6 Ekim 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

—a aa y n » " . vv DÜNYADA OLUP BİTENLER. Şah Pehlevi Nötralizme mi? rine, Rusya ile İran arasında bu mev- zuda gizli müzakereler başlamıştı. Fakat İran Şahının Amerika ile iki taraflı bir askert anlaşma imzaladı- ğını öğrenen Ruslar müzakereleri kesmişler ve İrana karşı radyolar va- sıtasıyla müthiş bir soğuk harbe gi- rişmişlerdi. Radyo soğuk harbi, mü- zakereler yeniden başladığı için artık #sn bulmak Üzeredir, İran, Amerika lirtmesi de bunun delilidir. B anaat, “nötralizmin babası” Nehrunun İranı ziyaretiyle daha da kuvvetlenmektedır Ziyaret, hiç şüp- hesiz manalı da bulunduğu sırada nötra.lizmtn şampıyonluğunu aptı ve “üçünciü k-uvvet" olarak Asya fikrin- den bahsetti. r. ı da “müstakil Aaya” duğunu söyliyerek, bu fikri reddet- mediğini ihsas etmiştir. Le Monde, Rusya ve Amerika a- rasında bir bahar havasının esmeye başladığı şu günlerde, bunun tesizleri 20 nin evvelâ Rusyayla hudut komgsusu bulunan ve Amerikayla dost olan İ- randa hissedilmesini son derece tabil kaı—şıl'ımakladır. Fakat birkaç güne dar Washington'da yapılacak olan İranda nötializme sempati tenayül- leri hissedilmesi ve İRusya ile müza- ken.lerc başlanması, İrandakı bu ye- değiştirebilecek olan üzerinde Washington — toplantısında her halde uzun uzun durulacaktır... Taht meselesi A merikay la dost olmakla beraber Rusyayı kızdırmaktan kaçınmak, hattâ Rusyadan da iktisadi yardım slmak ve Asyayı saran nötralizm ce- reyanında uzak kalmamnak gibi tatbi- ki çok güç bir dış politikayı arzulayan İran Şahını ciddiyetle meşgul edâh ikinci mesele tahta bir vâris bulmak- tır. İran Şahı, monarşinin ikibininci yıldönümünü kutlanıak Üzere, 1961 de yapılacak muazzam taç giyine me- asiminden evvel bu meseleyi llerhan- gi bir şekilde halletmek kararındadır. ah bu mevzuda gazetecilere “Basın- da taç giyme minden evvel vâris me»ıelesini ha.lledemlyeceğım.n yazıldığını okudum. Bu doğru değil. Karar daha önce alınacak” demiş- tir. Saray çevreleri, Şahın yeni bir iz- divacı düşündüğünü söylemektedirler. fer. kraliçe adayının Avrupa sarayla- rından çok, aranması bek- lenmektedir. İzdivaç yapılamazsa veya tahta bir vâris geltiremezse, o zaman Şah Peh- levi yerini alacak talihllyl hı..zat se- çecektir. Bu t: e tahta. €en kuv- vetli namzetler, s TI analard doğan dört erkek kardeŞldir. Bu dört yenm alacaktır. sin anaları bir evvelki Kacar han2da- nına mensuptur. Halbuki Anayasa, bir evveıki banedan mensuplarının asını yasak etmiştir. M afih bu Anayasa güclüğüne kimze ehemmiyet — vermemektedir. Meclis ve Senatonun, Kolayca elde olunacağından timsenin şüpho etme- di$i tasvibi, Anayasa güçlüğünü or- tadan kaldıracaktır. Cezayir Tenis topu! (© eneral de Gauülle'ün yeni Cezayir Y Plânı ma, Muvakk. çen haftanın ılk günü geldi, nın cevabı son derecce dıplomatca ka- leme alınmıştır. Cezaylrh milliyetçi- ler, Göneral De ulle'ün a'atsdıkı kanı, Cezayirin müstakbel ıtal'l!:ünu Cezayir halkının bir referandurmnla tâ- yin edeceğini söylemişti. Referandum neticesi, Cezayir halkı isterse, diğer ihtimaller arasında istiklâli seçebilir- di, Yalnız bunun için evvelâ Sulhun tesisi lızımdı. G. P. R. A, General De Gaulle'ün bu plı_nmı p.on_,ıp itibariyle kabul et- mektedir. Yani Cezayirli milliyetçiler, Cezayirin Statüsünün, neticesi ne o- lursa olsun bir referandumla tâyinine rıza göstermektedirler. Fakat onla- ra göre, herşeyden evvel, ya son verilmesi ve referandumun şartları Üzerinde Muvakkat Hükümet ile Fransanın bir anlaşmaya varma- sı lâzımdı. Bu yolda konuşmalar ya- pılmalıydı. Beş yıllık harpten sonra Milliyetçilerin silâhlarını — bırakma- Aan cvvel nereye gittiklerini sarahat- le bilmeleri lâzımdı. Sonra 500 bin kişilik bir ordunun “işgali” haikın iradesinin sadakatla tezahür etmiyeceği aşikârdı. Cezayir Muvak- kat Hükümeti şimdi Fransanın ceva- bını beklemektedir. Bir Milliyetçinin dediği gibi “De Gaulle'ün gönderdiği top geri iade edilmiştir. Topa vuruş sırası hâlen Fransadadır *General De Gauülle, ateş kesme ve referandumun şartlarının tâyininde Muvakkat Hükümeti muhatap olarak tanımamaktadır. Milliyetçilerin refe- bırakmalarını istemektedir. mda referandum mevzuun- yimserler, Tunus ve Fasın arabulucu- luğu sâyesinde bir anlaşmaya varıla- cağını Ümit etmektedirler. General de Gaulle Vuruş strası onda 4AKİS, 6 EKİM 1959