12 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Sahi,şimdi neredeler Halide Edip Adıvar İstanbulda, Beyazıtta, Soğanağa ma- hallesinde, eski zaman İstanbulun- dan kalma küçük ve sevimli bir ev- de oldukça yaşlı ve hasta bir kadın yaşamaktadır. Kadının adı Halide Edip Adıvardır. Türk edebiyatı ile çok uzaktan ilgisi olanların dahi âşi naşı bulundukları bu isim, halen unu- tulmuş değildir. Zaten Edebiyat-ı Ce- dide devrinden bu yana Türk edebi- yatına eserler vermiş olan yazarla rın birçoğunun adı kolay kolay unu tutmamıştır. Meselâ bir Ahmet Ha- şim, bir Yahya Kemal, bir Halid Zi- ya Uşaklıgil, bugün kime sorulsa derhal hatırlanacak bir şöhret sağla- mışlardır. Halide Edip Adıvar da bu tip şöhretlerdendir. Bir ortaokul öğ- rencisi bile, "Sinekli Bakkal" denilin- ce hemen Halide Edip Edip hatırlı- yacaktır. Halide Edip, 1884 yılında İstan- bulda doğdu. Karanlık, hareketli gün- lerin arefesinde doğan Halide Edip İkinci Abdülhamit devrinde "Ceyb- Hümayun" Başkâtipliğinde, daha sonra Yahya ve Bursa Reji Müdür- lüklerinde bulunmuş olan Mehmet Edip beyin kızıdır. Yaşadığı devre göre İleri ve aydın bir adam olan Mehmet Edip bey, kızının "tahsil ve m 'ne büyük ehemmiyet verdi öğretmenler tutarak, ona evvela evde hususi dersler aldırdı. Halide Edip hanım daha sonra Amerikan Kız Kolejine kaydolundu ve 1901 yı- lında bu okulu çok iyi bir derece ile bitirdi. Bu arada kendisinden mate- matik dersi aldığı Salih Zeki beyler -Prof. Salih Zeki Uzdilek- evlenerek Halide Edip hanım, bir süre sonra kocasından boşandı ve 1917 yılında genç ve kültürlü bir doktor olan Dr anla -Adnan Adıvar- evlendi. Halide Edip hanımın Salih Zeki beyden iki oğlu vardır 1908 Meşrutiyetinden itibaren Ta- nin, Vakit ve Aksam gibi günlük gazetelerle, Resimli Kitap, Mecmua ve Şehbal gibi dergilerde yazılar yayınlamaya başlıyan Halide Edi , aynı zamanda Darül- muallimat ile Kız İdadisinde pedago- ji ve tarih hocalıkları yaptı. 1917 yı- lında Beyrut ve Şamda kız mektep- lerini ve ynitura üleytamını kurdu. 1918 - 1919 yıllarında Birinci Halide Edip Adıvarın portresi Bir devrin hikayesi AKİS/25