19 Haziran 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

niliğe alışkın olmayan seyirci için el- bette ki tehlikeli durumlar yaratabilir- di. Fakat Anderson, güçlü bir sinema kişisi olduğunu obüyük bir rahatlıkla ortaya, koyduğundan, yeniliği de pek öyle rahatsızlık vermemektedir Dördüncü film, Cayatte'ın "Le Pas- sage du Rhin-Ren Geçidi"dir. Film, birinci karesinden o sonuncu «karesine yi a karşı çıkan ve yalnızca gı ve amaçla hazırlanmış bir indr Cayatte, toplumları çok yakın- dan ilgilendiren - ve filminin konusu- nu, daha doğrusu ana fikrini evren- selleştirerek - o savaf temasını ele al- makta ve bu temanın derinlerine ka- dar inerek bunu işlemektedir. Bunun için de seyircisine iki ayrı kattan, fa- kat savaşın zorunlu olarak birleştirdi- ği iki erkeğin -Aznaour ile Riviere- bir yere kadar birleşik, bir yerden son- ra da ayrılan, bu ayrılmayla bile pa- ralelliğini, kaybetmeyen Oo hikâyelerini anlatmaktadır. Beşinci film, bir speetacle'dır. Yani, göz kamaştıran, o sayısız figüranlı ve kostüme bir tarihi film: Spartâcus", Rejisörü Stanley Kubrick'ın Türkiye- de gösterilen bu ilk filmidir ve Kub- rick, amerikan sinemasında öncü ye- ni kuşak rejisörleri' oarasında sayıl- maktadır. Howard Fast'ın aynı adlı bir romanından ünlü "Hollywood'lu 10'lar" dar. Dalton Trumbo'nun senaryosunu yazdığı "Spârtacus", ilk köle isyanını, günümüzün toplumsal koşullarına da yansıtıp yankılayan bir tutumla ele a- lıp işlemektedir. "Spârtacus"a, bu ö- nemli yanı dolayısıyla (yalnızca bir "speetaele" olarak bakmamak gerekir. Kubriok, yine ilk olarak bu türde na- muslu ve söyleyecek (o sözü olan bir filmle seyirci kargısına çıkmaktadır. Altıncı film ve. Altıncı film, orta ve yeni kuşak İtal- yan rejisörleri arasında ilgiyi üze- rine çeken ve sürekli olarak da tutan Carlo Lizzani'nin "II Gobbo di Roma - Âsi Kanburun Âşkı'dır. Lizzanı, "Asi Kanburun Aşkı'nda eski italyan Yeni Gerçeklerinin ça- lışmalarını hatırlatan bir görüş açı- ---dan ve ayni sistemle çalışmakta ve hem başaralı sinema dili hem "özü ve hem de iyi oyuncu yönetimiyle dumuzda gösterilen (yabancı filmler arasında bu. filmiyle gerekli yerini al- maktadır. Yedinci film, ingiliz orta kuşak si- nemacısı J. Lee Thomson'un, konusu- nu ikihci Dünya Savaşından alan ve gerçek anlamda savaşa karşı çıkan fil- mi "Ice Cold in Alex-Çölde öldürücü Soğuklaradır Thomson, bu gecikmiş filmiyle, usun ve bitirici bir çöl yolcu- luğuna çıkmış üç ingiliz askeri, ile, bir nazi Subayın önce birer savâşçı ola- rak almakta, giderek bunları, O kişi- liklerini de savaşçı yanlarıyla birleş- tirerek, insancıl yanlarıyla açıklama- ğa gitmektedir. İngilizler, yanlarına katılan naai casusunun, önce kendi in- gilizliklerini, sonra da karşılarındaki - nin nazi yanını unutarak savaş ve Ö- lüm Karşısında tek bir Vücut haline gelerek düşmanlığı -savaşın ortaya ge- tirip koyduğu iğreti düşmanlığı - ara- dan çıkarıp yok etmektedirler. Thomson'un "Ice Cold in Alex- Çölde Öldürücü Soğuklar'ı ile Cayat- te'ın "Le Pasage du Rhin - Ren Ge- çidinin söylemek istedikleri arasında -yalnız konu ve biçim bakımından - pek büyük bir fark yoktur. İlgi çeken filmlerden sekizincisi, bir oyuncu - rejisörün, Marlon Brando'nun "One Eyed Jacks-Aşk ve intikam"ı- dır. Hollywood sinemasının kamera önünden kamera ardına geçen oyun- cuları arasında beklenmedik bir başa- rıya ulaşan Brando'nun "One Eyed Jacks-Aşk ve İntikam"ı, o başlangıç- ta kolay gibi görünen bir türde, wes- tern türündedir. Son on yılın kalite western'leri gibi, o da bir western fil- mi çerçevesinde, insanın iç ve dış dav- ranışına, eğilmekte, işlemektedir. Rejisör Brando, sinema yapısı ba- SİNEMA kımından çizgi dışı bir rejisör değil- dir. Yalnız önemsenmesi zorunlu ya- nı, western filmlerine, öbür western'- cilerden başka bir gözle bakıp kendin- den öncekilere yepyeni bir hava getir- mesidir. Görüntüler western fimleri görüntülen değildir ama, Brando'nun filmi "One Eyed Jacks - Aşk ve in- tikam'in yapısına oaykırı da düşme- mektedir. Brando birbiri arkasına diz- yenileşmeye yönelişi, yenilik getirme- tutkusu bunu bir yerden sonra bağış- latmaktadır. Dokuzuncu flim eski usta William Wyler'in ünü dünyayı tutmuş "spec- tac)e"i "Ben Hur'dur. Tarihsel ger- çeklerin tersyüz o edilmesi bir tarafa, "Ben Hur", eski usta wyler'e pek bir- şey katmamıştır. Uzun, uzunluğu do- cak bir nicelik taşımaktadır. Onun dı- şında ortayı güç aşan bir niteliğe sa- hiptir. Onuncu film de bir (o westem'dir. Yorgun usta John Ford'un "Two Rode Together - Müthiş İntikam"dir ve tü- kenmiş eski ustadan son izleri taşı- maktadır. HEPİMİZİN EL KİTABI İslâm! Bilgiler Ansiklopedisi İslamiyetle ilgili bütün konuları bir araya toplayan kitap — ÇIKTI — Lüks ciltli kuşe gömlekli : 12,50 TL.. HİZMET KİTAPLARI Bâbiâli Cad: 64, İstanbul ödemeli gönderilir. (AKİS — 1006) AKİS/33