30 Haziran 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

yesiyle tedavi mektedir. Bugün radyasyonun patolo- jik tesırlerının nasıl edavi edileceği veya vücudun bu tesirlerden nasıl ko- runacağı konusunda bilgiler çok sı- nırlıdır. Tesirler maksadiyle verilebil- T esırlerden biri hayatın kısalmaz- asyona maruz n kim- seler Leul k emia gıbı radyasyon hasta— hklarına tutulmasalar normalden aha çabuk ıhtıyarlarlar Istatıstık 0- larak tespit edilebilecek bir hayat kı- salmasına sehebiyet verecek en az radyasyon dozun! olduğu henüz bılınmemektedır Umumı olarak rad- yasyonla çalışan kimseler için tespit edilen doz seviyelerinin emniyet sını- ları içinde olduğu kabul edilmektedir. Radyasyon bugün için henüz ciddi bir Fakat yirmi otuz seneye kadar kurulacak atom enerjisi şebekelerinin istihsalle- rinden artakalan radyoaktif madde- ler muazzam bir radyasyon menbal olacaktır. Bu radyoaktivite, uı sanla- rın içinde yaşadıkları, birbirl ile münasebette bulundukları agın İÇİ- ne ne dereceye kadar nüfuz edebile- cektir? Bu, radyoaktivitenin insan- ların çevresinin dışında tutulabilme- sine bağlı bir keyfiyettir. Şimdilik tabıı radyasyon başka bel- li başlı radyasyon kaynağ sİ- lâhlarının ınfıl" andır Meteorololı alimleri atom infilâklarının havayı ıklımı degıştırdıgını tespıt edememış- ir. gil m silâhları tec ruheleri bugunle dekı olçusun e de vam etse bile ileride iklim ve havada herhangı bır degışıklık olacağına da inanma! ar. Atom silâhlarının infilâkl mdan husule gelen radyas— yon atmosfere geçmekte ve büyük b kısmı tekrar toprağa dönmektedir. Bu toprağa intikal hâdisesi su suretlerde olmaktadır: 1) İnfilâkten sonra on ilâ yirmi sa- at ıçınde ınfılak sahasının bir mü çevr e düşen maddelerle 2) İnlîlakten bır kaç hafta s rağa düşen maddelerle 8) Aylarca, yularca havada kalan — maddelerin toprağa duşmesıyl İnfilâkten hemen sonra — dökülen maddeler yalnız g; ayrı meskün olan inülâk sahasına tesir eder. infilâk- az zaman sonraki dökülüş yer çekımı ile oldugu zaman ço dır. Bu um etle kar yağmur yağışlarıyla olur Inf lakten radyoaktivite yeryüzünü üyük bir parçasına yayılır Eğer radyoaktıf bu- lutlar bir parçası üzerindeyken kesif bir yagış olursa o bölge daha kuvvetli bir radyasyona maruz kalır. Geç intikâlde radyoaktif maddeler u- zun müddet stratosferde depo edil- mektedır .Meteoroloji uzmanları stra- tosferle daha aşağıdaki tabakalar a- rasında hava alış verişinin ne şe- kilde olduğunu kat'i olarak bilme- dıklerı ıçın stratosferdekı radyoak- tif m: erin nereye ceği hakkında bir şey soyleyememek- tedirler. sonra AKİS, 30 HAZİRAN 1956 Denizler imdilik denlilerin dikkate değer Smıktarda radyoaktif madde alma- ıfığı soylenebılır Bu sebeple ilerde atom enerjisi şebekelerinden arta ka- lacak radyoaktif maddelerin okyanu- sa dökülmesi düşünülebili bunun emniyetle yapılabılmesı denizlerin çeşitli m daki karışma nisbetleri üze raflı araştırmalar yapmak rekmek- tedir. Denizlerin derin yerlerme atı- lan radyoaktif malzeme orada yüz- lerce sene kalır ve satha çıkmadan radyoaktıvıtesınm büyük bir kıs- 1 kaybeder. Diğer taraftan dökü- len radyoaktıf maddeler denizlerdeki hayata tesir edecek, bir kaç sene içinde bütün dünya sularına radyo- aktivite bulaşmış olacaktır. Bu se- beple radyoaktif arayıcılar kullana- rak deniz ve hava cereyanlarını, deniz hayvanları arasındaki münase- betlerin derecelermı tespit etmek icab edecektır Önümüzdeki on yıl içinde u sahalarda mceden inceye araştır- malar yapılacağı şımdıden kolaylıkla tahmin edilmektedir. Yiyecekler Radyasyon topraga duştukçe, eninde onunda insanın yiyeceklerine bu- laşacaktır Topraktaki radyoaktif e- lemanları nebatlar alıp depo edecek- lerdir. Bu nebatlar da ya insanlar ta- rafından, ya da gene insanlara yiye- cek