15 Ocak 1937 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 28

7 Z. rdalıdır. kulla- EN .,danset- Pariste p ismini artöneri hakkın- 'ceraları rışındır- rkekleri dar es- İnsanlar Ne Zamandanberi ve Ne İçin Yüzük Nk bir süs müdür ? Zihninizi fazla yormadan cevap ve- rir yi bu suale belki, tereddüt etmeden: lersiniz. Faka bir parça düşünürseniz, kendi kendinize, siz de bu cevabı doğru bul- mazsınız, Çünkü, eğer yüzük bir süsse, süsten en çok kaçan, hatta süs düşmanı olan hacıların, hocaların, papazların o yaşını başını almış ihtiyarların parmağında ne işi var Bir başka delil isterseniz, merak et- meyin, onu da bulabiliriz: Meselâ: Afri- ka Amerikanın vahşi mıntıkalarına ilk defa giren medeni insanlar, ora hal- kinin üstünde! Gerdanlık, Bilezik, Küpe gibi her türlü süsleri bulmuşlardır da, e tesadüf edememişlerdir. Homâre salli Yunanlılar da ni e izlerdi. emek ki Yüzük bir si değildir Sualinizi ie gibi oluyoru — O hal edir Bir kelime ile cevap vermek lâzimge- lirse; ilk yüzük bir mübürdü diyebiliriz. Ancal M4 şuracıkta hemen işaret edeyim ki, eskiden de her mühür mutlaka bir Yüzü i ki 2 İrini kullanırlardı ama, onu armaklar taşımazlardı. Evet gi er ia mutlaka Yüzük de- Fakat her yüzük mutlaka bir mü- nl tabii bulmak icap eder. İnsanlar, medeni ee başla- yınca, hüviyetlerini isbat ve her türlü taahhütlerini, senelerin ik eden vesikalara mühürleri k zaruretini ekinler ve bi mühürleri koybolmak- , baş mez eline Li er koru- ik için daim: raberle- ee taşımak etkiye ml geçirmekten başka çare bulamamışlardır e mademki mühür, sahibinin bhüvi- yetini, sözünü, taahhüdünü, vadini ispat nesnedir, o halde biraz da ki aliyor Fira rumu kendine yardımcı seç- diği ME Gl ei ilk hediye mü- hürlü bir yüzü üyük emi ölürken, yerine geçe- olan. Perdicas'a kendi yüzüğünü ver- mişti, Yavaş yavaş, bu yüzükler başka bir vazife > e m ge başladılar Mad ekli mühür birşeyin isbalı için lnriliys O halde şıklı sadakât ve bağlılık için de bundan münasip ne olabilirdi. Böyle, Hik birleştirecek olan insanlar biribirlerine yüzüklerini vermeğe başladılar. Yüzüğü vermek kendini kim de- mekti. Nişan yüzükleri, a böyle doğdu. Ö zamanki nişan yüzüklerinde şiirler, yeminler yazılı idi. ie larını ise mes'- ut EN işaret için ev ve kala resimleri mahıküktü. Kullanıyorlar ? Ortaçağdaki nişan eğimi en çok kullanılan şu iki'cümle (Kalbin benim olsa, istemem). Ölüm bana nasil sadıksa, sana öyle sadık kalacağı Yüzük, sade insanlar arasında değil, milletler, hükümetler arasında da birleş- me, anlaşma vasıtası idi. Bismark'la Jules Favre meşhur mua- hedeyi imzalamak için karşı karşıya geç- tikleri zaman, Fransız müralihasının mü- hürünü yn e adığı farkedilmiş, ve Bismark: (O > de, demişti, lütlen yüzü- günüzü basınız). Ve ne garip tecellidir ki Jules Favre' in Fransa a meşum sayılan © muahe- dare basdığı parmağındaki bu yüzük, Fransa üzerindeki haklarını istirdat mak- sadiyle açdığı ski davada vekâlet etmesine mükâfatan, on eli tara- fından kendisine hediye e edilmi İslâm tarihine göz gez: ediimenz, a da yüzüğü mühür olarak bulur (Hatemi Nebevij)den, Hr ike abdest alırken kuyuya ürdüğü yüzü- ve daha sonralara ln Osmanlı tarihinde de güzel bir yüzük hikâyesi e Fatih Sultan Mehmet eline geçirdiği i mühürlü b ta bir Hözke birşey Se- n bu taşı e ve ae fakat vi bir i- cağı gibi, taşı yonttuktan, vamiilediklen sonra Padişaha iade erp e bula Sadrazam Hasa 'aşaya yollamıştı. bu nadide vak - binbir gaile arasında. çoktan unuttu arzet- tiği Fatih'e ek bir fiatla satabilmek kaygusile gösterince - aldığı cevap da şu olmuştu : — Bu, benim Aslan"Ebeydeki büyük taşımdır! O ânda, koca Sadrazamın ne hale geldiğini tasavvur edebilirsiniz. ur ey meşhur yü: zükleri unutulmuş değil Meselâ Şair Baki kiymet yüzüğüne şunları hâk ettirmişti : Gi cihan deru vefa nist, i heme ost cümle Ve si garip De tesadüf eseridir ki ; Baki öldüğü yüzüğüne (odikkat edenler; ebcet hesabile son satırın onun öldüğü tarihe düşdüğünü hayretle görmüşlerdir. İzzet iş yüzüğünde de; Yafet namım zi Mehmet İzzet Ve Merada pasanınkinde : Hemnam Mehmed şüde Memduh yazılı idi. 27 Mev i şeyhlerinin maruflarından olan Derviş Ali yüzüğünde de; Vakıfı Sırrı mesnevi, Derviş Ali el mevlevi, yan bu yazıda olduğu gibi, ei çok üre bilgi hazinesinden çimlendi- gimiz üstat Turhan Tanın e ha: tırlıyorum. etdim eski ve asıl ismine bu yüzükte doğum tarihi olan şöyle yazılmıştı. «Hazırt sadrı sürur ola Mehmet işim vâlide memur kıy- metli tarihei, evrakı bu mühürle mühür. N lerd k (1302) Elbette tahmin ederseniz bunca yazıyı taşıyan bu mühür de pek ufak tefek bir- şey değildir. Ve bu koskoca mühüre gözleri sap- lanan müsteşar bir gün takılmak istemişti: — Samih Bey, mühürünüz maşaallah bir dayı büyücek.. Üstad da, o ânda masa Üzerinde düran evrakt tali merhum Sadrazam Tevfik Paşa- nın kallâyi mühürünü işaretler a a ei SA Me zn al hürlerin hakikaten itina ile işlenmiş, hatta sanat eseri denebilecek kıymette, fakat ekseriya büyücek kıtada olduğunu bilir- siniz. Simdi, bana sorarsanız, vakıa yüzük mühürden ğmuş ve uzun yüzyüllar şey değildir. Hele bazıları bir servet ağır- lığında ne hoş, ne oimrendirici süs... arısı; dosların parma- ğma...