2 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

Fransa Yorgan gitti... (Kapaktaki o Başkan) e m şağıdaki yazı Metin Toker ta- rafından o hazırlanmıştır. zarımız hususi o surette gitmiş ve orada, Fransız Devlet Başkanını o Elysees o sarayında görmüş, başta Dışişleri Bakanı Couve de Murvi smi, gayrıresmi çeşitli şahsi- yetlerle görüşmüş, o fikirlerini tesbit etmiştir, Fransanın, ye- ni bir dönemeci döndüğü şu sı- radaki meseleleri ve o bilhassa, üyesi o bulunduğumuz Atlantik Paktı içindeki durumu o AKİS okuyucularım o ziyadesiyle o ala- kadar edecektir. Aşağıda oku- yacağınız yası, General de ulleün şahsiyeti bir telakki edilerek kaleme o alın- mıştır. Şu anda Fransada her şey -fıpkı bizde olduğu o gibi- bir tek şahsiyetin etrafında dü- gümlenmektedir. Pariste, Avenue de 1' Opera'nın ü- Tan e e de VArt" adını taş Parislilerin “Chez Gilles” diye bildikleri kabare, de Henri Tisot programını bitirdik- ten sonra bir sessizlik oldu, arkadan çekingen alkışlar işitildi. Alkışlar, ancak bir kaç saniye geçince nisbeten kuvvet kazandı, ama sanatkârın ba- şarısıyla eş bir seviyeye gene de yük- selmedi. Halbuki kabareyi dolduran ve Parisin başka pek çok eğlence ye- fran- gülmüşlerdi. Zaten Henri Tisot şimdi, bütün Fransanın en şöhretli taklitci- sidir. Taklidini yaptığı da, General da Gaulle'dür. Tisot o akşam, "Les de I'auto - circulation — trafiğinin meseleleri" nutkunu söyle- di. Genç sanatçı Cumhurbaşkanının sesini, tonunu, mimiklerini ve sevdiği kelimeleri, o tâbirleri öyle mükemmel taklit etmektedir ki Generalin oEly- sees sarayında tertip ettiği son basın toplantısını televizyondan seyreden sayısız fransızın kanaati, o toplantı- da General de Gaulle'ün Henri Ti- sot'yu taklit ettiğidir! Nitekim "Auto Problemes Otomobil sanatkâr bunun arkasından "Depi- AKİS, 2 TEMMUZ 1962 General de Gaulle Cezayir sokaklarında erleten dert geonisation de la France — Fransa- nın güvercinlerden kurtarılması" di- ye bilinen nutkunu piyasaya sürmüş- tür. "Depigeonisation", Fransanın müstemlekelerini terketmesi demek olan Generalin "Decolonisation"una kinayedir. "Auto - circulation"dan ise herkes, Cezayire tanınan "Auto - de- termination"u anlamaktadır. Fransada, Cumhurbaşkanının böy- lesine mükemmel şekilde alaya alın- dığı bir "Chansonnier"de -bu çeşit ka- bare veya tiyatrolara, verilen isim bu- dur- alkışların çekingen yükselmesi şa- şılacak bir hâdisedir. İlk nazarda bu, Parisin ananelerinde değişiklik oldu- gu ve artık halkın korktuğu, ürktüğü şeklinde yorumlanabilir. Doğrusu is- tenilirse çeşitli yerlerde çeşitli otak- litçiler de bu zehabı dinleyicilerine vermek için hapisten, mahkemeden bahsetmektedirler. Ama bu, daha zi- yade bir reklamdır. Zira, taklitçiler, bunu söyledikten sonra, General de Gaulle'ü ve bilhassa onun yeni, "meç- hul şöhret" Başbakanı Pompidou'- yu adamcağızın sâdece adı, "Chan- sonnier" sanatkârlarını zevkten deli etmiştir - insafsızcasına alaya almak- tadırlar. Böyle yaptığından dolayı, kulağı çekilen bir kimse de yoktur. Parisin âdetlerinin, her kanun nizamdan üstün, kuvvetli olduğunu iktidarda bulunan veya bulunmayan bütün fransızlar mükemmelen 'bil- mektedirler. Halkın "Chansonnier"lerde, Gene- ral de Gaulle ile eğlenildiğinde, bol bol ve yürekten gülse de fazla mem- nun olmamasının bir başka ve daha derin sebebi vardır. Fransızlar, bil- hassa Paris o("Chansonnier"lerinin müşterilerinin büyük ekseriyetini teş- kil eden taşralılar Generali 'Ötekiler Gibi Bir Cumhurbaşkanı" saymamak, ta ve ona karşı değişik hislerle dolu bulunmaktadırlar. Ona saygı da ku- sur edilmesi, çok fransızı rahatsız et- mektedir. Bu, Fransada ilk defa vuku bul- maktadır. Napoleon bile, sonuna ka- dar, en büyük ıstırabı mağlubiyetle- rinden değil, bir türlü ciddiye alınma, masından çekmiştir. Tarihin adamı General de Gaulle Fransanın başına, son defa, Cezayirdeki paraşütçü- lerin her an Parise inmelerinin ve parlemanter rejime son verip bir as- keri idare kurmalarının beklendiği o dramatik 1958 Mayısında getirildi. Cezayir meselesinin, herkes tarafın- dan ve bilhassa Silâhlı oKuvvetlerce kabul edilen bir otoritenin müdahale- si olmaksızın halledilemeyeceğine ka- naat getirildikten sonra bütün gözler Paris yakınında bulunan Colonıbey- deki evinde bu anı beklemekte olan Milli Kahramana çevrildi. General de Gaulle, Fransanın kurtuluşu hareke- tini tamamladıktan sonra, 22 Ocak 1946'da iktidardan uzaklaşmıştır a- 19