8 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

-— -— -. —3 — A e n eç e Krutçef Veyil bürokrasiye!. dildikten sonra dünyanın dikkati bu hâdise Üzerinde toplandı. Acaba Rus- ya hangi sebeplerle değişiklik yoluna giriyordu? Acaba değişikliğin mahi- yeti ne olacaktı? Sovyet ekonomisi aşırı bir merke- Ziyetçilikle idare ediliyordu. Şimdi merkeziyetçiliğin bir dereceye kadar bırakılması, mahalli makamlara daha geniş selâhiyet verilmesi için bir ta- kım kuvvetli sebepler olması gerekir- di. Hakikaten aşırı merkeziyetçilik iş- leri korkunç bir şekilde ağırlaştırmış, istihsalin istenilen hızla rtmasını kösteklemeğe bışlımıytı. Halbuki yakın zamanlara r münistler, komünizmin kapitalizmi ke di silâ- hi yani istihsal ile yeneceğini iddııı ediyorlardı. İstihsal yarışında kaza Mmak için Rusyanın bir şeyler yapma- sı zamanı gelmişti Bir zamandır Rusyada istihsalin duraklama safhasına girdiğini göste- ren işaretler vardı. Buna sebep aşırı merkeziyetçilikti. Memlekettekt 300 bin kadar teşebbüsü —Moskovadaki teknisyen ve memurlar idare ediyor- lardı. Şimdi yapılmak istenen, bu du- ruma son vermekti. İlk olarak 22 bakanlık kaldırı]ıca.k- tı. Sovyet Rusy 92 caktı. sadi meclis bulunacak, bu.meclis sınat istihsal ve inşaattan sorumlu olacak- tı. Aslında bu meclislerin sadece bir nezaretci durumunda kalacakları tah- min edilebilirdi. Çünkü Moskovadaki plânlama komisyonu vazifesine de- vam edecekti. İstihsal baremleri tes- bit etme, çeşitli sektörler arasında a- hbenk ve işhirliği sağlama vazifesi ge- ne Moskovanın Üüzerinde kalacaki -. Fakat ademi merkeziyetin sosyal ba- kımdan bazı alışkanlıklar doğurması, bölgecilik duygusunun daha kuvvetle ortaya çıkması ihtimali vardı. Moskovadaki bürokratları Rusya- nın dört bir köşesine yaymakla Rus ekonomisini içinde bulunduğu sıkıntı- dan kurtarmak pek kolay olmıy&cak gibi görünmekte! Komlnizmin ru- hunda bürokrısi .vardır iktısadl ta- aliyetlere istikamet verme selâhiyeti ister Moskovadakı ıster taşradaki bü- rokratların elinde olsun, netice değiş- miyecektir. Formozcı Yıkılan sefaret ormoza'nın başkenti Taypeh'in sekiz kilometre kadar dışında bulunan bir sayfiye evinde oturan ça- rt R. Reynolds, Amerika Birleşik Devletlerinin bugün askeri personel bulundurduğu 72 yabancı memleketteki on binlerce Amerikan n karıaını Dence- reden gözetleyen bir Çınııyı ldürme- seydi ismi bu on binlerce Amerikalı çcavuşun ismi içinde unutulup gide- cekti. nolds ve karısı, o gece, geç vakit bir eğlenceden eve dönmüşler, atmadan önce bir ba yapmak istemişlerdi. Banyoya önce Mrg. Rey- noldg girmiş ve biraz sonra bağıra cağıra, pencereden bir çift çekik gö- Zün kendisini gözetlediğini söyliyerek dışarı uğramıştı. Çavuş Reynolds bu- nu tabancasını almış ve ne olup bittiğini öğrenmek Üzere bah- çeye çıkmıştı Reynolds'un anlattığı- anyo penceresinden Kkarı- sını gözetleyen Çinli karşısında Ame- rikalı çavuşu görünce eline bir de- mir çubuk geçirerek Reynolds'un Ü- zerine yürümüş ve Reynolds da, ken- di canını kurtarmak icçin Çinliyi öl- dürmek zorunda kalmıştı. Formoza'da bulunan — Amerikan askeri kuvvetlerinin statüsü iki Dev- let arasında imzalanmış bir anlaşm ile tesbit edilmiş değildi. Amerıka- lılar, teamlile dayanarak suç işliyen bir Amerikan personelini kendi kur- dukları mahkemede ve kendi kanun- i . Bu se- için de beş bin- na bırakmışlardı. Gene bir Amerikan subayı plan Savcı, Reynolds'un Çin- Hyi kasden Öldürdüğünü iddia edi- yordu. Fakat dört günlük yargılama- dan sonra harp divanının Savcıyla aynı kanaatte olmadığı anlaşılıyor ve cavuş Reynolds'a meşru miüjdafaa ha- linde adam -öldürdüğü gerekçesiyle berart kararı veriliyordu. k b aypeh'te büyük 'bır hoşnutsuzlukla karşılanmıştı RAZe göre, bu, bariz birşey değildi. Bundan başka, Razete- lerin iddiaları halk efkârını da çayuş kamları Reynolds'u evvelki haftanın sonlarında geri yollamak mecburiye- it kaldı. Fakat Reynolds'un geri yollanma- sı Formoza halkının hoşnutsuzluğunu gidermeye yetmedi ve asıl kıyamet bu gerl yollamadan sonra kopmuştu. Öldürülen Çinlinin karısının peşine takılan büyük bir Taypehli kalııhah— ği avnı günün öğlesinde Taypeh'deki Amerikan sefaretine hücum etti ve sefareti tahrip etti. rin muhtelif yerlerinde karışıklıklar cçıkararak sefaretten sonra —Ameri- kan Haberler Servisi ile Amerikan Askeri Haberleşme merkezini de tah- rip ettiler. Formoza hükümeti, duru- a, ancak ordunun yardımı ile ve güçlükle hâkim olabildi. u hadise Üzerine gittikleri yer- lerde kolayca hadise çıkarabilen A- merikan askerlerinin durumu bir ke- re daha ortaya çıkmış bulunmakta- dır. Hakikaten, gittikleri yerlerin örf ve Adetlerine kolay intibak edemiyen ve intibak edemedikleri gibi hiç ol- mazsa saygı göstermesini bile bece- remiyen Amerikan asker ve eri ları - coğu Amerikanın kültürsüz ta- bakasına mensup o için buna pek şaşmamak gerekir - sık sık ha- digeler çıkarmakta ve Amerika he- n kendi arasın(lakı münaaebetlen yeni- den gözden geçireceği yerde, yaban- cı memleketlere yolladığı askerlerin oralardaki şartlara daha iyi intibak edehilecek kimseler olmasına dikkat etmek kararını da alınası prestij pe: şinde Koşan State Department'ın nenfaatlarına daha uygun olacaktır. IA Onbeş günlük fikir ve sanat dergisi YILLIK ABONELERİNE 15 LİRALIK KİTAP ARMAĞAN EDİYOR. Sayısı 50 Krş. Yıllık abonesi 12 liradır. Müracaat adresi : P. K. 914 . İSTANBUL AKİS, 8 HAZİRAN 1952 Te —— - —..