leri üretme-) denetleyici entegrelerine yüklemek eğilimindedirler. Şimdi ise piyasada yaygın olarak kullanılan CRT denetleyici (controller) tümleşik devrelerine çok kısa bir göz atalım. 1) DP 8350 (National Semiconduc- tor firması tarafından üretilir) Genelde alfanumerik veri uçların- da kullanım için uygundur. Ekran bel- leğini, adresler senkron darbelerini üretir. Nokta zamanlamasını sağlar, tarama sinyallerini senkronize eder. Cursor ve scroll desteği sağlar. Işıklı kalem için provizyonu yoktur. 2) 8275 CRTC (İntel firması tara- fından üretilir.) Alfanumerik termi- nallerde kullanıma uygundur. Çip içe- risinde ekran belleği adresleme lojiği seroll lojiği ve nokta zamanlaması yoktur. Buna karşılık senkron işaret- lerini, satır tarama sayıcı işaretlerini bellek erişim önceliği çözümlemesini yapar. Işıklı kalemi de destekler. İçin- de iki adet 80 karakterlik tampon bel- lek vardır. 3) 6845 CRT denetleyicisi (Motoro- la firması tarafından üretilir.) Genel- de alfanumerik veri terminalleri için kullanılır. Programlanabilir bir çevre birim tümleşik devresidir. Ekran bel- leğini adresler. Scroll lojiği vardır. Senkron işaretlerini üretir. Tarama sa- tırı sayaçları vardır. Işıklı kalemi des- tekler. Buna karşılık ekran karartma . (blanking) lojiği, bellek erişiminde ön- celik çözümlemesi ve nokta zamanla- ma lojiği yoktur. Geçmeli ve geçme- siz taramayı destekleyebilir. İçinde tampon yoktur. 4) 6545 CRT denetleyicisi (Rockwell ve Synertek firmaları tarafından üre- tilir.) 6845'in hemen hemen aynısıdır. Yalnız ona ek olarak karartma (blan- king) lojiği, bellek öncelik çözümle- mesi lojiği eklenmiştir. 5) 5. Eleman olarak Commodore'- un 6569 VIC'ini inceleyeceğiz. Tüm- leşik devre Commodore'un sahibi ol- duğu MOS Technologies firması ta- rafından üretiliyor ve sadece C-64'te kullanılıyor. Tümleşik devrenin dizay- nı bir anlamda C-64'ün felsefesini yansıtıyor. C-64'ün tasarımında çok amaçlı olması gözetilmiş. Sözcük iş- lemeden veri tabanına, Basic dilinde yazılmış programlardan makine dilin- de yazılmış oyun programlarına kadar çok çeşitli uygulamaları desteklemesi düşünülen C-64'ün, içerisindeki dona- nımın da bunu uygun olması gereki- yor. Buna ek olarak sistem çalışma- sına yardımcı olması da istenen şey- REGİSTER MAP ler arasında. 