29 Ekim 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 15

YE SE azan nukadderatı i mel » Sait KEŞ R Atatürk, meclisin bu ta- fTürkiye : Devletinin ilk lilk nutkunu İribi celsesinde | ei sıfatıyle lü or ve diyordu ki: > uhterem arkadaşlar, Mühüm ve cihanşümul Emlisati fev- “İalâde karşısında muhterem milletimi- hakikisine my. z ve intibahı saltanatı tuğ g la ayete olan Teşkilâtı İeelimeni; Esasiye Kanunumuzun bazı maddelerini levletinin şek tavzili için encümeni mahsus tarafın- nası hakkınd an heyeti celilenize teklif olunan nunun madde le tavzih edi haten münâg tesis ikümeti teşki i, Reisicümlu esuliyetinin amuru Zarüriyg evm mevcj dilmek üren kanun lâyıhasının kabulü münasebetile yeni Türk Devletinin zaten cihanca malüm olan, malüm olması lâzımgelen “mahiyeti, beynelmilel maruf unyanıyle hile a eded. etin mümesj ıkamının dı Bunun icabı tabiisi olmak üzere, bugüne kadar da doğrudan doğruya meclisin riyasetinde bulundurduğunuz arkadaşınıza ifa ettirdiğiniz vazifeyi, Reisicümhur unvanıyle yine aynı arka- daşınıza tevcih ediyorsunuz.,, Mecliste fevkalâde bir ruh hüküm sürüyor. herkes bu tarihi dakikaları vi Atatürkün sözleri sürekli la; EEE bunu — Estağfurullah. hakkınızdır. addeleri taği kad G adam” tim dini, din EN Arkadaşımıza.. Gazi arkadaşı olduğuna df! İvin edilmiş. — Varol, sağol... Avazelerile kesi- zküreyi kane rere heyetiali re müstacele keresini ist si Encümenin ur, Çöaln göstermekle yüksek kadirşinas- iyor ve Atatürk bütün bu takdir ve tebeil Mer arasında nutkuna de iyor — “Bu marie şimdiye kadar hakitımda izhar buyurduğunuz muhab- bet ve samimiyet ve itimadı bir defa tur irimi reis Yunu isbat etmiş oluyorsunuz. Bun- kmış, büyü dolayı heyeti celilenize bütün gatla cumlu Sömimiyeti ruhiyemle arzı teşekkür m ve zarar adiden sonrağ asıf Çınar, Ni a Sabri, Ar e birer nutuk yet esasını E Su hatipler 0 kullanmışlri ün madan no günkü ın kâffesi ci işler ve hali her cümle cumhuriyeti * ılamışlardı. ! de maddı ıpıldıktan ni üttefiken 1* tumburiyet rı arasında 'çildikten tin 10) pi tesidine by wgösterdiği kabiliyet, zer yer& ihbar m. © Efendiler; asırlardanberi Şarkta mağ- “dur ve mazlüm olan milletimiz, Türk milleti hakikatta meftur olduğu hasa“ ilden Mmuarra telâkki ediliyordu. Sön senelerde milletimizin filen istidat, idrâk, kendi hakkında suizanda bulunanların ne kadar gafil ve ne kadar tetkikten rak, zevahirperest insanlar olduğunu pek güzel isbat etti. Milletimiz, haiz olduğu evsaf ve liyakati hükümetinin yeni ismile, ciha medeniyetine daha e sühulelle izha- Fi muvaffak olacaktı Türkiye Gibiydi cihanda işgal ei lâyık olduğunu eserile Arkadaşlar; bu müessesei âliyeyi ücüda getiren Türk milletinin son “dört sene zarfında ihraz ettiği zafer, bundan sonra da birkaç misli olmak ere tecelliyatını ge Aelzleri, mazhar oldu; bu “niyet ve itimada kesbi İlyakat ik Dahiliye Vekilimiz ve C. H. P. Genel Sekreteri Şükrü KAYA için pek mühim gördüğüm