1 Ağustos 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 70

Yeni nesil atom reaktörleri için yeni bir bilgisayar sistemi. 1988'de sonsuz sayı kolonları yerine eğri diyağgramları kullanılmaya başlanacak. Resimdeki renkli eğriler, ne zaman istenen reaktör verimine ulaşıldığını gösteriyor. Resimli gösterimler sayesinde, yönetim çubuklarının konumları daha rahat denetlenebiliyor ve yönetilebiliyor. Simgeler, çekirdeğe su ya da bor verilmesi gerektiği sinyalini veriyor. Yönetim Çubuklarının o andaki durumlarını gösteren grafiksel bilgisayar resmi: Bu çubuklar, yakıt çubuklarının arasına ne kadar çoök sokulursa, verim o kadar engelenmiş olur. Gründremmingen gibi 1300 reaktörün (Grundremmingen'de Megawadait sınıfındar bir nükleer iki buhar reaktörü blokunda 2x 1300 Megawatt elektrik enerjisi üretiliyor) denetiminde, personel tarafından yaklaşık 2200 tek bileş- kenin gözlenmesi gerekiyor. Re- aktörden yaklaşık 2500 farklı öl- çüm alınıyor ve yaklaşık 1200 de- netim ampulü değerlendiriliyor. Gruündremmingen'deki kade- me personeli, bunları klasik ben- zeşik göstergelerin, alarm sinyal- leri ve son zamanlarda eklenen monitörlerin yer aldığı metrelerce uzunlukta panolarda izliyorlar. Te- sisin haldeki durumunu gösteren uyarılar, bu yolla çok daha rahat denetlenebilecek şekilde görün- tülenebiliyor. Arıza durumlarında şimdiye dek en yararlı yardımcı, işletim el kitabı oldu. Kitapta, eki- bin yükünü hafifletmek için, gü- venlik değişkenleri olarak adlan- dırılan ve arızalarda denetlenme- si gereken az sayıda bilgi veril- mekte. Tabii ki bu, her durumda yardımcı olamıyor. Bilgisayarlar Bilgi Akışını Oluşturmaya Yardım Ediyorlar Başlangıçta önemsiz sayılabile- cek bir durumun tehlikeli bir ka- zaya dönüşmesinin engellenme- si için, öncelikle o aksaklığın ne- deninin belirlenmesi gerekiyor. Bu da yalnızca önceden belirlenmiş güvenlik değişkenlerinin gözden geçirilmesiyle olmuyor. Bir arıza analizinde neler yapılacağı aşa- ğıdaki örnekte açıklanıyor: Reaktörün acilen kapatılmasını gerektiren durumlarda, birkaç dakika içinde, süreç hesaplayıcı- lar tarafından algılanan 3000'- den fazla uyarı, denetim odasına gelir. Grundremmingen'deki tek- nisyenler, arıza durumları analizi için bilgilendirilmiş bilgisayar programlarını uzman sistemler gi- bi kullanmanın, pek yardımcı ola- bildiği inancında değiller. Arıza nedenini bulabilmek için, arıza- nın ve gerekli önlemlerin daha önceden bilgisayarda depolan- mış olması gerekiyor. Amatör biri olarak nükleer reak- törün ana denetim odasına girdi- ğinizde, görüntülenmmekte olan sayısız bilgi size anlaşılmaz gele- bilir. Fakat uzmanlar da, denetim odalarına bugünkü bilgi akışının —.. CO C)L Y OCCOCVEC aa 70