18 Ağustos 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

HAVACILIK. denin içindedir ve kuyruğun hemen önünde gövdeden dışarı çıkmaktadır. Bu uçaklardan yalnız DC-8 hariç hep- sinin prototipleri veya daha evvelki modelleri uçmuştur. Comet'ler ve Boeınglerın teslimleri 1958 de, 8 lerinki ise 19.59 da baglıyacaktır Turbo-pervaneli uçaklar İngiltere'de kıtalar arası uzun me- safelerde sefer yapacak yeni bir tip uçak bu yıl servise konacaktır. Bri- tannia tipi olan bu uçak turbinli ve pervanelidir. Ağırlığı 68 tondur ve 90 yolcu taşıyabilecektir. Seyahat sürati saatte 600 kilometredir. 1960 yılına doğru Brıtannıa ların daha bü- yüklerinin servise" konması beklen- mektedir. Bunlar Londra Montreal a- rasında durak yapmadan uçacaklar- dır. Tuürbo-pervaneli yolcu uçakları- nın ilki geçen yıl servise çıkartılan ve kullanıhşı o günden beri süratle artan Vıck Vi nt ır. Bunlardan 298 tane sipariş edilmiş çoğu teslim alınmış ve bir çok hava yolları tarafından sefere konulmuş- lardır. Viscount uçaklarının müspet netice vermesi üzerine yeni iki mo- del daha tezgâha konmuştur. Bunlar kısa mesafeler ıçın inşa edilen V-800 Viscount Major ve uzun mesafeler i- çin V-900 Vanguard uçaklarıdır. V- 800 ler 70 kişiliktir. Süratleri — de saatta 480 kilometredir. V-900 lar ise 105 kadar yolcu taşıyabilecekler ve menzilleri 3200 kilometre civarın- da olacaktır. Bu uçaklar da 1960 yı- lında teslim edilmek üzere hazırlan- maktadır. Amerikalılar da 1958 de Lockheed Electra'yı servise koymağı düşünmektedirler. Bu uçak trafiği yüklü olan kısa mesafelerde kullanıl- mak üzere düşünülmüştür. 1958 de çift ve dört motorlu pervaneli uçak- ların çoğu amorte edilmiş olacaktır.. Electra, 66 birinci mevki yolcusu ta- şıyacaktır Turist uçağı olarak ka- 20 pasitesi 91 yolcudur, sürati saatte 750 kilometreye yaklaşmaktadır. Piston motorlu uçaklar urbo-jet yolcu uçaklarının — 1960 yılına doğru teslim edileceğini dü- şünen hava yolları şirketleri ellerin- deki piston-motorlu uçakların yenile- rini sipariş etmektedirler. — Bunlar arasında en uzun mesafeler için DC- 7C ve Super Constellation 1649, orta mesafeler için Conivair 340 1n yeni modeli Convair 440 bulunmaktadır. Fransa'da Hurel Dubois, kısa mesa- feler için H. D. uçaklarının ima- line başlamıştır. 1956 sonunda ser- vise girecek olan bu uçaklar 44 yol- cu taşımakta ve kısa uçuş pistlerin- den kolaylıkla havalanmaktadır. Ga- yet ekonomik olan bu uçağın sürati saatte 290 kilometredir. İngiltere'de de geçen yıl hem yolcu, hem yük nak- liyatında kullanılalbilen dört motor- lu Handley Page Herald uçakları Bir Boeing 707 uçağı Bir günde dünya turu servise konmuştur. Bu uçaklar bil- hassa ara meydanlar arasında ve kı- sa mesafelerde çok - işe yaramakta- dırlar. Herald uçakları sade yolcu uçağı olarak kullanıldığı takdirde 44 yolcu taşımaktadır. Saatta 320-380 kilometre seyahat sürati ve 2700-3200 kilometre menzilleri vardır. Fakat hesaplar göstermektedir ki havacılığın — istikbali — turbojet'lerin kanatlarındadır. Ismarlanan turtoojet- ler için sarfedilecek para ve bunla- rın sayısı piston moto uçakların Sayı ve bedelinden yuksektır 1956- 60 devresi için ısmarlanan 1000 den fazla uçaktan 553 ü türbinlidir. Bun- ların 330 u turtbo- pervaneli, 223 ü hırbo-jettir. Turbinli uçaklara sarfe- dilecek para, 1.800.000.000 dolar, di- ğer uçaklara sarfedilecek para ise 800 milyon dolardan biraz fazladır. İkisinin toplamı olan 2 milyar 643 milyon ise havacılık şirketlerinin bu- günkü yıllık gelirlerine eşittir. Emniyet Sıvıl havacılıkta son yıllarda her ada dikkati çeken gelişmeler olmuştur. Uçak yolcusunu ilgilendir- mek bakımından bunların en önem- lisi uçuş emniyetidir. Geçmiş yıllar- la yapılacak bir mukayese bunu a- çıkça ortaya koymaktadır. Emniyet istatistikleri uçulan yolcu kilometre ile yolcu ölümü sayısına göre yapıl- maktadır. Diğer bir usül de ölümle biten kaza sayısını uçulan kilometre ile karşılaştırmaktır. Birincisi taşı- nan yolcu hacmine mukabil umumi ölüm nisbetini, ikincisi ise muayyen uçuş zamanına isabet eden — kaza miktarım göstermektedir. İstatistik- lerin ve grafiklerin tetkikinden anla- şılmaktadır ki yolcu-kilometre başı- na isabet eden ölüm nisbeti — 1945 dekinin hemen hemen beşte birine düşmüştür. Dört yıldan beri devam- li olarak 100 milyon yolcu-kilomet- re'ye isabet eden ölüm sayısı birden azdır. - kilometre hesabı ile nisbet geçmiş yıllardakinin üçte bi- ridir. Harpten önce 1925-39, harp i- çinde 1940-44 ve harpten sonra 1945 -55 yılları içinde 100 milyon yolcu- kilometreye isabet eden ölüm mikta- rı birinci devrede 12, ikinci devrede 3, harpten sonraki birinci beş yılda 2,4; ikinci beş yılda ise 0,9 dur ki hakıkaten dikkate değer bir azalma olduğu müşahede edilmektedir. Ya- pılan uçuş miktarının; müthiş bir şekilde artmasına mukabil kaza sa- yısının azalması da bunu ispat et- mektedir. 1946-50 devresinde senede ölümlü kaza sayısı ortalama — 32,6, ölü sayısı ortalama 523, 1951-55 dev resinde ise kaza sayısı 24,6, ölü sa- yısı 409 dur. Emniyet, sürat ve rahatlık havacı- lık âleminin durup dinlenmeden ar- 'âırmağa çalıştığı üç mühim unsur- ur. AKİS 18 AĞUSTOS 1956