12 Ağustos 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

TARİH AKİS 7 Kasım 1917'de Petrograd. Barikatlar kurulmuştu ve vuruşmalar başlamıştı. Gerçi bu vuruşmalar hiç bir zaman korkunç savaş haline gelmemiş, bolşeviklerin üstün kuvvetleri Kerenski İdaresini kolay de- virmişlerdir ama, sokak çarpışmaları ölü ve yaralılar yaratmıştır. r, burjuvalar, menşevikler, işçiler, iii sosyalistler birbirlerini yi- yip duruyorlardı. Sekiz aydır sürüp giden bir koalisyon, ömrünün so- nunda bütün zayıf taraflarım meydana koyuyordu. Sekiz aydır hiç bir şey yapılmamıştı. Ne harp zafere kavuşturulmuş, ne barış sağ- lanmıştı. Toprak hep eski sahiple- rinin elindeydi. Köylüye biç bir şey verilmemişti. (Sağ ve sol partiler bunun sorumluluğunu birbirlerinin üstüne atıyorlardı. İhtilâlci sosya- listlerin sözcüsü Gotz şöyle diyor- Si — Bolşevikler halkın memnun- sızlama istismar etmek suretiyle demagojik ve melun bir politika ta- kip ediyorlar. Fakat kabul etmek lâzımdır ki halkın bir çok talebi karşılıksız kalmıştır. Bu meseleleri ükümetin halledeceği hususunda hiç bir işçide, bir köylüde, bir as- kerde ümit nebzesi yoktur.." Tartışmaların sonunda, Marto- fun teklifiyle, Hükümete bildirilmek üzere acaip bir metin hazırlandı. 32 Kerenski güvenoyu istemişti. Mu- kabilinde, üç maddelik bir ihtarna- me alıyordu. Üç madde şuydu: — Bolşeviklerin silâhlı gösterisi şayanı takbihtir. — Bu karışıklığın başarı sebebi araştırılmalıdır. o Şimdi ilk yapıla- cak iş toprakları tarım komiteleri- nin emrine veren bir kararname ya- yınlamak ve Müttefiklerle müzake- reye geçip bir barışın esaslarını ve şartlarını tesbit etmektir. — Petrogradda (karışıklıkların gelişmesini önlemek için belediye- nin ve demokratik ihtilâlin temsil- cilerinden müteşekkil bir Güvenlik Komitesi kurmak lâzımdır. Bu metni Kerenskiye Dr. Dan götürdü. Başbakan metni okudu- ğunda mânasını anlamakta hiç bir güçlük çekmedik Saat 21'e gelmişti ve Kerenskinin Dr. Danı kabul etti- ği yer Il. Nikolanın çalışma salo- nuydu. "— Bu budalaca ve melunane bir metindir. Bu, bir güvenoyu de- ğil, güvensizlik oyudur. Bu şartlar altında göreve devam etmek imkâ- nım yoktur. Durumdan Kabineyi derhal haberdar edeceğim." öylece, a patla vermişken ortaya kümet Buhranı çıkıyordu. "Dr. Dan metnin aceleyle hazırlandığını, ha- vanın bu olmadığım söyledi. Kabine toplantısında Kerenskinin Bakanla- rı da, böyle bir anda memleketin İktidarsız bırakılamayacağı tezini savundular. Bu sırada gelen bir pu sula bolşevik komiser Stark ile oniki eniz erinin hükümete ait telgraf merkezini işgal ettikleri ve Kışlık Sarayın hatlarını kestikleri haberini veriyordu. Petrograd üzerine yürü- yen hükümetçi birlik de, 70 kilo- metre mesafede durmuştu. ihtilâli rde Hü- Buna mukabil bolşevikler ken- dilerine bağlı birlikleri Başkente getiriyorlardı. Sverdlof Helsinkide- ki AAA şu telgrafı çekti: Heykelleri gönder!" Şifrede "heykel", Helsinki deniz üssünde bekleyen ve gayet iyi ye- tişmiş 1500 deniz eriydi. Bunlar der- 12 Ağustos 1967