7 Şubat 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

Meclis Çalışmaları C H. P. 14. Kurultayı, memleketin D. P. iktidarı dev- rinde içine sürüklendiği rejim buhranından kur- tulması ve yurdumuzda batılı anlamında demokratik bir idarenin kurulması için, iktidara geçince, nasıl bir yo l takip edeceğini belirtti. Ve "İlk hedefler beyannamesi" adını taşıyan bir vesikada, rejim meselelerimiz ve hal çarelerinin neler olduğunu, ana hatlarıyla, umumi ef- kârımıza açıkladı. C. H. P. nin milletimize açık taah- hüdünü teşkil eden bu tarihi vesıkada geçirdiğimiz, sa- yanı ibret tecrübelerden faydalanılarak. Meclis çalış- malarıyla ilgili, mühim esaslara da yer verilmiş bulu- nulmaktadır Fılhakıka, beyannamenin bir yerinde ay- nen şöyle denmektedir "Meclis İçtüzüğü milli murakabenin icaplarına gö- re degıştırılerek Meclis Riyaset Divanının tarafsızlığı sağlanacak, Mecliste temsil edilen siyasi partılerın hak- ları vuzuha kavuşturulacak, mılletvekıllerının söz hür- riyeti ve dokunulmazlıgı, soru, gen; Meclis soruş- turması gibi müesseselere gerçek huvıyetlerı kazan- dırılacaktır."” Temsilt demokrasılerde parlamentolar, hiç şüphe- siz siyasi mücadelen! koyu rak cereyan ettiği yerler olmak lazımdır Demokrasının var olduğu mem- leketlerde de, esasen bu böyledir. Çünkü, normal olan budur. Anayasamızın, bu kaideye dayanan 4 üncü mad- "Türkiye Büyük Millet Meclisi, milletin ye- gâne ve hakiki mümessili olup millet namına hakkı hâ- kimiyeti istimal eder." denmiştir. Muvafık, — muhalif veya müstakil parlâmento grupları ve mılletvekıllerı kendi takdir ölçülerine göre lüzumlu —buldukları her meseleyi Meclise getırıp konuşabıldıklerı ve Mecliste konuşulan her mevzuda r ve mütalâalarını serbest- çe serdedıp savunabıldıklerı takdirde, Meclis dışında siyasi faaliyetler asgari hadler dahiline inebilmektedir. sasen aleni olan Meclis muzakerelerı çeşitli temayül- de gazeteler vasıtasıyla da, u efk ra aksettirilin- ce, parlâmento siyasi mucadelelerın mihrakı olm vasfını kazanır. Böylece, millet hayatında, tek taraflı, kısır, verimsiz ve çok kere de seviyesiz ve mesuliyet duygusundan uzak meydan konuşmaları yerine çok ta- raflı, feyizli ve verimli parlâmento — müzakereleri yer almağa başla Türkiye, çok partili hayata girdikten sonra, D. P. idarecileri, parlamenter rejime ünsiyet peyda edeme- dikleri için, Meclis çalışmalarına ıtıbar ve iltifat etme- mişlerdir. Demagojik bir üslüp i D efasında hitap ettikleri toplulukların nabzına gore şerbet ver- mek suretiyle sokaklarda ve meydanlarda siyaset yap- mağı kısa yoldan iktidara gelmek maksadına uygun bulmuşlard . P. liderlerinin rejim dâvası ve hayat pahalılığı ve geçım darlığı mevzuunda hâlâ bocalama- dan nefislerini kurtaramamaları ve Meclis müzakere- maktadır. -Nitekim Mayısta, la gerilemiştir. İnönü olmak üzere bütün C. ileri gelenleri bir program dahilin- uyu gezmeğe — hazırlan- maktadır- iktisadi sıkıntılar, pahalılığı ve — partizan — idareden memnunıyetsızlık Güçbirliği C. H. P. nin seçim mücadelesindeki kuvvetimi arttıran unsurlardır. Hal- kın gıttıkçe büyüyen — teveccühüne muvazi olarak C. H. P. nin aklığı oy sayısı da artmaktadır Nitekim C. H. P. 1957 de, 1954 e nazaran nisbi kuvvetini hızla arttırmış; D. P. is istisnasız her yerde büyük Ur hız- AKİS, 7 ŞUBAT 1959 başta H. P. lerinde bile D daha hızlıdır. gibi kamaştırmaktadır C. H. P. nin biraz gerilediği Bursa ve Yozgat vilâyet- nin düşüşü En mühimi çimlerinden