5 Ağustos 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

TARİH Lenin, kendi ayaklanmasını dü- şünürken geçmiş iki ayaklanmadan, 1905 ye Mart 1917 İhtilâllerinden, ders almayı unutmuyordu. O halk ayaklanmaları omaksatsız ve arızi olmuştu. Şimdi, yeni ihtilâlin bir hedefi bulunuyordu: "Bütün kudret Sovyetlere!" Eğer, bolşeviklerin ço- gunlukta bulunduğu bu Sovyetler iktidarı alamazlarsa, İhtilâl mahvol- uğ olacaktı. Lenin şöyle diyordu; Bir iktidar düşmez, düşürü- lür.." Lenin, gönderdiği direktiflerin uygulandığını o biliyordu. Fakat içi gene de rahat değildi. Bu o kadar ince bir işti ki başında bizzat bu- lunmasına ihtiyaç olduğunu hisse- diyordu. Her şey an meselesi hali- ne gelmişti ve küçücük bir hata, bir gaflet, dirayetsizlik hareketi mahve- debilirdi. Lenin, Merkez Komitesi- nin istememesine rağmen, Petrog- rada gizlice dönmek, İhtilâlin başı- nı fiilen de almak' kararını verdi. Bolşevik liderinin ihtilâlden iki hafta kadar önce Başkente dönme- si hadisesi sonradan, Stalin devrin- de, Stalinin tarihi kendi şanını yük- seltmek için tahrif ettirdiği zaman- da değişik şekillerde gösterilmiştir. Stalinin yazdırttığı tarihe göre Mer- kez Komitesinde böyle bir teklif, Stalinin teklifi olarak 18 Ekimde oylanmış ve kabul edilmiştir. Hal- buki aslında böyle bir oylama yok- tur ve Lenin dönme kararını biz- zat vermiş, bunun plânını Rahja ile yapmıştır. Petrograda varış tarihi de tam olarak bilinmemektedir. Bunun 15 ile 20 Ekim arasında bir gün olması en kuvvetli ihtimaldir. Lenin Rusyaya, Rusyadan kaçtı- ğı gibi döndü. Yani, gene lokomotif makinisti Ugo Yalavanın yanında, ateşçi kılığında. Dönüş daha da ma- ceralı oldu. Kerenskinin adamları ortalardaydılar. Leninin Petrograda döneceğin- den bir, karısı Krupskayanın haberi vardı. Krupskaya kocasına, Başken- tin koyu bolşevik mahallesi Viborg- AKİS da bir yer ayarlamıştı. Bu Viborg, 1917'nin Sonbaharında âdeta bir kaleydi. Orada Foranova adında bir dul kadın yalnız oturuyordu. Lenin ve Krupskaya oraya indiler. Bura- sı küçük bir apartman dairesiydi. Bir baskın takdirinde Leninin ka- çış yolu da hazırlanmıştı. Merkez Komitesiyle (o münasebetleri Rahja ve Fofanova yürütecekler, komite- nin hiç bir üyesi liderin adresini bilmeyecekti. Hayati önemdeki top- lantılara katılmak için Lenin, giz- lendiği evden çıkıp başka bir yere, toplantı mahalline bizzat gidecekti. Bu toplantıların ilki 23 Ekimde yapıldı. Tarih! karar saati bidein. Ni geldiğinden ilk, mde, Stalin ile Sverdlof haberdar "edildiler. Bu ikisi, bir işçi evinde Leninle görüştüler. Lenin si- lâhlı ayaklanmanın hazırlık derece- Bolşevikler için hapis ve firar yolları Çardan sonra da tekrar açıldı. kinin polisi her tarafta gene arıyordu. Lenin bir işçinin evine gizlenmişti. Kızkardeşi, eşi yakalanıp sor- guya çekildiler, tevkif edildiler. Bütün bunlara rağmen Lenin şuası gelince sürgün ve hapislik günle- rine alt bir tablodur. Bolşevik lider tabloda, eşi Krups kayayla birlikte görülüyor. 28 1917 Temmuzunda Lenini Kerens- 5 Ağustos 1907