2 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

Tİ YA Ankara Kırmızı "Berenice" Marie Bell topluluğunun ikinci ve son oyunu, gene Racine'in "Bere- nice"i oldu. "Phedre"in ateşli, hırs- lı, hatta kanlı vakası yetine, gürül- tüsüz, patırtısız, hançersiz, zehirsiz -ve ölümsüz-, için için gelişen bir va- ka... Biribirini derinden seven, ama "hikmeti hüküm et"in ayrılmak zorun- da bıraktığı bir kraliçeyle bir impa- ratoru kemiren aşk acısı.... Diane Esmond'un dekor ve kos- tümleri içinde, Andre Barsacg'ın sah- neye koyduğu "Berenice", kırmızı rengin hakim olduğu kadife bir at- mosfer içinde oynandı. Pariste, Gym- nase tiyatrosunda sahneye konuldu- ğu zaman da geniş ilgi gören ve öv- ran ateşi, o aşk alevini, bu kızıl kadi- felerde yansıtmak istemiş. Marie Bell'in Berenice'i, seven. sevgisine ve sevildiğine güvenen bir kraliçenin tatlı gururunu, gerçekle karşı karşıya gelince uğradığı hayal kırıklığını, düştüğü derin acıyı ve nihayet kadere boyun eğişini, Raci- ne'in şiirine lâyık bir ifade güzelliği içinde, asaletle vermektedir. Devle- tin yüksek menfaatleri uğruna gönül bağlarını koparmasını bilen sevgilisi genç imparator Titus'da Jacgues Dacgmine, Berenice'i umutsuz bir aşk. la seven Antiochus'ta Marcel Trista- ni, aynı ölçü içinde, Marie Bell'in kur- duğu dengeyi tamamladılar. "Berehice"in Ankara seyircisi oOÜ- zerinde "Phedre"den daha kuvvetli, daha olumlu bir tesir bırakan tarafı TR O da bu üç önemli rol arasında kurulan bu güzel ahenk, Racine'in trajedi an- layışına hakim olan beşeri duyguların yüksek bir üslüb içinde, derinliğine yaşanmasındaki Oo berraklık (o olmuş- tur. "Büyük Sebastianlar" Bir aydanberi Küçük Tiyatroda An- kara seyircisine, kolay unutamı- yacakları, bir sanat ziyafeti çekmek- te olan Kent Oyuncuları topluluğu, turne repertuvarlarının son oyunları olan "Büyük Sebastianlar"ı da oyna- dı. Hovard Lindsay ile Russel Crou- se'un yazdıkları eser üzerinde, İstan- bulda ilk oynandığı zaman, bu sayfa- larda daha geniş ölçüde durulmuş olduğu için -Bk. AKİS, sayı : 403- bu kadarla yetiniyoruz. Oyuna gelince: komediye adını ve- ren başrollerde "insanların zihinlerin- den geçenleri okuyan" yaşlı varyete artistlerini Yıldız ve Müşfik Kenter, şimdi eseri yüz defadan fazla oynamış olmanın verdiği rahatlıkla, "su gibi", oynuyorlar. Onların yanısıra General Zandek'- de Bülent. Koral, devamlı bir kuşku ve korku içinde yaşıyan bir kapalı rejim komutanının başarılı bir kari- katürünü çiziyor. Javorsky'de Şükran Güngör, Bajilek'te Kâmran Yüce da- ha inandırıcı tipler canlandırıyorlar. Hele Kâmran Yücenin 1. perdede yaşlı tiyatro müdürü Josefteki kom- pozisyonu gerçek bir başarıdır. Bu- nunla beraber, öbür rollerle saydıkla- rımız arasında, üslüb ve ifade bakı- mından; beliren dengesizlik, oyunun canlı temposu içinde erimiş olmakla beraber, gözden kaçmıyor. Kenterler "Büyük Sebastiyanlor"da Zincirleme başarı Devlet Operası Son Maarif Şürasında alınan pren- sip kararına - uygun olarak Devlet Operasını Devlet Tiyatrosundan ayır- ma yolunda ilk deneme, son günlerde yapılan bir tâyinle, tatbik sahasına konulmuştur. Yeni bir teşkilât kanunu, yeni bi- na, yeni atelyeler ve teknik personel meseleleri halledilinceye kadar Ope- ra şeklen Devlet Tiyatrosu Umum Müdürlüğüne bağlı kalacak, yâlnız Opera bölümünün sanat işleri ayrı bir Umum Müdür Yardımcısı tarafından yönetilecektir. Bu vazife ile, tanınmış besteciler rimizden, "Atatürk Oratoryosu" o ve "Van Gogh" operasıyla müzik alanın- da büyük başarılar göstermiş olan, Nevit Kod allı görevlendirilmiştir. I. T.I. Merkez Heyeti Milletlerarası Tiyatro Enstitüsü -I. T.I., nün Türkiye Milli Merkez Heyeti 28 Haziranda Ankarada top- lanmış, gündemindeki meseleleri, ça- lışma programını ve yeni yıl bütçe- sini incelemiş, yenilenmesi ogereken Merkez Heyeti üyeliklerine de yenile- rini seçmiştir. Çalışma programı çerçevesi için- de, Türk tiyatrosunu, çeşitli cepheleri ve çalışmalarıyla, yabancı sanat çev- relerine tanıtacak, yabancı dilde bir derginin çıkarılması' için girişilmiş o- lan teşebbüslere hız verilmesi, oObu derginin bol resimli bir yıllık halini alması, her yıl en başarılı telif eser- lerden birinin yabancı dillerden O bi- rine çevriltilerek yayınlanması, Pa- risteki I. T. 1. Merkez yayımlarına tiyatro hareketlerimizin daha sık, da- ha geniş ölçüde aksettirilmeği, yıllık bir tiyatro kronolojisinin meydana getirilip bastırılması teklif ve te- menni edilmiştir. Statü gereğince kura usulüyle ya- pılan yenilemede Merkez Heyeti üye- liklerine, Prof. Bedrettin Tuncel, Ah- met Kutsi Tecer, Ahmet Muhip Dra - nas, Cevat Fehmi Başkut ve Tarık Levendoğlu yeniden seçilmişlerdir. Açık bulunan diğer üyeliklere de, gös- terilen adaylar arasında en çok rey alan, Cüneyt Gökçer, Yıldız Kenter, Adalet Ağaoğlu, Ulvi Cemal Erkin, Refik Erduran ve Nüvit Özdoğru se- çilmişlerdir. Açıkhava temsilleri Devlet Tiyatrosunun her yıl izmir Milletlerarası Fuar zamanı, Fuar Açıkhava tiyatrosunda verdiği tem- siller, bu yıl 20 Ağustos-20 Eylül ara- sında bir ay sürecek ve onar günlük sürelerle su eserler oynanacaktır: Orhan Asenanın "Kocaoğlan"ı, E- O'Ncil'in "Ay Herkese Gülümser"i ve Cevat Fehmi Başkutun "Göç"ü. AKİS, 2 TEMMUZ 1962