15 Temmuz 1936 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 12

Yazan: HABİL ADEM PELİSTER * İogiliz aşkı, başladı. todu yaratmıştı. Kilise dünyaya yeni bir gö- rüşle Bacon, tecrübi me ve medresenin iskolastik felsefesini yıktı. İnsan, zihin» Baconun den bayata geçti. insanı, hakikatin pe bien anlıyordu. büny b İnsanın his irtakım zihin icidelelerile teşekkül etmiyordu. Hayatın hadiseleri, müthiş bir fikir Bu felsefe, veni ii görüş ve anlayıştı. Tabiidir ki, LE da kendisini gösterecekti Shakspeare, Bacon bünyesini teşkil ediyordu. felsefesi içinde yaşamak iddiasile ortaya atıldı. Meşhur ruhiyatcı Hoffding, bu İngiliz dâhisinin bayat hakkındaki «Humeur» zarifane is- tihzasının en derinlerine nüfuz etmiş- tir, e aşkının bu beşeri şahsiyeti, “facia ile muthike,nin müşterek ii yaşatmıştı. ca, bizi idare eden hayati kuvei- lerden âyrılır ayrılmaz, sevgi dediğimiz bir kuvvetin taşkınlığı karşısında, âciz olduğumuzu anlamakla başlar. Aşkın, ik e veren büyüklü. günü anlıyoruz. Kendimizi, Fakat, san, ne yapsın ki, fanidir. Ders nihayetsiz ondan bü- yük görüyoruz. bu azameti an» layan in hal, bu zevkimizi bir ıstırap takibetme- ğe başlar. Öyle bir ıstırap ki, aşka kars $ı içimizdeki sempatiyi yaşatmak istedik ce, yukarıdan gelen büyüklük karşısın» da âciz kaldığımızı anlıyoruz. Aşkımızı, yaşatamamk, ebedileştirememek ihtiras sile öne atılıyoruz. Hayatın bu sirrile yüzyüze gelince, hem aşkın sermestli- ğine kendimizi kaptırıyoruz, hem de ıstırabımızın korkusunu bir ya kıyoruz. Ebülbevl O istihzasile o aşka bakıyoruz. Bu bakış, kâinatın büyük. Çünki, kâir pat, kendi büyüklüğünü anlamaz. Aşk da öyledir. İnsan, aşkın büyüklüğünü anlar. İnsanın bu bakışında istihza ile lüğünden daha büyüktür. karışık bir ulviyet vardır | İngiliz aşkı, bu «Humeur»dür, Türk kızları! Bu aşkı, Milton, Bayron, Shley gibi İngiliz şairlerinde de görüyoruz. Ber nard Shaw kupuler tip: lerini göstermekten çekinmedi. Kipling Rudyar, bu beşer hasretini söyleye söy" leye çöktü. İngilizler, bu İngiliz aşkının mâna bu aşkın en sını derinden derine anlamışlar, ve bir İngiliz hayatı, bir Humeur'dan başka li gimezen bu aşka bir “nizam ve miş, aşka day yanan ez. amini met ailesi, ebedi aşkı aramak zahmet