6 Ekim 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

— a -— SİNEMA 8. . Filmcilık İtalya : 1958 - 1959 G eride bıraktığımız mevsim, İtal- yan sineması ıçin savaştan sonraki en kısır, en karanlık ve kararsız mev- aimlerden biri olarak geçti. Eğer mev- mım sonunda Venedik Festivali, büyük mükâfatı paylaşan iki Italy:m filmi- nin Zzaferiyle sona ermeseydi, 1958- Fakat Roberto Rossellini'nin “Il ge- nerale della Rovere”si ile Mario Mo- micelli'nin “La grand guerra -Büyük 'ı, karanlık bir mevsim sonun- da bir Ümit ışığı olarak ortaya çık- tılar. Durum gerek İtalyan sineması, gerekse Rossellini bakımından şaşır- tıcı idi, Zira Rosasellini, son birkaç yıl- diır. tipki İtalyan sinemasının geçen mevsimki kararsız, karanlık tutumu- na benzer bir boca.lama. içindeydi. “Jl generale della Rovere'”nin başarısı, her ikisi için de endişe duyanlara ra- at bir nefes aldırdı. Bununla bera- ber durum tamamiyle iç açıcı olmak- tan uzaktır. 1958 - 1959 mevsimin- deki bocalamanın bu mevsim de sü- rTüp gitme conti, De Sica, sörlerin yeniden film ç e baş- lamaları, bu kamnıığm dağııabılece- &i ini uyandırmaktadır. Bir yandan el altından fakat çok çeşitli vollandan yapılan siyasi bas- kılar, bir yandan prodüktörlerin çe- gatli sebepler yüzünden “yeni zercek- çiler” ile işbirliği yapmağa yanaşma maları, bir yandan “yeni g cekcı- lk”e karşı çıkan demagojık “pem gerçekçilik”in gişede ğladığn Üs- tünlük, 1958 - 1959 menrmfı—de İtal- göz alıcı başarı- larından mahrum etti. 1958 - 1959 “yent gerçekçilik” gele- neğine uygun tek filme raslanmaması b yüzdendi. “Yeni. gerçekçilik''ten boşalan yeri doldurmak için sarfediı- len çeşitli gayretler, başvurulan deği- şik yollar ise fiyaskoyla neticelendi. Bu yoldaki en iyiniyetli —teşebbüs, kendı memleketlerinde serbestce ça- hşamıyan rejisörlerin daha rahatça çalışabileceklennı sandıkları memle- ketlere Bgöç etmeleriydi. Fakat bu du- rum, rejisörleri yeni gittikleri yer- lenie de tâviz vermekten veya ya- bancı bir çevrede yabancılıklarını his- sgetmekten kurtarmıyordu. Aynı za- & iİyi br sinema tenkitçisi ve gerçekçilik hareketinin en hararetli taraftarı olduğu için filmlerinde da- Üütlenin son on y büyük değişiklikleri, dalgalanmaları bir yana bırakıyor, turistik değilse bile, folklor unsurları Üzerinde göze batar bir ısrarla durarak seyirciyi egzotizm ile avlamak istiyen bir film ortaya koyuyordu. Rossellini'nin 1956 dan beri bir sürü maceralar arasın- da tamamlamıya çalıştığı ve geçen mevsim ortaya çıkardığı “IEndia -Hin- distan”, belirli birkaç sahnesi dışında ancak müfrit Rossellini'cilerin met- hettikleri bir eserdi. Yabancı ülkelere gÖç eden İtalyan rejisörleri arasında en talihlisi Yugoslavyada “La strada lungo un o -Bir yıl uzunluğunda- ki yol”'u çeviren Giusseppe de Santis Penijtr . * e “Şehirdeki cehennem'de Magnani ve Masina Pembe gerçekçilik STT WE. Yugoslavyada tam bir serbestirk içinde calışmak fırsatını bulabilen De Santis, hepsi işsizlikten sefil duruma Jdüşmliş bir köy halkının. birkaç gözü açık işçinin ön ayak olmasıyia kendi başlarına bir yol inşaatına girişme- lerini ve yolu bitirdikten sonra, hükü- metten emeklerinin parasını istemele- rini, açlık grevine kadar her cnreye başvurarak bu parayı almal an- latıyordu. Siyah - beyaz ve Cine Scope olarak cekilen Üç saathk mmln başlıca kusuru. fazla uzun olmasıydı. Süper - prodüksiyon talyan sinemasının iki — önemli prodüktörü Dino de Lawurentiis ile Franco Cristakdi, geçen mevsim pro- prodüksiyon sistemi, prodüksiyon da katarak “La st -Sonsuz sokaklar”, “La Diga sul Pa- cifico -Pasifik bendi” ya da “Notti di Cabiria -Cabiria'nın dikkati çekici Cristaldi de, gişe başarıları sağlıyan hafıf komedilerin yanısıra “La Sfida gibi sağlam eserle- sağlıyordu. Fakat 1958 - 59 yılında De Laurentiis film yapımına sadece başarısız bir süper- prodüksiyon olan “La tempesta -Fır- tına” ile katıldı. Yugoslavyada, Yu- goslav ordusunun geniş Ölçüde yar- dımlariyle çevrilen Technicolor, Tech- nirama'lı film, Puşkin'in iki hikâye- sinden -“Yüzbaşının kızı” ve “Puga- dapte ettiği “Iİl capotto —Manto"da büyük bir başarı gösteren rejisör Al- gözalıcı dekor ve kostümlerle dıkkau cekmeğe çalışan bir film ortaya karmıştı. Cristaldi prodüksiyomu içinde yer nla "Ann di Brookiyn-Brookliyan'li ", De Sica'nın nezareti altında Carlo Lastricati ve Reginald Denham tarafından çevrilen ve tamamiyle kli- şelere dayanan bir komediydi. Gina Lpollobrigida'nın canlandırdığı, köyü- ne Cadillac arabası ile dönen İtal- yan - Amerikan zengin dulunun ma- cerasını anlatan filmin, sinema seyit- cilerinden çok, İtalyan - Amerika! turist acentaları tarafından turistler için cevrudığ'l sanılabilirdi. Uzun za- olarak hazırladığı “I soliti “Anna'”dan daha başarıh. bir ko me- diydi ve t.loa.rı başarısı da. daha büyüktü. Fnkat bunlar, yukarı- da da belirtildiği gibi, Cristaldi'nin başarılı tarafını temsil etmiyordu. Yarım Başarılar F ilmlerinde komedi duygusuyla psi- kolojik müşahadeleri ustalıkla bir- 4KİS, 6 EKİM 1959