bir nokta- daki ihtiyacımı arzetmek mecburiye- tindeyim. O ihtiyaç heyeti âliyenizin şahsım hakkındaki teveccüh ve itima- dının ve müzaharetinin devamıdır. Ancak bu sayede ve Allahın ina- yetile şahsıma tevcih buyurduğunuz ve buyuracağiniz vezaifi hüsnü ifaya muvaffak olabileceğimi ümit ederim. Daima muhterem arkadaşlarımın el- lerine çok samimi ve sıkı bir surette yapışarak onların şahıslarından kendi- mi bir an bile müstağni görmiyerek galışatağın. Milletin teveccühünü dai- noktai istinat ederek hep beraber ileri alimsiz Türkiye Cumhuriyeti, mesut, varfak ve muzaffer olacaktır.,, Meclisin tavanı alkış tufanları : — Yaşasın Cumhuriyet.. mu- Nafia Vekilimiz Ali ÇETİNKAYA — aşYan!sbüyük Gazi.. avazelerile sarsılıyor,Şmeclis "müzakerelerinin ne- ticesini bekliyen halk, meclisten çıkan Türkiyenin ilk Reisicumhurunu alkış- lıyor ve selâmlıyordu. Cumhuriyetin ilânı ile beraber ka- bine buhranı da zail olmuş, Atatürk, cumhuriyetin ilk kabinesini teşkil et- mek şerefini General İsmet İnönüne vermişti. N i Gece saat 21,30 du. İsmet İnönü bütün gece çalışarak cumhuriyetin ilk kabinesini teşkil etti ve 30 ilkteşrin 1923 günü cumhuriyetin ilk kabinesinin listesini Reisicumhura takdim etti. gün Hakimiyet Milliye gazetesi akşama doğru neşrettiği bir ilâvede bu listeyi şöyle gösteriyordu : — “Bu sabah Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin, ye- ni kanuna tevfikan Başvekâlete İsmet Paşa Hazretlerini intihap eylediklerini İsmet Paşa Hazretleri daha arkadaşlarını intihap için çalışmıya başlamış ve bu sabah yeni kanuna tevfikan Heyeti Vekileyi tamamen teşkil etmiştir. Öğleden sonra saat ikide toplanan Halk Fırkası içtima ve müzakerede bulunmuş, ve müteakiben Büyük Millet Meclisi içtima ederek Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri tarafından Heyeti Vekile âzaları mec- lise arzedilmiş ve derhal beyanı itimat olunmuştur.,, Cumhuriyetin ilk kabinesi sekilde teşekkül etmişti : Başvekil ve Hariciye Vekili : Ma- latya mebusu İsmet Paşa, Şeriye Ve- kili : Saruhan mebusu Mustafa Fevzi efendi, Erkânıharbiyei Umumiye Veki- li: İstanbul mebusu Fevzi Paşa, Dahi- liye Vekili ; Kütahya mebusu Ferit bey, Maliye Vekili: Gümüşhane me- busu Hasan Fehmi bey, Müdafaai Mil- liye Vekili : Karesi Paşa, İktisat Vekili : Hasan bey, Adliye Vekili: busu Seyit bey, Maarif Vekili; Adana mebusu Safa bey, Nafia Vekili: Trab- zon mebusu Muhtar bey, Sihhiye ve de şu Muaveneti İçtimaiye Vekili: İstanbul mebusu Refik bey, İ İskân ve Mübadele Vekili » İzmir mebusu Necati bey. Hakimiyeti Milliye Ankarada, bir gün evvel tesis edilen Cumhuriyet hükümetinin ilk kabine listesini rettiği esnada da İstabulda Cumhuriyet resmen yeni ilân ediliyor, vilâyet konağı önünde merasim yapı- lıyor, toplar atılıyor ve herkes Alta- türkün bugün tahakkuk etmiş olan tarihi müjdesini büyük bir inanla ve imanla tekrar ediyord “Türkiye Cumhuriyeti, mesut, mu- zaffer ve muvaffak olacaktır.,