19 Haziran 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

DÜNYADA OLUP BiTENLER Batılılar Eski defterler Geride bıraktığımız hafta içinde A- merika Dışişleri (Bakanlığı tara- fından yayınlanan bir kitap, bütün Ba tı dünyasında derin yankılar uyandır dı. Bazıları bu kitabı okurken hayret- le başlarını salladılar, bazıları o kız- dılar, bazıları da yalnızca gülüp geç tiler. Fakat muhakkak olan birşey var sa, oda, Fransız Devlet Başkam De Gaulle'ün kitap karşısında tepkisinin çok şiddetli olduğudur. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ta- rafından yayınlanan kitap; "Birleşik Amerikanın Dış. Münasebetler, 1943, İkinci Cilt, Avrupa" başlığım taşıyor du. Bu başlıktan da kolayca anla- şılacağı gibi, Bakanlık tarafından ya yınlanan bir belgeler dizisinin şimdi ye kadar yayınlanmış bir düzine ka dar ciltlerinden biriydi ve 1943 yılın da Avrupada müttefikler (arasındaki münasebetlere ilişkin belgeleri kap- sıyordu. Bu belgeler arasında en dik kati çekenler de, Amerika (Birleşik Devletlerinin o zamanki başkanı' ün lü Franklin D. Roosevelt ile | İngiliz Başbakanı winston Churchill (o ara- sındaki yazışmalardı. Tesadüfe' bakı- nız, sanki Amerika Dışişleri (o Bakan- lığı tutmuş, bu yazışmaların... içinden en çok De Gaulicle ilgili olanları seç mişti. Bilindiği gibi, De Gaulle, o sı- rada İngiltereden hür Fransız kuvvet lerini yönetiyordu. Anlaşılan şimdiki Fransız Devlet Başkam daha o za- mandan geçimsiz bir adam olmalıy- dı ki, hem Roosevelt, hem de Churc- hill, mektuplarında acı acı De Gaul- le'den yakmıyorlar ve ondan kurtul manın yollarım araştırıyorlardı. .Me- selâ, bu mektuplardan birinde Roose velt, Churchillie, artık De Gaulle'den bıktığını, onun, müttefiklerin o savaşı kazanmak için harcadıkları çabalara zarar verdiğini ve artık onunla bağ- ları koparmak zamanının geldiğini yazıyordu. Bir başka mektubunda da De Gaulle'ün belki dürüst bir adam olabileceğini, fakat kendini bir pey gamber sandığını ileri sürüyor ve sa- vaş bittikten sonra Fransayı De Ga- ulle'ün idaresi altında bırakmaktansa amerikan ve ingiliz askeri işgali altın da saymanın daha uygun düşeceğini yazıyordu. Churchill'e gelince, o da Roosevelt'in bu fikrine katılıyor (o ve "Jean d'Arc'la Clemenceau karışımı" General de Gaulle'le iş yapılamıya- cağını düşünüyordu. Bu belgeler Washington'da yayın- AKİS/36 landıktan sonra, Fransada büyük bir gürültü koptu. Fransızlar tarihi (o bel gelerin yayınlanmasının faydalarına inanmakla beraber, bazı sakıncalı bel galerin aradan uzun yıllar .geçmeden yayınlanmaması gerektiğini ileri sür düler. Demirperde Dostluk paktı Geride bıraktığımız haftanın sonun da Moskovada, büyük bir gösteriş havası içinde, Doğu Almanya ile Sov yetler Birliği arasında bir dostluk ve işbirliği andlaşması imzalandı. Bu and laşma gereğince, bu iki devletten biri ne yapılacak herhangi bir saldırı, ö- tekine de yapılmış sayılacak ve her iki devlet de, ellerindeki bütün im- kânlarla, bu saldırıya karşı okoyacak lardı. Başlangıçta böyle bir anlaşmanın imzalanacağı bildirildiği zaman, ba tlılar bunun Berlin meselesini. ye- niden o alevlendireceğini (o düşünerek gevşeme (o havasının (o bozulacağından korkmuşlardı. Fakat Krutçef, bunun Doğu Almanya ile yapılacak bir ba” rış andlaşması değil, yalnız bir ittifak olduğunu özellikle belirtmiş ve batı- lı yüreklere su serpmiştir. Ândlaşma imzalandıktan sonra da, sovyet ida recileri, bunun başlıca amacının Do gu Almanyayı da diğer sosyalist dev letlerle eşit duruma getirmek oldu gunu dikkatle belirtmişlerdir. . Ger çekten, Avrupadaki bütün komünist devletler Sovyetler Birliğine bir dost luk antlaşmasıyla bağlı oldukları hal de, Doğu Almanyanın böyle bir du- rumu, yoktu. Sovyetlerle (o dostluk andlaşması imzaladıktan sonra, şimdiUlbricnt kendini ötedenberi duyduğu (o küçük- lük duygusundan kurtaracak odemek tir. Doğu Almanyanın bütün komü- nist ülkeler, arasında (küçük görül- mesini, Ülbricnt büyük bir şikâyet ko nusu yapıyordu. Fakat bu ândlaşma imzalandıktan sonra bile Doğu Alman yanın durumunda fazla birşey değiş- mesi beklenemez. Çünkü komünist ül kelerin hepsi Ulbricbt'in ekonomik po litikasının iflâsını sosyalist (düzenin bir yüzkarası olarak görmeye devam etmekte ve Doğu Almanya, idarecileri zihniyet değiştirmedikçe bu oyüzkara sının silinmeyeceğini ileri ' sürmekte diller Krutçefin Doğu Almanya ile -ba tınarı irkiltmek pahasına- bir dost- luk andlaşması imzalamasının nede nine gelince, Sovyet liderinin de öte denberi Ultoricht'in beceriksizliğinden yanıp yakıldığı biliniyor. Fakat Pekin hükümetiyle giriştiği amansız liderlik yarışında "bir oy bir oydur" diyerek. Doğu Almanyayı da kendi safına al- mayı uygun görmüş olmalı ki,bu be- ceriksizliklerin üzerine sünger çekmiş tir. Ulbricnt ve Krutçef Yardan, ve serden geçemeyenler