25 Şubat 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER. Örfi idare 7 Mart yaklaşırken Bu — hafta içinde, geçen hafta için- de olduğu gibi İstanbulda Adli- ye binasında garip hadiseler cereyan etti. Kalabalık bir genç grubu orada bütün dünyayı alâkadar eden bir suç tan sanık olarak muhakeme ediliyor, isteyen gelıp duruşmayı takip edi- yor, yabancı gazete ve ajans muh a- bırleı-ı gorduklerını, duydukl zıyor fakat bu muhakemenin safha- ları türk basınında neşredılemıyor- du. Neler olup bittiğini anlamak için ya bizzat gidip duruşmayı takip et- mek, ya da yabancı dil bilip yabancı gazeteleri okumak lazımdı. Zira Ör- fi İdare komutanlığı 6-7 eylül hadi- seleri sanıkları aleyhindeki iddiana- meyi aynen ilân fakat — duruşm: neşrini yasak etmişti. Allahtan kı 7 mart tarihi yaklaşıyordu. ':1 yacak, böylece Örfi İdare kendi ken- dısıııe kalkacaktır. Zaten 7 mart ta- ya 1 mart mbedir. Tatıl bır haftalık dahı olsa tatılden sonraki ilk toplantının 9 m ma günü saat 15 de yapıl- ması gerekecektır Bu bakımdan hü kümetin Örfi İdareyi uzatmak gıbı garip bir , arzusunun bulunup bulun muzakerelerının so- i kara- sedilmese bile ismi itibarile sevimsiz ir rejim olan Örfi İdarenin deva- mına taraftar olanlar pek az sa . Zaten aslına bakılırsa Örfi İdare işini yapmış, şehirde normal hayatı ve sükuneti yerleştırmış, gazeteleri kapatma adetinin ve tevkif hadise- lerinin dışında kütleye fazla eziyet de vermemiştir. Simdi hiç lüzum yok ken bu askeri rejimi devam ettir- İstanbul'dan bir görünüş Normal rejime doğru 7 mart, İstanbulda bile artık var- lığı ile yokluğu hemen hemen ayır- dedilmez hale gelen, fakat bir kılıç gibi asılı bekleyen Örfi İdarenin res- n sona erme tarihiydi. Meclis, hü- kümet tarafından 7 eylül tarihinde martta Meclis toplu halde bulunma- 10 mek Örfi İdare müessesesini büsbü- tün dejenere etmekten başka bir işe yaramayacaktır. Zira Örfi İdare işin başında endişe edildiği gibi muhale- feti susturmak ve parti faaliyetleri" ne son vermek gayesi güdülerek çı- A K İS Bu hafta 37,250 adet basılmıştır. katıldıysa bu niyetleri güdenler ha- yal sukutuna uğramışlardır, Örfi İ- dare komutanı esas itibarile böyle o- yunlara ragbet etm emiş, gazetelerin uzenndekı baskı da D. P. grubunun enerjik hareketleri netıcesınde kendi kendine kalkmıştır. Hatta denilebilir ki meşhur tabırle 'vatan sathı"nda hava İdare devam ederken ferahlıga kavuşmuştur abii bu, doğrudan doğruya Örfi İdarenin sa- yesınde olmamıştır. Ama belki de gazetelerin birer birer kapatılması bardağı taşıran damla yerine geçmiş ve milletten Demokrasiyi kuracağız diye rey alan bir partinin milletve- killeri nihayet harekete geçmişler- dir. Şimdi Örfi İdarenin ikinci bir ga- rip kararı aleni yapılan duruşmaların neşrinin Türkiye dahilinde yasak e- dilmesidir. Gazetecilerin takip ettik- leri, görüp dinledikleri bir duruşma- nın safhalarını gazetelerine yazama- malarındaki faydayı, doğrusu isteni- gibi mahkemeler Türk milleti adına icra-i kaza eder. Eee, o halde duruş- maların bilhassa Türk — milletinden gizli tutulması nedendir 7 Nitekim ilk duruşma akşam Radyo- su o gün olup bitenleri dinleyicileri- ne pek ala büdirmiştir. 7 martta Ör- fi İdare kalkarsa duruşmalar sivil mahkemelere intikal edecek ve o za- man ya gizlilik kararı alınacak, ya da Anayasadaki aleniyet prensibine uyu- larak berraklık iade olunacaktır. İstanbulda duruşmaların 5 marta adar tamamlanması — yolunda bir gayret vardır. Ancak bunun kabil o- lup olmayacağı elbette ki bugünden kestirilemez. Karar Örfi İdarenin kalkmasından önce askeri mahkeme tarafından verildiği takdirde sanık- ların veya ının itirazı Askeri Temyıze yapılacak r ka- rarlar bozulursa duruşmaya sivil yandırmaktadır. Fakat bu mevzuda Ankaradaki kanaat ve hava bir tem- dit yoluna gidilmesi hatasının işlen- meyeceği merkezindedir. Hakikaten iktidar çevreleri dahil hemen bütün siyasi mehafil Örfi İdarenin lüzum- suz hale geldiğinde, işini tamamla- dığında ve şimdi kazai organların çalışmalarının kâfi geleceğinde âde- ta ittifak halindedir. Zaten doğrusu istenilirse Adnan enderesin böyle bir vesile yaratarak bu hâdiselerin yeniden ve enine boyuna hem D.P. grubunda, hem de Meclis umumi he- yetınde görüşülmesini arzu etmeye- i muhakkaktır. Görüşülse bıle Ör- darenın uzatılması lehinde bir ka- rar çıkarmak kolay olmayacaktır. Bu bakımdan —Orgeneral Akno- zun Örfi İdare komutanlığı son gün- lerini yaşamaktadır. AKİS 25 ŞUBAT 1956