1 Ağustos 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 24

CP/M-80 Genel olarak işletim sistemlerinden sözettik. Commodore &4'ün Kernal'ını anlattık. Şimdi sırcı geldi işletim sistem- leri dünyasının en ünlü iki isminden bi- rine, Bu iki ünlü isim MS5-DOS ve CP/M MS-DOS İMB PC'nin ve onunla uyar- li olan makinelerin, dolayısıyla Com- modore PC'nin de işletim sistemi. CP/M-80 ise Commodore 128'in göz- bebeği. Biz, bu sohbetimizde yalnız- ca 128 kullanıcılarının değil, genel olarak bilgisayar dünyasını takip et- mek isteyen herkesin merak ettiği CP/M'in bu versiyonunu anlatacağız. C-128 Commodore'un pek o kadar yeni sayılmasa da, en son ürünlerin- den biri. En ilginç özelliklerinden biri de, farklı bir makine olmasına karşın C-ö4'ü de içermesi, Cd4'ün en çok satan ev bilgisayarı olması ve kaynak bolluğu gözönünde bulundurularak, C-128 tasarlanırken, kendisine isten- diği zaman aynen bir C-64 gibi çalı- şabilmesi ve dolayısıyla onun bütün programlarını kullanabilmesi olanağı da tanınmış. Ayrıca C-128'in kendine cıiî bir Basic ve monitör programı da Şımdı gelelim C-128'in en ilginç özelliği olan CP/M moduna: CP/M Nedir? 0c0ü Seyfettin ÇANKAYA Mikro-bilgisayarların standart bir işle- tim sistemine kavuşması ve bu süye- de yazılan programların çeşitli maki- nelerde çalışmasını sağlamak ama- cıyla tasarlanmış. Bu sayıda yeralan diğer işletim sis- temi yazılarını okursanız, standartlaş- tırılmış bir işletim sisteminin önemini kavrarsınız. CP/M-80 işletim sistemi Digital Rese- arch İnc. tarafından geliştirilmiş. bir- çok marka tarafından uygulanmış, bu sayede de kapsamlı bir program ki- taplığı edinmiştir. CP/M-80'deki 80, işletim sisteminin 8080 ya da Z-80 mikro-işlemcisi için ta- sarlandığına işaret ediyor. Peki C- 128'deki mikro-işlemci hangisi? 8080'in de gelişmiş özelliklerine sahip bir Z-80, Gelecek yazılarda CP/M-80 kullanıla- rak 7-80'in assembler programlama- sına ilişkin örnekler verilerek, Z-80 ay- rıntılı olarak tanıtılacak. CP/M-80 Neler Sağlar? CPİM “Control Program for Micro- computer”, yani mikro-bilgisayarlar için kontrol programı, kelimelerinin baş harflerinden oluşmuş bir akronim 24 Bugün artık bir bilgisayar daha ta- sarlanmadan, programları hazır olu- yor. Bu yüzden C-128 daha dünya yü- zünü görmeden programları onu bek- liyordu. Çünkü CP/M-80 işletim siste- miyle çalışan diğer makinelerin bütün do00d000d00D; programları ya hiç sorun çıkarmadan ya da çok küçük bazı uyarlamalarla C-128'de çalışabilecek hale gelmek- tedir. Bu yüzden eğer bir C-128'iniz varsa, siz de Fortran, Cobol ve Basic (CP/M) programları yazabilirsiniz. Çünkü bütün bu dillerin CP/M-80 altın- dan çalışabilecek derleyicileri mev- cut. (Ayrıntılı bilgi için Teleteknik'e baş- vurabilirsiniz.) CP/M Nerede Çalışır? CP/M'in herhangi bir bilgisayarda çalışabilmesi için, öncelikle bilgisaya- rın bellek haritasının uygun olması ge- rekir. Ayrıca disk işletim sistemi, moni- tör ve klavye de (yani, kısaca giriş/çı- kış birimleri) de uygun olmalıdır. Burada önemli bir sorun disket ka- yıt formatlarının farklı işletim sistemle- rinde farklı olmalarından kaynaklan- maktadır. CPİM modunda normal olarak MFM (Modified Fregueney Mo- dulation) kullanılır. Oysa gerek C-â4 gerekse C-128'in (daha doğrusu ge- rek 1541 gerekse 1571 disket sürücü- sünün) kullandığı işletim sistemi GÖR (Group Code Recording) kullanır (bkz. kutu). Ancak C-128'le birlikte kullanı- lan 15741 disket sürücüsü, C-128/VM mo- duna geçtiğinde, MFM kullanmaya başlar. Ancak 1541 sadece GÖER kul- lanabildiğinden, C-128'le 1541 kulla- nıyorsa, CPİM modunda karışıklıklar çıkacaktır. CP/M modunun formatlama tarzla- n da farklıdır. Doğal olarak formatla- ri uyuşmaycın iki bilgisayar arasında disketle program tranfseri olamaz? Peki bu durumda ne yapılabilir? Dağ yürümezse abdal yürür, misali iki bil- gisayar arasında doğrudan bir iletişim kurmak gerekir. Bunun için hemen he- men tüm CP/M bilgisayarlarında (ve C-128'de) bulunan RS-232 iletişim por- tu kullanılabilir. Bu yolla bir bellekten diğer belleğe bilgi iletimi doğrudan hatla sağlanmış olur. Önümüzdeki sayılarda CP/M-80 ve özellikle de Z-80 mikro-işlemcisi ile il- gili özellikleri tanıtmaya devam ede- ceğiz. O