19 Haziran 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

SANAYİ vardı. Beklenen tepki hemen görüldü. Muamele Yergisinin asla kaldırıla- mıyacağını nitekim kaldırılmadığım, ancak şekil ve isim değişikliğine uğ- radığını sözleri arasında (o belirtmeyi de ihmal etmeyen realist bilim adamı, mevcut vergi kurallarına tenkitlerini yöneltirken ölçüyü de elden kaçırma- di. Bir kere, bugünkü gelir vergisi di- limlerine uygulanan Oo vergi oranları fazlaydı. Âzami hâd olan yüzde 60 az gelişmiş ve endüstrileşmekte olan ül- keler için yüksek bir, vergi haddiydi. Sonra vergi yükü muhtelif sektörler arasında eşitlikle (o bölünmediği bazı sektörlere-politik gayelerle, birtakım muaflıklar tanındığı için, sermaye ya- tırımları verginin az olduğu, vergi ka- çırmanın daha kolay olduğu yönlere. ki bir açık noktayı bularak buradan ya bizzat tebliğ sahibine, ya da - çok de- fa olduğu gibi- Hükümetin ekonomik politikasına (o veryansın (oetmelerinin önüne geçilemedi. Belki de Kongreden beklenen faydaların en başında, böy- le deşarjlar ile içini döken sanayici- lerin biraz olsun moralleri düzelmiş olarak Elm başına dönmeleri gel- mekted'ir! Bunun tipik omisallerimi (o bursalı li ei Kâmil Tolon . Kendini "1938 de müfettişlikten ayrıldıktan sonra bugüne kadar çoluk çocuk memleketin sanayi kalkınmasın- da var gücüyle' çalışan, bir iş adamı" olarak tanıtan bu zatın durumundan memnun olmadığı her haliyle belliy- İnönü Sanayi Kongresini açıyor Işık yani tarım, ticaret ve esnaflık alan- larına kayıyordu. Diğer bir mahzurlu taraf da. vergilendirmedeki "sıçra'ma- lar" idi. Bu yüzden de vergi mükeilef- terinin sınai teşebbüslerinin kısır kal- ması âdeta müteşebbislerin teşebbüs- ten yılar bir duruma gelmeleri sonu- cu doğuyordu. Özellikle, meselâ nor- mal zati kazancı yanında endüstri te- şebbüslerine de yatırım yapmak iste- yenler için Gelir Vergisi hükümleri- ne göre kazançların toplanması ge- rektiğinden,"vergi oranı birden yükseli- yor ve bu da müteşebbisi frenliyor- du. Demagoji merakı Kongreye (o sunulan tebliğler nekadar mükemmel işlenmiş olursa olsun, bunlar üzerinde konuş alan konuşmacıların tebliğ içersinde- AKİS/22 mak üzere Söz tutuyor di. Bir zamanlar memlekette montaj sanayii yokken kendisi birçok parça- larını yaparak çamaşır makinesi ima- line girişmiş, ortada rakip bulunma- dığı, piyasada ise bu çeşit mala karşı "büyük bir talep olduğu için büyük bir hızla "kalkınmış", ama o bunun hik- metini samanın iktidarının ekonomik m yükletmişti. Şimdi "mon- taj sanayii" gelişmiş, üstelik Arçelik, Nurmetal ve diğerleri gibi birçok cid- di müesseseler kurulup piyasaya ger- çekten kaliteli çamaşır makinaları çu kıverince bizim politikacı -sanayici- miz iş yapamaz olmuştu!.. işte Altıncı Sanayi Kongresinin en orijinal, fakat hatırlayanların dudak- larında dalma bir tebessüm uyandıra- cak konuşmalarım da bu zat yaptı. Sözlerine firmasının reklâmını yapma- dan başlamayan Kâmil Tolon, Prof. Dikmenin tebliği üzerindeki konuş- masında özellikle yari mamul madde- lerin gümrük vergilerinin, mamul maddeden daha yüksek olduğunu ileri sürdü. Yine vergi konusundaki tartışma sırasında söz alan Li-li temizleme tozu imalâtçısı Özdemir Yarar, Ame- rikada beher liralık yatırımın her yıl nekadar bir hasıla sağlayabileceğinin etüd edildiğini, bunun 0.8 den 8'e ka- dar değişen bir değer olduğunu belir- terek Türkiyedeki oOimalât şekillerine ve ekenomik duruma göre ( İstanbul piyasasında bu değerin beher liralık yatırım başına 2.70 lira kadar olduğu- nu hesapladığını söyledi. Buna göre. indirimini yüzde çıkarması (o halinde bile - tabii uzun vadede- yine kârlı çıkacağıydı. İstimi biten Müdür Kongrenin, aslında en önemli ve cazip konusunu teşkil eden, fakat konuşmacının trajı-komik bir duru- ma düşmesiyle sonuçlanan tebliği, İş Bankasının tipik Genel Müdürü Bü- lent . Yazıcının o "Sınai gelişmemizin sermaye ve kredi açısından durumu" adındaki konuşması oldu. Bu Konuş- ma, başından sonuna kadar, bir ban- kacı açısından sanayiciyi kritik eden bir üslüpla hazırlanmıştı. - Konunun hayati önemi, kamların'münakaşaya müsait o üstelik bazı temel ilkelerde "Üstad'ın yanılmış bulunması birçok tenkit ok- larıhın haklı olarak Yazıcıya yönel- tilmesine yol açtı. Belki bu tenkitle- rin özel sektörden gelmesi akla yakın olabilirdi ama, Devlet Plânlama Teş- kilatı uzmanlarından birinin, genç mühendis ve iktisatçı (Nejat Ölçenin kürsüye çıkmasıyla işler Yazıcının he- sabına birden karışıverdi. Sempatik Genel Müdür, tebliğinin metninde, yatırımın kaynaklarından larında kullanılanlarından arta katan bölümü tasarrufları ve binnetice ya- tırımların kaynaklarını teşkil eder" di- ye yazmıştı, ölçenin sabrını taşıran bu ifade oldu. Yüze yakın konuşmacının söz al- dığı, kalkınma dâvasının en önde ge- len problemlerinin enine boyuna tar- tışıldığı Altıncı Sanayi Kongresi, Çar- şamba günü yapılan bir açık oturumla sona erdi.