6 Ağustos 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

İKTİSADİ VE MALİ Dış Yardım Basamaklar çıkılıyor Geçen Oo haftanın ortasında bir gün, Başbakan Yardımcılarından Tur- han Feyzioğlu, basın mensuplarına Tükiyenin kalkınmasıyla ilgili (o dış yardımı temin edecek olan Konsorsi- yumun kurulduğunu açıklarken ha- finden memnun görünüyordu. 5 yıllık kalkınma plânının hazırlanmasında Planlama Teşkilâtıyla beraber hayli emeği geçmiş bulunan Başbakan Yar- dımcısı, meselenin ne derece önemli olduğunu ve hazırlanan plânın tatbi- kinde dış finansmanın rolünü yakı- nen bildiğinden keyifliydi. Feyzioğlu, A bir yerinde: — Böylelikle ilk, fakat en önem- li adım atılmıştır' 'dedi. Türkiyenin kalkınmasıyla ilgili plânın dış finansmanını temin edecek olan Klubün hazırlıkları aylardır de- vam etmekte, bu konuda temaslar sü- rekli yapılmaktaydı. Geçen hafta i- şin sonuna gelindiğini belirten ilgili- ler, ne de olsa iğne üzerinde otur- makta ve son dakikada çıkacak bir pürüzün, kuruluşu geciktirmesinden endişe etmekteydiler. Bir parça iyi ni- yet, bir parça şans ve daha kuvvet- lisi istikrarlı bir hükümetin plânlı çalışması bu küçük pürüzleri de orta- dan kaldırmış ve dış yardımın temi- niyle ilgili en önemli merhale böylece aşılmıştır. Türkiyenin kalkınması için dış yardımı derleyecek olan Konsorsiyu- ma şimdilik dokuz devlet iştirak et- miştir. Amerika ve Almanya Kon- sorsiyumun gözde üyeleridir. Fransa, Turhan Feyzioğlu Rahatladı İngiltere, Kanada, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg Konsorsiyumun ilk ü- yeliklerini paylaşan devletlerdir. Bu devletlerin arasında Ortak Pazar ü* yesi altı devletin bulunması bir yön- den memnuniyet vericidir. Ortak Pa- zarın asli ilk altı üyesinin Türkiye- nin kalkınmasında çok faydaları ola- cağı bilinmekte, bu devletlerin kal- kınmamızda büyük yardımlar Bağlı- yacağı anlaşılmaktadır. Bilhassa Almanyarnın, Türkiyenin kalkınmasında büyük çapta faydası ve menfaatleri mevcuttur. Türkiye Almanya için iyi bir pazar olduğu ka- dar mal ithal edeceği, iyi bir, de or- taktır. Konsorsiyuma dahil pek çok bey- nelmilel yardım teşekkülü de mevcut- tur. Avrupa İktisadi Birliği, Dünya Bankası, Milletlerarası Para Fonu ve Milletlerarası Gelişme (o Teşkilâtının geniş çapta ilgisi bulunduğu Konsor- siyum, çalışmalarına önümüzdeki haf- ta içinde başlıyacaktır. Konsorsiyumun asıl yükü iki dev- letin omuzlarına yüklenecektir. Ame- rika ve Alman hükümetleri bunu çok iyi bildiklerinden Milletlerarası teşek- küllerin Konsorsiyuma katılmaların- dan memnuniyet duymakta ve yardı- mı bunlar kanalıyla beslemekte bü- yük fayda görmektedirler. Konsorsiyumun fiilen o çalışmala- ra başlaması için geride bıraktığımız SAHADA hafta bir meseleyi daha gerekiyordu: Konsorsiyum (Başkan nın tâyini.. Bu wezi ye Alman hükümetinin son derece faal müsteşarlarından bi- risi getirilmiştir. Ripken'in oldukça yorucu mesainin altından kalkacağı ilgililerce belirtilmektedir. Şimdi, meselenin fiili kısmı baş- lamıştır. Türkiyenin kalkınmasıyla ilgili 9 yıllık plânın dış finansmanı- nın öncelikle temin edilmesi lüzumlu- dur. Konsorsiyuma iştirak eden dev- letler ilk iş olarak, Türkiyenin kalkın- ma plânını tetkike başlıyacaklardır. Bu tetkik, iştirâkçi devletlerin hangi projeleri finanse edebileceğini seçmesi için türlü şekillerde yorumlan- maktadır. Bu devletler en fazla işle- rine gelen projeleri seçip finansman işine girişeceklerdir. İşin bu tarafın- da oldukça büyük karışıklıkların çık- ması ihtimali mevcuttur. Bu karışık' lıkları bertaraf etmek Konsorsiyum başkanının sıkı çalışmasıyla mümkün olabilecektir. Ripken ilk iş olarak yardım yapı- lacak memleketi, Türkiyeyi ziyaret e- decek ve plân üzerinde tetkiklerde bulunacaktır. Konsorsiyum Başkanı- nın bu tetkikleri, meseleyi iyice an- laması bakımından önemli sayılmak- tadır. Daha sonra Ripken'e düşen ba- zı görevler olacaktır. Milletlerarası yardım teşekküllerinden, üye devlet- lerin finanse etmekte tereddüt ettikle- ri meseleler için kredi temini Konsor- siyum başkanının en güç görevlerin- den birisidir. Bu koordinasyon muvaf- fakiyetle yapılabilirse Türkiyeyi kal- kındırmak için Konsorsiyumun işle- mesi çok kolaylaşacaktır. Konsorsiyumun karşılaşacağı güçlüklerden biri de kalkınmamızda projeler dışı yapılacak işler için ge- rekli paradır. Açıktan, lüzumu olan bu paranın bulunması bir hayli güç- tür. Türkiyenin, projelerin tatbikinde gerekli bazı araçları ithali, kalkınma hızının temini için gerekli bazı itha- lâtı karşılayacak paraya ihtiyacı ol- duğu bilinmektedir. Bu paranın temi- ni Konsorsiyumun üzerine o eğileceği en önemli meseledir. İlgililer bu me- sele için pek çok formülün daha şim- diden bulunduğunu belirtmektedirler. Konsorsiyumun kurulması ve ça- lışmaya başlamasıyla her ne kadar çok önemli bir adım atıldıysa da, bun- dan sonra ortaya çıkacak problemle- rin halli de bir hayli, güçtür. Başarıl- ması, inatla çalışmayı gerektirmek- tedir. rde biz Türklerin plânın arka- sında sıkı sıkıya durmamıza... AKİS, 6 AĞUSTOS 1962