1 Eylül 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 33
'Teknik : Milli mahrukat meselesi. Dv. Kömür ve Linyit. M. Şevki. Kömür ve linyitler: 1 — Umumiyetle teshin ve ocak mahruku olarak, $? — Buhar makinaları va buhar tülrbinleri mahruku olarak, 8 — Mayi motür mahruku olatak Yetkik edilebilirler. Bu üç türlü kullanma yerinin her üçü de memleketlmiz iktsadiyatı için hayati ehemmiyeti haiz ve her ücü de birbirini itmum eder mahiyettedir. Meselâ kömürden mayi motör mahruku istihsali, kömürün kok halinde memlekette İstihlâk dereceşile alâkadar olduğu gibi buhur mukinelerinde ve enerjli santrallerinde fazla miktarda istlihlâki kömürün daba Tfarla yayılmasını mucip olacaktır. Bunlardan başka köümür meselesi ayrıca demir istibsalâlı, mevaddı inli- lâkiye ve gaz sanayil doölayısile bir milli müdafaa işi; sun'i gübre istih- sali dolayısile bir ziraat İşi de olduğundan bunların da sırasile tetkiki icap cüever. Taş kömürü ve linlit membalarımız: Kömür işinde kat'i kararlara varabilmek için evvelâ membalarımızı mev- kileri, cinsleri ve zenginlikleri Itibarile gözden geçirelim: Maden kömürü menbar mevzuun bahsolunca Türkiyemizde pek tabli n- larak akla evvelâ Zonguldak - Ereğli kâmür hayvzası, bundan £onra da memleketimizin hemen her yerinde tesadüf edilebilen 1init madenleri gelir. Karadeniz kömür hayzası! Karadeniz veya Ereğli - Zonguldak kömür havzusı Ereğlinin şurkındaki Köse ağzından başlıyarak Kozlüu - Zonguldak - Amasrayı ihtiva etmek üzere Söğül üzerinde biten takriben 200 kilometre uzunluğunda bir saha- yı ihtiva etmekledir. Bu şeridin enliliği şimdiki malümata naaran 2-450 kilometre arasında değişmektedir. Maamafih uzun iskandillera ve paraya ihtivaç gösteren bu vüsat tayini keyfiveti şimadive kadar bir sistem dahi- linde tatbik edilmiş olmadığı için saha vüsutinin bundan Üünha Tasla ol- Mmüası ihtimali de yardır. Havzanım vüsati gihi damarlarm kalınlığı, Istikametleri, tulleri hulüsu tekmil hayzanın İhliya etliği kömür miktarı du kat'i olarak tesbit edile- memistir. Mütehassıslarınca yapılan tahminlere nazaran maden serveti kilometre murabbama 20-50 milyon ton arasında değişmekte ve havzu- nin Mmecmu serveli ise 1-5 milvar ton olarak talımin olunmaktadır. 3 33
