12 Eylül 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER makamlara bir defa danıştılar. Res- mi makamlar, siyasi bir partinin ku- ruluş yıldönümünü kutlamasına ister gözle bakılacağından endişe duyarak bunu doğru bulma- dıklarım belirttiler. Gerçi bu itiraz, Menderesin İstanbul valileri marife- tiyle verilen yasak kararlarından ton ve mâna itibariyle değişikti ve iki taraf ta bir işbirliği zihniyeti içinde hareket ediyordu ama, işin sonunda C.H.P. 9 Eylül 1960 da da kuruluş yıl- dönümünü e imkânından mah rum oldu. Bu yüzden il gençlik kolu İdare ln Ziyareti daha geniş kazandı. Aslına bakılırsa İnönü 9 Eylülü u- zun zamandır muhafaza ettiği ve bir çok çevrede "İsmet Paşa niçin konuşmuyor?" tarzında itirazlara, meraklara yol açan sükütunu boz- mak için bir vesile saymıştı. Doğru- su istenilirse, İnönü sık sık konuş- mak istemiyordu. Ortada, bir müca- deleye girişmesini gerektiren durum yoktu. Memleketin yeni idarecileri- nin tutumlarını dikkatle takip edi- yor, karşılaştıkları bâzı (o güçlükleri kendilerinden bile az mühimsiyordu. Bunlar, devlet ve hükümet idare et- menin tabii güçlükleriydi ve hiç biri İnönünün meçhulü değildi, İyiniyet- le, müsamahayla ve mürakabe imkâ- nını açık bırakmakla hepsi halledile- bilirdi, İşbaşındakiler ihtilâlin yüzün- cü gününde hep iyiniyetle, müsama- hayla dolu olduklarına, murakabe imkânını daraltmak, niyetinde görün- mediklerine göre tecrübeli devlet a- damı çivileme atlayışlarına sükunet içinde ve müsterih devam edebilirdi. Bu arada, elbette ki dünya ve memle- ket meselelerini dikkatle inceliyor, İs- yor, fikirlerine önem verdiği yazarla- rın düşünce tarzlarını takip ediyor- du. 27 Mayıstan sonra sâdece ilk haf- ta gazetecilerle uzun boylu görüş- müş, yabancı muhabirler için bir ba- sın toplantısı tertip etmiş, o hafta zarfında görüşlerini açıklamıştı. gün boyunca derli toplu hiç bir demeç vermemiş, bâzı gazetelerin belirli mevzulardaki suallerini cevaplandır- mıştı. Sonra, bölük pörçük fikir söy- lemenin bâzı hatalı tefsirlere yol aç- tığını görerek o usulden de vaz geç- miş ve tam bir sükütu benimsemişti. 9 Eylül, İnönüye göre, işleri nasıl gördüğünden milleti haberdar etme- nin zamanı ve sırasıydı. Daha evvel konuşması için kendisini zorlayanla- ra veya ağzından bir kaç cümle ala- bilmek maksadıyla sıkıştıran gazete- cilere hep tebessümle mukabele et- miş ve "vakti gelince (okonuşurum" demişti» 8 İnönü basın toplantısında Olimpos dağından bir ses Dikkatli bir çalışma İnönü için, geçen ayın sonu ile bu ayın başı arasındaki on gün müs- tesna bir düşünce fırsatı oldu. Parti- sinin Genel Sekreteri İsmail Rüştü Aksalı, eşi Jale Aksalla birlikte, bir müddet kalmak, üzere Heybeliadaya davet etmişti. Beş günlüğüne gelen Aksallar Ankaraya on günde döne bildiler. Paşa ve eşi misafirliklerin- den pek memnun kalmışlardı. On gün boyunca Genel Başkan ve Genel Sek- reter bütün hâdiselere kuşbakışı bir nazar atfetmek imkânını buldular. Mevcut haberler üzerinde düşündüler, gözleri önündeki hâdiselerin tefsirini yaptılar, Milli Birlik İdaresinin tu- e tetkik ettiler, bâzı cereyan- arın üzerine eğildiler. Görüşmelerin ehemmiyetli kısmı, tabii C.H.P. ile alâkalı oldu. Eski partinin yeni şartlara en rahat ve en verimli tarz- da nasıl uydurulabileceği, ne gibi fik- ri çalışmayla milletin partiye güveni- nin artırılabileceği müzakere ve münakaşa edildi. Genel Başkan ve Genel Sekreter hemen her noktada fazla güçlük çekmeden mutabık kal- dılar. Bâzı noktalarda ayrı görüşler muhafaza etmeleri daha ziyade ka- rakterlerindeki aykırılıklardan ileri geldi. İnönü Aksala bir demeç ver- mek niyetinden bahsetti ve Genel Sekreter buna ciddi lüzum bulundu- gu fikrini savundu Vatandaşlar, kendilerini bilhassa son yıllardaki de- mokrasi savaşında en başarılı tarzda idare etmiş ve zafere (kavuşturmuş, tecrübeli devlet adamının düşüncele- rini, görüşlerini m ediyorlardı. Hatta Paşanın susması bir çok çev- redeo çevrelerin temayüllerine gö- AKİS, 12 EYLÜL 1960