olan hayvanlar tarafından yenile- kti iyasyon bulaşmış gıdaları yiyenlerde ne gıbı uzun vadeli biyolo- jik değişmeler olacağı şimdiden bilin- memektedir. Bu sahada da derhal a- aştıımalara ihtiyaç v: uhte- mel olarak yıyeceklere bulaşmış en kuvvetli ve en önemli madde Stron- tium 90 denilen radyoaktif bir eleman iğin dokul rında bulun- ddenin izlerine atom infilâkinden binlerce kilometre uzak- taki yerlerde sağılan sütün içinde te- sadüf edılmıştı . Ok anustan alına- cak yi k maddelerine de radyoak- tıvıte bulaşma adır. Denız nebatları ve hayvanları deniz, suyuna düsen radyoaktiviteyi kapmakta ve depo et- mektedirler. Faydaları Radyasyon İyi kullanıldıgı takdırde insanın gıdasını tahrib etmek şöy- le dursun onu çoğaltacaktır Radyas— yon teknıgı şimdiden tarım sahasın- da bir çığır açmıştır. Tarımda radyasyonun kıymeti günden güne artacaktır. Fakat tarım metodl nd. iktisadi bakımdan tehlıkelı netıceler doğurabilecek — değişikl olma: beklenmemektedir. Ilerde pılacak tetkikler nebatlarda ve hayvanl arda- ki metabolik değişmeleri bize öğrete- cektir. Radyasyonun gübre olarak kullanılacagı günlerin gelmesi müm- kündü atlardaki istihale, rad- yasyonla sunı olarak hızlandırılmış ve boylece iktisadi değer taşıyan bir kaç yeni çeşit elde edilmiştir. Bu FEN metoddan ilerde büyük faydalar sağ- lanması muhtemeldir. Radyasyonun yiyecekleri sterilize etme kabılıyetı yi- yecek teknolojisinde yeni bir çığır a- çacak, soğutmaya ihtiyaç bırakmıya- cak, gıdaların ömürlerini uzatacak lır. Komitenin tavsiyeleri iroşima'da atom bombasının İnfi- lâkinden meydana gelen radyas- yonların tesirlerine maruz kalan Ja- pon kadınları üzerinde yapılan araş- tırmalardan da faydalanan komisyon şu tavsiyelerde bulunmaktadır: 1 — Her ferdin ne kadar radyasyo- na maruz kaldığını gösteren kayıtlat tutulmalıdır. 2 — X şualrnın tıbbi olarak kulla- nılışı imkân nisbetinde azaltılmalıdır. 3 — Nüfus üretici hücreleri ana rahmine düşmeden 30 yaşına gelene kadar suni olarak 10 röntgenden faz- la radyasyona maruz bırakılmamalı- dır. 4 — U etme hucrelerini miimkiin olduğu kadar az rai maruz bı rakmak için bu 10 rontgenlık limit zaman zaman tekrar tetkık edilmeli ve mumkunse azaltılm. rtler, üretici hucrelerını 80 yaşına varıncaya kadar radyasyon do- zu toplamı olarak 5S0 röntgenden faz- la radyasyona maruz bırakılmalıdır. 30 ilâ 40 yaş arasındaki radyasyon da gene 50 röntgenden fazla olmama- hıdır. 6 — Radyasyon yağışlarını dünya olçusunde takib edebilmek için teknik anlar geliştirilmelidir. — Stratosferdeki radyasyon biri- kıntısmın ölçülmesine devam edilme- li ve bu isin tekniği gelıştırı]melıdır. 8 — Özel bir daire Okyanusa atılan radyoaktif maddeleri kontrol etmeli ve bu işin kayıtlarını tutmalıdır . 9 — Denize ve havaya terkedilecek radyoaktif maddel, emniyet mik- tarları elde mevcut bılgılere göre mil- letlerarası bir teşekkül kurulmak su- retiyle tespit edilmelidir. 10 — Radvoaktif maddelerın denize terkedilmesin d raştırmalar millet- lerin elbirliği ile yapılmalıdır. — Reaktör teknolojisinde kayde- dilecek gelişmelerle tehlikeler azaltı- lıncaya kadar civarı meskun reaktor binalarında bir kaza vul a ya radyoaktif madde erın sızmasını önleyecek tedbirler alınmalıdır. 12 — Temel genetik bilgisi, memeli hayvanlar genetiği, insan ve nüfus genetiği, radyasyonun patolojik tesir- leri, atmosferin ve Okyanusların muh telif bölümlerinin karışm aktif maddelerin konsantrasyonunda denizdeki ve karadaki hayvan ve ne- batların rolu, ınsan ve hayv: İ amaha edıl bılecek radyoaktıvıte mıktarı, radyoaktif ar- tıkların nihai olarak elden çıkarılma- sının jeo ve jeoşimi bakımından görünüşü, atom tesisleri tein bıyolo_ıık bakımdan elvenşlı ,yerlerin seçilmesi için devamlı ve süratli araştırmalar yapılmalıdır. 17