını eline aldı. "— Bir noktada mutabıkız. Pet- rograd sovyetinin çağırısı üzerine ve kendi haklarını korumak için işçiler tek bir adammış gibi yürü- yeceklerdir. Ya Komnilofun diktası kurulacaktır, ya proletaryanınki Kararımızı verdik. İl hamlede, karşı tarafa göz açtırmadan başa- rıyı kazanmak lâzımdır..." Molotof söz aldı: "— Ayaklanmayı her an başlat- mak üzere hazırlıklı olmalıyız.." Kalinin ısrar etti: Mesele, bunun için. en elve- rişli zamanı e İtiraz Me gene am ei ve ye oldu " Kendi kuveilerimiz müba- lâğa eği yozsumZ, metin kuv- vetlerini KüçümküyDERnNZ” Başka liderler de, tıpkı Troçki gi- gi, Bütün Rusya Sovyetleri Il Kongresinin beklenmesi taraflısıy- Mai Onlara Stalin mukabele etti: Darbeye karşı olanlar, mu- isli darbe için düşmana zaman ve fırsat vereceklerdir." Lenin ayağa kalktı; gene odada bir boydan ötekine dolaşarak fikir- lerini, delillerini söyledi. Bazılarını ikna edebildi de.. Troçki toplantıda yoktu..Gizli toplantı üzerinde dik- katleri fazla çekmemek için göz önünde, Smolnide kalmıştı. Kamenef ve Zinoviyef (o Leninin, Batı Avrupada bir proletarya iht- lâlinin an meselesi olduğu görüşüne de katılmıyorlardı. Onların tavsi- yesi hep aynıydı: Kurucu Meclisi beklemek ve temeli sovyetler, olan parlamenter bir rejim kurmak! Lenin tereddütleri yenebilmek i- çin sabaha kadar uğraştı. Ancak on iki saatlik hararetli müzakerelerden sonra çoğunluğu sağlayabildi. Silâh- lı ayaklanma teklifi 2 muhalife kar- 5 Ağustos 1967 şı 19 oyla kamil edildi. 3 de çekim- ser vardı Merkez Komitesinin üyeleri bu- nun üzerine gizli bir toplantı yap- tılar ve yeni bir organ seçtiler: Par- ti Merkezi. Bu merkez silâhlı ayak lanmanın genel kurmayı olacaktı ve beş kişiden müteşekkil bulunacak- tı: Sverdlof, Uriçki, Stalin, Çerjins- ki ve Bubnof. Merkez, parti adına hareket edecekti. Fakat beş üyesi derhal, Petrograd Sovyetinin Aske- ri İhtilâl Komitesine girip oranın çekirdeğini teşkil edeceklerdi. Zira silâhlı ayaklanma emrini, sovyet adına bu komite verecekti. Zaten bir çok güvenilir bolşevik A.İ.K.'de ü- yeydi. Troçkinin gayretleri sayesinde beş yeni bolşevik üye komiteye bir gün içinde dahil oldular. Komitenin başkanlığına bolşevik Podyoyski. Genel Sekreterliğine de O bolşevik Antooof seçildiler. Komiteye, Smol- ni Enstitüsünün üçüncü katında bir oda verildi. Lenin toplantıdan sonra Fofarıo- vanın evinde bir kaç, saat uyudu. Uyandığında kendisini bekleyen bir haber vardı: Bütün Rusya Sovyetle- ri II. Kongresi gene ertelenmişti. Kongre evvelâ 2 Kasım için düşü- nülmüştü. Sonra 4 Kasan denilmiş- ti. Şimdi 7 Kasımda toplanacaktı. Demek ki bir hafta sonra bütün Rusyadaki Sovyetlerin temsilciler: Petrogradda olacaklardı. Leninin niyeti o kongrenin karşısına çıkmak ve: "— İşte İktidar! Buyurun, alın.." demekti. Bunun için de, o tarihe kadar Geçici Hükümetin düşürülmesi lâ- zımdı. Halbuki hazırlıklar henüz tam bitmemiş, bir çok bolşeviğin tereddütleri yenilmemişti. Leninin katılığı ve uyuşmazlığı bu tereddüt- leri büsbütün tehlikeli ohale soku- yordu. Nitekim Zinoviyef ve Kame- nef, İhtilâli kurtarmak gibi bir a- maçla silâhlı ayaklanmanın ihbarı- nı bir gazete vasıtasıyla yaptılar. Hem de, evinde toplanıp silâhlı a - yaklanmanın kararını o verdikleri kadının kocası Sukhanofun gazete- si; Novaya Jiznde! Gazete 30 Ekimde Kamenef ve Zinoviyefle bir mülakatı yayınlı- yordu. İki bolşevik lider bu müla- katlarında silâhlı ayaklanma kara- rını açıklıyorlardı. Lenin yıldırımla vurulmuşa dön- dü. Bu, korkunç bir hiyanet, bir al- TARİH çaklıktı. Lenin, en yakınları tara- fından ilk defa ihanete uğramıyor- du. Bir ay önce böyle bir sebepten dolayı partisinin Merkez Komitesin- den istifasını bir dilekçeyle bildir- i. Pravdaya yazdığı yazılardan bersiz çıkarmışlar, yayınlamamış- lardı. Lenin mektubunda şöyle di- yordu: "— Bundan, Merkez Komitesinin bazı tekliflerini tartışma konusu larak dahi kabul etmeye yanaşma- dığı mânasını çıkarıyor ve Komite, üyeliğinden istifa ediyorum. Tabii, parti teşkilâtı içindeki ve gelecek kongredeki hareket serbestimi ol-, duğu gibi muhafaza etmekteyim..." Pravdada Leninin yazılarını san- sür eden, Stalindi. Hadise öyle kal- mıştı. Fakat Kamenef ve Zinoviye- fin ihaneti mar enli Lenin son derece sert konuştu: " — Eğer, kendileriyle olan eski münasebetlerimden dolayı bu arka- daşları takbih etmek görevimi yeri- ne getirmezsem kendimi sayarım. Artık bunları, detmiyorum ve partiden çıkarılma- ları için Merkez Komitesinde elim- den geleni yapacağım." Halbuki partiden ihraç kararı alabilmek için kongrenin toplanma- sı lâzımdı. Bu, bir takım yeni tar- tışmalara yol açacak, belki de mü- tereddit olan bir çok kimseyi Ka- menefin fikirleriyle birieştirecekti. Sverdlof bundan endişe ediyor, Sta- lin bunu istemiyordu. Onun için bu iki kuvvetli gayretleriyle Kamenef ve Zinoviyef badireyi u- cuz atlattılar. Kamenefin Merkez, Komitesinden istifası önce kabul edildi. Sonra, üç gün geçince tekrar üyeliğe alındı. Üstelik, Bolşevik par- tinin başka sosyalist partilerle te- masım yürütmek görevi de kendi- sine verildi. Zinoviyefe ise hiç ili- şilmedi enin, Merkez Komitesinin dav- ranışını doğru bulmadığını ilân et- ti. Mamafih Kamenef ile Zinoviyef uzun yıllar sonra Stalinin meşhur temizliklerinde (otemizlenecekler ye hayatlarını, kendilerini partide tut- muş olan bu adamın elinde vere- ceklerdir. Silâhlı ayaklanma ihbarı Kışlık Sarayda da bomba gibi patladı. Ke- renski derhal Harbiye Bakanı Ge- neral Verkhovski, İçişleri Bakanı Nikitin, bölgenin kurmay başkanı 33