beri köprülerin altından çok su akmış ve Güçbirliği Cephesı vatandaşın ümidi haline — gelm Öyle ki iktidarın bir ara seçiminde bile Ankara, İstanbul, gelenlerinin gözlerini o kadar r ki... Prof. Fethi ÇELİKBAŞ lerine bir türlü kendilerini alıştıramamalarının bir se- bebi de budur. D. uları ve idarecilerinin mu- halefette iken benimseyip hala terkedemedikleri hare- ket tarzının neticesinde, Meclis çalışmalarının faydası- nı takdir edemiyerek, memleket dâvalarım hâlâ umu- mi meydanlarda konuşmak temayülleri, kendileri için olduğu kadar, milletimiz için de bir talihsizlik olmuş- tur. Demokratik rejimde olduğu kadar, maalesef Mec- lis çalışmalarında da pek çok gerılemış olduğumuz bu- gün vatandaşın nazarından kaçmıyan bir gerçektir. 7 seçimlerinden sonra Meclis İçtüzüğünde ya- pılan tâdiller ve bu tâdillere muvazi olarak Meclis Ri- yaset Divanının tüzük tatbikatı karşısında, mebusların Mecliste vazife yapmaları geniş ölçüde güçleşmiş ve bazı hallerde de imkânsızlaşmıştır. Gösteri Yürüyüşleri Kan hükümetin bu kanunu tatbik ediş şeklinin muhalıf mebusların Meclis dışında vazife — görmeleri keyfiyetini, nasıl bir baht ve talih oyunu haline getir- diği ise; artık, herkesçe öğrenilmiştir. Meclis çalışmalarında manzara şudur:/ Bir mesele hakkında umumi müzakere açmak esasen usül olma- mıştır. Bundan başka artık. Meclis tahkikatına ait takrirler, Riyaset Divanınca gündeme alınmaz olmuş, 1950 den beri Mecliste bir kerecik olsun, gensoru acı- lamamış ve milletvekillerince verilen so ruların ce landırılması ılgılı ekillerin — takdirine bırakıldıktan başka, bugün için, anca ay sonra gündeme alı- narak cevaplandırılır olmuştur. Meclise verilen sual- ler çoğaldıkça, cevap verilmesi için geçecek zamanın uzaması da artık tabii bulunmuştur. Kısacası, kurulu- şu sırasında ve mazisinde hararetli ve milletimiz için de oldukça verimli müzakerelere sahne olan Türkiye Büyük Millet Meclısınde, artık, Içtuzukte, 195 seçi m- lerinden sonra Anayasamızın sarıh ve hel bilhassa manası ve ruhuna aykırı olarak yapılan tadıl- ler ve buna uydurulan tatbikattan sonra, mebusların layıkı veçhile vazife yapabilmeleri çok zorlaşmış, bazı hallerde de imkân sız hale sokulmuştur. İşte, bütün bu mülâhazalar İledir 4. üncü Kurultayında, azanın ıttıfakıyla kabul olunan "İlk hedefler beyanna- mesi" eclis çalışmalarıyla ilgili olarak deı'pış edilen esaslar gerçekleştirildiğinde, demokratik reji- mimizde çok ileri bir adım atılmış olacaktır. Bu su- retledir ki, memleketımızde, parlâmento rejimi gelişe- cek, halk için, vatandaş için, elle tutulur, gözle görülür musbet neticeler sağlanma yolu açılmış bulunacaktır. Milletimizin her türlü dert ve şıkayetlerı Meclise getı- rilerek, um efkârımız önünde, enine a müza- kere olıınacak tedbir ve çarelerı bulunabilecektir. Mu- vaffak olamıyan hükümetler ve vekiller düşecek, yer- lerini, muvaffak olacakları tahmin olan heyetler ve şa- hıslar alacakta*. Milletimiz de demokrasinin tadını, an- cak o zaman, tadacaktır. Maaşlar çok — Bu güneşe 1957 se- D ı'alaı'ında en çok konuştukları tir. Mesele, Ömer Lütfi Erzurumluoglu iş tarafından hazırlanan kanun : teklifi oldu. Erzurumluoğlunun ka- Kocaeli, Van — nun teklifi bütün — milletvekillerini vılayetlerde kazanması hemen ından alâkadar ediyordu, zira yak milletvekili maaşlarının arttırılması bahis mevzuuydü. Doğrusu istenir- Ama bir se, milletvekilleri için bu mevzu son derece cazipti. Gelirinin — artmasını 5