29 Nisan 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

K | ORHAN VELİ KANIK Muzaffer Uygunerin hazırladı- ğı tanıtma kitabı. Varlık Ya- yınları, Türk Klâsikleri serisi 55, İstanbul 1967, 88 sayfa, 2 lira. Orhan Veli Kanık, modern türk şi- irinin öncüsüdür. Adı henüz bü- tün okul kitaplarına girmemiştir a- ma, önünde sonunda girecek ve ken- disine gereken yer verilecektir. Eği- tim Bakanlığının gericilerine göre, Orhan Velinin, örneğin bir Mehmet Emin Yurdakul kadar değeri yok- tur, bunun için de okullarda öğren- cilere öğretilmesi gerekmez. Ama Türkiyede, şiir ve şair denilince, hiç şüphe edilmemelidir ki, Orhan Veli adı, Mehmet Eminden de, "Yahya Kemalden de çok daha fazla hatıra gelmektedir. Orhan Veli büyük şair midir? Hem evet, hem hayır. Orhan Veli, çağında, çevresindekilere göre bü- yük şairdir. Ölümünün üstünden şunca yıl geçtiği halde, hâlâ hatırla- nan mısraları vardır. Bu cephesiyle, türk şiirine getirdiği hava ile, bu ha- vayı getirmek için verdiği kavga ile o, büyük şairdir. Ama soru, "Orhan Veli ölümsüzlüğe ermiş bir şair mi- dir?" diye sorulursa, ayni cevap ay- ni sağlamlıkla verilemez. Orhan Ve- li, örneğin bir Nâzım Hikmet gibi, yurdumuzun sınırlarını aşıp taşmış, dünyaya mal olmuş bir şair değildir. Bundan on yıl. yirmi yıl, yüz yıl son- ra da şiirlerinin özlemle aranacak şiirler olduğunu söylemek de müm- kün değildir. Ama Orhan Veli, türk şiirinde bir dönüm noktasını temsil eden şairdir. Aslında Orhan Veliyi, bu dönüm noktasında tek başına da ele almak doğru değildir. Türk şiirinde dönüm noktasını yaratanlar, bu işin kavga- sının öncülüğünü yapanlar Orhan Veli ile birlikte Oktay Rıfat ve Me- lih Cevdettir Zamanlarında bir sa- -ayağı teşkil eden bu üç şair içinde Orhan Veli, bir sembol olmuştur. "Garip" adıyla yayınladıkları (o ve 141 yılında piyasaya çıkan kitap- taki önsöz, bir manifest gibi etki yapmıştır. Tanınmalarını geniş ölçüde Var- lık dergisine borçlu olan Orhan Ve- li ve arkadaşları, 1941'den sonra da uzun yıllar şiirlerini bu dergide ya yımlamışlardır. Varlık dergisi, Or- 22 TA PLAR han Velinin ölümünden sonra da, kendi saflarında yetişen ve gelişen Orhan Veliye karşı bağlılığını sür- dürmüş, onun kitaplarım yeni baş- tan yayımlamıştır. Şimdi, Varlık Ya- yınevinin Türk Klâsikleri serisi i- çinde yayımlanan, "Orhan Veli Ka- nık- Hayatı, Sanatı, Eserleri" ada kitap ise, daha çok okullar ve yeni yetişen kuşaklar için hazırlanmış, onlara Orhan Veliyi tanıtmak ama- cını güden küçük bir el kitabıdır. Ne var ki, Muzaffer Uyguner gibi gerçekten iyi bir tanıtıcı tarafından ve üstünde enine boyuna durularak hazırlanan bu ufacık kitap, Orhan Veliyi hemen bütün yönleriyle, ek- siksiz denebilecek bir şekilde orta- ya koymaktadır Gerçekten de türk klâsikleri ara- sında yer alabilecek bir kişiliğe er- miş olan Orhan Veli Kanık, Varlık yayınları arasında bir kere daha de- ğerini bulmuştur. Muzaffer Uygu- nerin ve Varlık Yayınevinin sahibi Yaşar Nabi Nâyırın büyük bir öz- denlik ve alçakgönüllülükle "daha çok okullarımızda yeni yetişen genç- liğin ihtiyacı gözönünde tutularak" diye takdim ettikleri "Orhan Veli Kanık" adlı kitap, gerçekte, türk şiirinin bir dönüm taşını teşkil e- den şairin, şimdiye kadar hakkında yazılmış en iyi incelemelerden biri- dir ve tanıtma kitabı olarak sadece öğrencilere odeğil, hemen herkese yardımcı olabilecek bir eserdir. İlhami SOYSAL (AKİS: 158) 29 Nisan 1967