30 Eylül 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 14
dematını anduan bu hadiseler silsilesini gören Ruslar el ele vermişler, ateşi körüklüyorlardı. Rusya Balkanlarda serbest kalmak için ne yapmak müm- künse yapmış, zamanda kendi- sire yar ve yaver olmuştu. Türkleri muhtelif vesilelerle hupalayan Rusya Balkanlarda barut fıçısını ateşlemeğe başladı; Türklerin 1829 senelerinde uğ- radıklar. bu felaketin alâkaları (18) inci asın evvellerine kadar uzanı:; «ct kim 1877 felaketi de bu Jeci Türk - Rus piyesinin devamından başka bir şey de- gildir. Hadisat muzlim, dağısık ve gürültülü yollardan geçerek bu müthiş harbe kanlı sahneler yaratıyordu, o Varna civarında münhezim olen Ruslar kendi- lerini çabuk toplamağa uvaf- fak olarak bu şehiri de aldılar. Sefil, zavallı muhacirin katıle- leri telef ola ola Tirakyaya, İs- tanbula ge'meğe başladılar. Sadrazam (Selim Mehmet Paşayı Şumnudaki İzzet Meh- met P . istihlaf etmiş ve ordu- nun omüzayakası, yorgunluğu Ruş donanmaları Kara ve Ak denizde keyfimayeşa dolaşıyor- lar ve boğazları kapayarak İstanbulu kahıtla tehdide uğra şıyorlardı. İzzet Mehmet Paşada azil olunarak Reşit Mehmet Pr, sadarete getirildi; bu zat Pravadide galip gelmişken (Kö- lefçe)de mağlup oldu ve bunun neticesi Edirne yolları açılarak Ruslar ( 22 Agustos 1829) da Edirmeye girdiler; Vali Salih Rus orduları baş kumandanı (Mareşal Kont Dibiç Sabalkans- kiğ) Edirnede ( Sarayı Cedit- karşısında o da şaşırmış kalmıştı. Vec hi Pş. şaşkın bir halde çekildi. Amire ) de ( Kumkasrı ) nı işgal etti; erkânı harbiyeside mezkür kasra civar ( ostancı Başı Ksrıl) pa yerleştiler (1| Bu Rus işgali Bulgaristan ve Edirne vilayelinde i Türk- lere pek feci günler yaşatmış- tır. Harbin durmasils işs z kalan Rus efradı Türklerden sonra Bulgarlata da savlet etm ge ve ker türlü teca üzata başlamış- lasdır Bu hus sta hirisiiyanlık ve bilba sa yapmacık bir islav- lık gay etile Bul. gar tarihçileri f sus uskta is İsr de bu fena gün- ler yaşayan bir Rus rabibinn tetkiki muvaf fak olduğu hatı- atında bir hay- li feci vakslar- dan bahset - tit n sonrajTürk memur ve askerlerine melek gibi insanlar) demiştir. aziz, Rusların bu işgalleri esna- sında i i âmil Rus ordusunu da, Edirne ve cıvarları ehalisini - de pek ziyade muslarip ve nufusça da tahrip eylemiştidir. (unlar da kar ve lekeli tifodur. (d5) bine balıy olmuştur. (ltinerer Rus ordusunun telefatı (1 ÇEdirnede sarayı Cedit Amire) Edirnede inşa olunan sarayların inşa yerleri, isim ve resimleri ve ecnebi bila istisna tarihlerile, hakkında yerli bütün müellifler ve terihçiler yanlış maldmat almışlardır. Edir, enin (764 H. 186 M.jde zaptından snra 1 kilometre şaikı şimalisinde yapılmasına (76Z İL) ve (TO A Jd rne Askeri - İdaresi arsasına şehrin bir sarayın | tarihinde başlanmış pi bitmişti Mülga E bu sarayın saraya hitamında (Sarayı Cedit de diler, HAYAT, I4. dö Loriyan - 1861. Sahife 434): fakat lekelitifo Edirnede ahaliye de geçerek (23) bini mütecaviz ( Doktor Edirneli Binbaşı müteveffa Minas E. ha- tırat ) telafat olmuştur. Bu ta- rihte Edirnedeki (8) bin Fr- meniden (5300) kişi lekeliden ilef olmıştır. Edirnede (Fırın- lir Sırtı ) devilen yere açılan büyük çukurlsra e-setler atıl mış olup dine, cinse bakılma- mışlır. Bursye civar bir tepede Bir kasır lekeliden Ruslar ı ölen büyük rütbeli mahsus bir mezarlık yapılmıştı: yakın vakitlere ka- dar duran taşları şimdi kalmadı. Yağan kar şehir sokakla- rında bir buçuk arşın yükselmiş, bahçelerd ki meyva ağçları ke- silmiş ve herkes oturduğu evin bir iki odasını bırakıp diğerle- rini yıkıp yakmışlardır, Ikinci Ylurat saray âlemlerinden yizak ve münzeviyane yaşamak İçin 835 H, ) de Saray içi mesiresi) sahilinde bir kasır “Tunca * ya tırmış ve (802 Hi dede bu me kiye bir büyük saray başlatmak üzre her taratan mermerler getirilmesini emretmişti. Bu işe (855 H.) de başlanmış ve işler tenel katlarında iken Murat öldüğünden (854 ) da oğlu Fatih bitirmiştir. Bu saraya (Sarayı Cedit yapılmıştır. bu Amire) ismi verilerek birinciye (Sarayı Ağkö, denildi. Bu sirayın binasi (8 ———