6569 VIC'in iki temel gö- revi var: 1) Bellek tazeleme ve bellek erişim işaretlerini üretme, 2) CRT denetleyici işlevlerini yürüt- me, 1) C-64'ün içerisindeki RAM yon- gaları dinamik RAM sınıfı yongalar- dır. Bu tür bellekler birkaç milisani- yede bir tazeleme gerektirirler ve ta- zelenmezlerse 3 ila 3.5 milisaniye son- ra silinirler. Bu tip RAM yongaları- nın çoğullamalı adres kullanmaları (multiplexed address bus) nedeniyle adresin yüksek ve alçak anlamlı byte'- larını yongaya tek tek vermek (6 adet 2'ye | çoklayıcı kullanarak) ve bu ara- da gerekli zamanlarda da yongayı uyarmak gerekmektedir. C-64'te kul- lanılan RAM yongaları 64Kx1 bitlik- tir ve cihaz içinde bu yongalardan 8 adet vardır. & bitlik bir byte'ın her bir bit'i de böylece ayrı bir yongada sak- lanmış olur. Bahsettiğimiz RAM yon- galarının iç organizasyonunda ise bit- lerin saklandığı bellek hücreleri bir matris biçiminde gruplanmışlardır. Gerekli satır adreslerini zamanında üretmek VİC'in işidir. VİIC, tazeleme işini mikroişlemcinin belleği kullan- madığı anlarda yaptığı için, sistem ça- ADDRESS DB7 — DB& DB4 — DB3 DB2 — DBİ DBO DESCRİPTİON 00 ($00) MOX7 MOX& MOX5 MOX4A MOX3 MOX2 MOXT MOXO MOB O X-position 01 ($01) MOY7 MÜY& MÜY5 MOÜY4 MOY3. MOY2 MOYİ MOYO — MOB O Y-positlon 02 ($02) MIX7 MİX& MİX5 MİX4 MİX3 MİX2 MİXİ MİXO MOB 1 X-position 03 ($03) MIY7 MİY6 MİY5 MİYA MİY3 MİY2 MİYİ MİYO MOB 1 Y-position 04 ($04) M2X7 M2X6 M2X5 M2X4 M2X3 M2X2 M2X1 M2X0 — MOB 2 X-positlon 05 - ($05) M2Y7 M2Y6 M2Y5 M2Y4 M2Y3 M2Y2 M2Yİ M2YO — MOB 2 Y-position 06 ($06) M3X7 M3X6 M3X5 M3X4 M3X3 M3X2 M3X1 M3X0 — MOB 3 X-position 07 ($07) M3Y7 M3Y6 M3Y5 M3Y4 M3Y3 M3yY2 M3Yİ M3YO MOB 3 Y-position 08 ($08) MAX7 MA4X6 MA4X5 MAXA M4X3 M4X2 MA4Xİ M4XO — MOB 4 X-position 09 ($09) MAY7 MA4Y6 MAY5 MAYA M4AY3 M4Y2 MAYI M4YO MOB 4 Y-position 10 ($0A) M5X7 M5X6 M5X5 M5X4 M5X3 M5X2 M5Xİ M5XO MOB 5 X-position 11 ($0B) M5Y7 M5Y6 M5Y5 M5Y4 M5Y3 M5Y2” M5Yİ M5YO — MOB 5 Y-position 12 ($0C) M&X7 MâX6 M6X5 MöX4 MöX3 MöX2 MöX1 MöXÜ — MOB &ö X-position 13 ($0D) M&Y7 M6Y6 MöY5 MöY4A MöY3 MöY2 M&Yİ MöYO — MOB 6 Y-position 14 ($0E) M7X7 M7X& M7X5 M7X4 M7X3 M7X2 M7Xİ M7XO — MOB 7 X-position 15 - ($0F) M7Y7 MZ7Y6 MZ7Y5 M7Y4 M7Y3 M7Y2 MZ7Yİ MöYO — MOB 7 Y-position 16 ($10) M7X8 MöX8 M5xX8 M4X8 M3X8 M2X8 MİX8 MÜX8 MSB of X-positlon 17 ($19) RCB — ECM BMM DEN RSEL Y2 YI YO See text 18 - ($12) RC7 RCS RCS5 RC4 RC3 RC2 RC1 RCO Raster register 19 ($13) LPX8 — LPX7 LPX& LPX5 LPX4 LPX3 LPX2 LPXİ Light Pen X 20 ($14) LPY7Z — LPY6 LPY5 LPY4A LPY3 LPY2 PYİ LPYO Light Pen Y 21 ($15) MZE — M&6E — M5E M M3E MZ2E MİE MOE — MOB Enable 22 ($16) — — RES MCM — CSEL Xa X1 XO See text 23 ($17) M7YE MöYE M5YE MAYE M3YE M2YE — MİYE MOYE — MOB Y-expand